Ngày 1/3 (giờ Việt Nam), tân Tổng thống Mỹ Donald Trump có bài phát biểu đầu tiên trước Quốc hội Mỹ. Về kỹ thuật, đây không phải là thông điệp liên bang, vì theo truyền thống, một Tổng thống Mỹ phải tại nhiệm 1 năm trước khi đọc thông điệp liên bang đầu tiên. Tuy nhiên, nó lại có tính chất giống với thông điệp liên bang vì ông Trump nói về những ưu tiên hàng đầu trong thời gian tới.
Cam kết nhiều điều
Trong bài phát biểu có những nét giống thông điệp liên bang này, Tổng thống D.Trump đã phác thảo những kế hoạch ông sẽ thực hiện trong 4 năm cầm quyền, đặc biệt trong năm đầu tiên.
Ông Trump cam kết sẽ chống tham nhũng và làm trong sạch hóa chính quyền bằng cách áp đặt lệnh cấm 5 năm các quan chức tham gia vận động hành lang và cấm vĩnh viễn việc trở thành nhà vận động hành lang cho một chính phủ nước ngoài.
Về vấn đề kinh tế, ông kêu gọi tạo ra một sân chơi bình đẳng cho các công ty và lao động Mỹ, cho rằng trong khi các sản phẩm của Mỹ bị đánh thuế cao khi xuất khẩu ra nước ngoài thì Mỹ lại gần như không đánh thuế những sản phẩm của các công ty nước ngoài được bán tại thị trường này.
Ông Trump tái cam kết sẽ cắt giảm mạnh thuế cho tầng lớp trung lưu Mỹ và giới doanh nghiệp, cũng như mang lại hàng triệu việc làm mới cho người dân, đồng thời kêu gọi Quốc hội hủy bỏ hoặc thay thế đạo luật chăm sóc y tế giá rẻ; cam kết đầu tư 1.000 tỷ USD để tái thiết cơ sở hạ tầng mà ông cho là đang xuống cấp.
Liên quan đến vấn đề nhập cư và an ninh quốc gia, vị tổng thống của đảng Cộng hòa một lần nữa nhấn mạnh đến sự cần thiết phải tăng cường kiểm soát biên giới để ngăn chặn làn sóng người nhập cư.
Ông cho rằng việc thực thi các luật về nhập cư sẽ giúp tăng lương cho người lao động, tạo việc làm cho những người thất nghiệp, tiết kiệm hàng tỷ USD, cũng như giúp nước Mỹ an toàn hơn.
Ông nhắc lại cam kết sớm xây dựng bức tường dọc biên giới Mỹ - Mexico, đồng thời tuyên bố sẽ ban hành một hệ thống nhập cư mới dựa trên năng lực nhằm hạn chế làn sóng lao động nhập cư không có chuyên môn vào Mỹ.
Nhà lãnh đạo này cũng kêu gọi các nghị sĩ của cả 2 đảng Dân chủ và Cộng hòa tại Quốc hội hợp tác cùng nhau để xây dựng một kế hoạch cải cách nhập cư trên diện rộng nhằm “cải thiện việc làm và lương bổng cho người Mỹ, củng cố an ninh quốc gia và khôi phục sự thượng tôn pháp luật”.
Đối mặt khó khăn
Về cuộc chiến chống khủng bố, ông Trump cho biết chính quyền mới đang tích cực làm việc để cải thiện các quy trình xem xét và giám sát, đồng thời sẽ triển khai những bước đi mới nhằm bảo vệ an ninh quốc gia.
Ông cho biết đã chỉ thị Bộ Quốc phòng phát triển một kế hoạch để tiêu diệt tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, đồng thời cam kết sẽ hợp tác với các đồng minh để quét sạch IS.
Dù Tổng thống Trump khẳng định sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), nhưng vẫn nhấn mạnh rằng các nước thành viên khối liên minh cũng như các đối tác của Mỹ trên khắp thế giới cần đáp ứng nghĩa vụ tài chính.
Kết thúc bài diễn văn ra mắt quốc hội, ông Trump kêu gọi toàn thể người dân “hãy một lần nữa đặt niềm tin vào nước Mỹ”, tin tưởng vào bản thân, tương lai cũng như đón nhận sự hồi sinh của tinh thần Mỹ.
Theo BBC, bất chấp lời kêu gọi hai đảng đoàn kết vì lợi ích của đất nước trong bài diễn thuyết của ông Trump, các nghị sĩ Dân chủ vẫn ngồi im, một số tỏ vẻ lãnh đạm, một số khác còn bật cười trong vài đoạn phát biểu, thậm chí có người còn ngủ gật.
BBC bình luận, không chỉ có thái độ lãnh đạm và những chỉ trích của đảng Dân chủ, ông Trump còn phải đối mặt với làn sóng giận dữ của người nhập cư về chính sách gây tranh cãi và trở thành tâm điểm trong cuộc chiến với cộng đồng tình báo Mỹ, thẩm phán liên bang cùng các phương tiện truyền thông.
