Không có chữ viết, nhiều mảnh vỡ lịch sử của người Bahnar đã được lưu giữ và truyền miệng từ đời này qua đời khác qua kho tàng sử thi giàu có. Nhiều tác phẩm đã được sưu tầm và xuất bản, nhưng không ít tác phẩm, dù đã được sưu tầm vẫn còn nằm trong các lưu trữ cất giấu một phần quá khứ.
Vào giữa thế kỷ 19, sau rất nhiều nỗ lực bất thành, những nhà truyền giáo hải ngoại đã thành công trong việc tìm ra một con đường an toàn để đặt chân lên những vùng đất của người Bahnar.
Nối tiếp họ, muộn hơn một chút, vào cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, để phục vụ cho việc bành trướng lãnh thổ và khu vực ảnh hưởng của chính quyền thuộc địa Pháp, nhiều nhà thám hiểm người Pháp như Alexandre Yersin, Henri Maitre… đã tới tìm hiểu về "vùng đất chưa được biết đến" ở Đông Dương.
Đầu thế kỷ 20, chính quyền Pháp đã chính thức được thành lập ở Kon Tum – thủ phủ của người Bahnar.
Hình ảnh Tây Nguyên và những cư dân của nó, trong đó có cả những người Bahnar và những vùng lãnh thổ của họ đã được những nhà truyền giáo, nhà thám hiểm, nhà quản lý người Pháp tìm hiểu và phác hoạ trong các ghi chép, báo cáo, thư từ trao đổi của họ.
Trên cơ sở kết hợp, so sánh, đối chiếu nhiều nguồn tài liệu, bao gồm: kho tàng sử thi Bahnar, tài liệu lưu trữ của Giáo hội Công giáo được lưu giữ tại Pháp và Italia cũng như tài liệu lưu trữ của chính quyền thuộc địa Pháp ở Đông Dương được lưu giữ tại Pháp và Việt Nam, một số khía cạnh của giai đoạn lịch sử đầy biến động này đã được làm rõ.
Những cuộc xung đột giữa người Bahnar với người Jrai. Các cuộc di cư của người Bahnar đến những vùng đất mới, và mối quan hệ giữa người Bahnar với triều Nguyễn. Trong bối cảnh lịch sử đó, vào năm 1850, những thừa sai người Pháp đầu tiên đã đến Tây Nguyên. Kể từ đó, cùng với việc cải đạo, lịch sử của người Bahnar đã thực sự biến đổi.
Viện Pháp tại Hà Nội – L’Espace và Viện Viễn Đông Bác Cổ phối hợp tổ chức hội thảo "Người Bahnar trước thời Pháp" để làm rõ hơn lịch sử và những biến thiên của người Bahnar trước thời Pháp. Chương trình sẽ diễn ra hồi 18h, thứ sáu, ngày 24/7/2020 tại Thư Viện L’Espace - 24 Tràng Tiền, Hà Nội. Hội thảo có sự góp mặt của GS. TS. Andrew Hardy, nhà sử học - trưởng đại diện Viện Viễn Đông Bác Cổ Pháp; TS. Nguyễn Đặng Anh Minh - nhà sử học.
