Ngô Hồng Quang đã có buổi trò chuyện cùng Báo GD&TĐ xung quanh chuyện đời, chuyện nghề nhân sự kiện ra mắt album này.
Lặng lẽ, không ồn ào
- Anh vừa ra mắt album Rạng Đông, nhưng có vẻ như hơi lặng lẽ. Anh có thể cho biết lý do?
Nghệ sĩ Ngô Hồng Quang: Tôi có 2 kế hoạch ra mắt album Rạng Đông. Một buổi ở Hà Nội và một buổi ở TPHCM. Ở Hà Nội, tôi muốn mang lại một không gian tĩnh, hơn nữa tinh thần ra mắt lần này rất khác những lần trước vì những người tới tham dự sẽ được thưởng thức lần lượt các tác phẩm đã được thu âm, giống như buổi nghe nhạc hơn là trò chuyện. Chính vì lý do này, tôi không muốn buổi ra mắt quá ầm ĩ.
Đây là sản phẩm đĩa than đầu tiên của tôi nên tôi tập trung nhiều hơn vào những người có kinh nghiệm sử dụng đĩa than, để vừa trao đổi và học hỏi về cách làm sao để có thể sản xuất ra một sản phẩm âm nhạc trên chất liệu đĩa than với chất lượng tốt nhất.
- Các bản thu âm trong album đều là những tác phẩm tuyệt kĩ, ghi âm công phu ở phòng thu quốc tế, phát hành dạng đĩa than và chuyển về Việt Nam. Nghệ sĩ có thể bật mí rõ hơn về album đặc biệt này?
Trong album Rạng Đông (bản đĩa than) có 7 tác phẩm, bản (CD sắp ra mắt) sẽ có 8 tác phẩm. Mỗi tác phẩm đều mang một màu sắc âm nhạc dân tộc thiểu số của Việt Nam.
Các nhóm dân tộc thiểu số như Mông, Tày, Nùng, Xá, Pa Dí và Chăm. 6 nhóm này, mỗi nhóm đều mang một màu sắc âm nhạc đặc trưng và hấp dẫn. Mỗi tác phẩm tôi phát triển lên hoặc sáng tác mới đều rất tập trung vào việc tôn trọng, đề cao và gìn giữ tinh thần vẻ đẹp của âm nhạc bản địa.
Có 4 nghệ sĩ quốc tế và 5 nghệ sĩ Việt Nam thu âm trong album. Phần thu âm thì một nửa thu tại Việt Nam, nửa còn lại thu tại Pháp. Phần hậu kỳ thì được làm toàn bộ tại Paris, Pháp. Khâu sản xuất đĩa than cũng được làm tại Pháp.
Tôi thấy làm được sản phẩm này thực sự mất rất nhiều công sức. Đây là kết quả của quá trình điền dã, tìm tòi sáng tạo để có được những tác phẩm mang dấu ấn văn hóa và sáng tạo cá nhân. Vì làm đĩa ở cả 2 nước Việt Nam và Pháp nên khá mất thời gian, công sức và tài chính. Nhưng với tinh thần yêu cái đẹp, yêu văn hóa bản địa và âm nhạc dân tộc nên tôi luôn sẵn sàng dấn thân.
Đúng là khi dành toàn bộ tâm sức vào điều gì đó thì kết quả sẽ luôn tốt đẹp. Tôi rất hài lòng với những sáng tác của mình khi nhận được những bản audio mix và master tại Pháp. Tôi rất hi vọng và mong rằng khán giả cũng đón nhận sản phẩm âm nhạc này và cũng có cảm giác bay bổng giống như tôi khi nghe tác phẩm đặc biệt này.
- Là nghệ sĩ gắn bó sâu sắc với nhạc cụ dân tộc cũng như việc kết hợp với nhạc cụ hiện đại, anh kết hợp các loại nhạc cụ nào của dân tộc mình với nhạc cụ thế giới?
Trong album Rạng Đông, có những nhạc cụ sau được tôi sử dụng kết hợp với các nhạc cụ quốc tế như: Đàn nhị, đàn tranh, đàn tam thập lục, sáo, tiêu, sáo mèo, đàn môi, đàn tính, đàn đó và giọng hát. Những nhạc cụ quốc tế bao gồm: Bộ gõ không định âm của Ấn Độ, trống Tabla (bộ gõ định âm của Ấn Độ), đàn Koto (đàn tranh Nhật Bản), Guitar Bass và trống Miệng (Beatbox) của nghệ sĩ trẻ Trung Bảo.
 |
| Nghệ sĩ Ngô Hồng Quang với album dạng đĩa than đầu tiên mang tên Rạng Đông. |
Truyền tải sự hướng thiện...
- Rạng Đông - khúc ca dựa trên chất liệu âm nhạc dân tộc Chăm. Chọn phạm vi hẹp của một dân tộc để bao quát cho cả album, liệu có ổn?
Nghe thì có vẻ như hẹp nhưng đi sâu về mặt ý niệm của từ Rạng Đông theo người Chăm thì lại không hề nhỏ bé.
Thực ra Rạng Đông chỉ là tên một tác phẩm có sử dụng chất liệu Chăm trong album nhưng nó không có nghĩa không bao quát toàn bộ ý tưởng của cả album. Tôi rất thích ý niệm này của người Chăm về Rạng Đông, tất cả những ngôi đền tháp cổ của người Chăm đều hướng về phía Mặt trời. Hình tượng này biểu đạt sự đón chào ngày mới, sự khởi đầu mới tràn trề năng lượng, đâm chồi nảy lộc.
Những điều này đều hiện diện và liên kết tới ý tưởng những tác phẩm còn lại trong album, điều mà tôi luôn muốn diễn đạt tới người nghe nhạc về sự hướng thiện, hướng thượng và vượt thắng để tìm những điều mới mẻ, tinh khiết của người vùng cao. Tôi nghĩ từ Rạng Đông là đủ hình ảnh và ngữ nghĩa cho cả album.
- Anh đã phải mất bao lâu để có Rạng Đông? Việc điền dã đem lại cho anh những chất liệu đặc biệt nào?
Việc điền dã thì có thể kéo dài từ năm này qua năm khác tùy theo lịch trình làm việc và về Việt Nam của tôi. Như trong album này, tôi nghĩ việc sưu tầm chất liệu phần lớn bắt đầu từ đầu 2023. Có một, hai tác phẩm tôi viết trong thời Covid. Tổng thời gian để làm album này từ lúc điền dã cho tới lúc có sản phẩm là 3 năm.
Nếu không đi điền dã thì tôi nghĩ không có album Rạng Đông. Những chuyến đi ngoài việc sưu tầm chất liệu dân ca, nghe trực tiếp, thu âm để có được những tác phẩm chân thật nhất thì tôi còn cần tới để có thể cảm nhận được sự kết nối trực tiếp với đời sống, lối sống và nhân sinh quan của các nhóm dân tộc thiểu số mà tôi muốn tiếp cận.
Đôi khi chỉ là những làn điệu dân ca, nghe những tiếng ru, hoặc đi qua một ngôi làng, cánh rừng, con suối hoặc ngồi bên bếp lửa uống rượu ngô, nghe từng câu chuyện của bà con đã đủ làm tôi có sức mạnh và động lực để sáng tạo. Nói một cách ngắn gọn hơn là tôi cần sự tương tác trực tiếp với không gian núi rừng, con người và bản làng. Điều nay vô cùng quan trọng với một nghệ sĩ sáng tạo.
- Xin cảm ơn anh!
“Rạng Đông là album ghi lại cảm xúc riêng biệt của tôi sau nhiều lần điền dã tới những vùng đất mới lạ. Trong không gian bao la rộng lớn ấy, mỗi khu rừng, mỗi ngọn núi, từng câu chuyện, tiếng đàn, khúc ru tôi được nghe, hay từng con người giản dị trong những ngôi nhà nhỏ trên những bản làng mà tôi từng gặp là một dấu ấn thực sự khó quên, kết nối hòa quyện với nhau tạo nên một bức tranh cuộc sống, thiên nhiên sinh động đầy màu sắc mà tôi muốn lưu giữ lại bằng tình yêu chân thực và cách biểu đạt âm nhạc riêng biệt của mình” - Nghệ sĩ Ngô Hồng Quang.
