“Thắng ăn cả làng, mất về trắng tay”
Nghề nuôi ngao trên bãi triều phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết, con nước. Bởi thế, người dân huyện Lộc Hà (Hà Tĩnh) coi đây là nghề “đánh bạc với trời”, có năm được, năm mất. Nhưng năm nay ngao chết đồng loạt, mất trắng khiến người dân lao đao…
Hơn 80 ha vùng bãi triều ở cửa biển xã Mai Phụ huyện này có hơn 30 hộ dân nuôi ngao nhiều năm nay. Ở đây, hầu như năm nào cũng có ngao chết rải rác nhưng năm nay chết nhiều bất thường và trắng bãi.
Về vùng bãi bồi ở xã Mai Phụ (Lộc Hà) những ngày này, đi đâu cũng gặp những tiếng thở dài của người dân nuôi ngao. Cách đây hơn tháng, ngao nuôi của bà con Mai Phụ bắt đầu chết trắng bãi. Dọc tuyến đường vào thôn Mai Lâm, hàng đống vỏ ngao chất đầy. Ông Lê Văn Thuận, chủ đầm ngao cho biết: “Bỏ ra hơn 50 triệu đồng mua con giống về thả trên diện tích gần 3 ha, chờ hơn 1 năm đến ngày thu hoạch thì ngao chết. Thiệt hại khoảng 30 tấn”.
Trong tiếng thở dài, ông Thuận buồn bãi nói: “Với diện tích trên, sản lượng ngao của tôi sẽ đạt gần 60 tấn. Thế nhưng, mọi công sức trông coi, bảo vệ xem như đổ sông, trôi biển, thiệt hại rất nặng nề. Tiếc của, mấy ngày nay, gia đình phải ra đầm thu hoạch số ngao còn sống để vớt vát vốn liếng”.
Chị Nguyễn Thị Hải (thôn Mai Lâm, xã Mai Phụ, huyện Lộc Hà) thuê 5 ha bãi bồi để nuôi ngao thương phẩm cũng chung cảnh ngộ. Chị Hải cho hay: “Chưa bao giờ ngao của gia đình chết nhiều vậy, chiếm khoảng 80% diện tích. Ra bãi nhìn vỏ ngao nổi trắng trên cát mà xót xa.
Ngao nhỏ thì chết ít hơn, chủ yếu là ngao to đang vào kỳ thu hoạch. Không chỉ gia đình tôi mà hầu hết các hộ nuôi ngao tại đây đều lâm vào cảnh tương tự. 5 ha ngao nuôi chi phí lên đến hàng trăm triệu đồng, ngốn bao công sức chăm sóc suốt gần cả năm, bỗng chốc biến thành... cục nợ”.
Do ngao chết nhiều, không thể tự thu dọn, người nuôi phải thuê nhân công nhặt ngao sống còn sót lại. Đồng thời, gom ngao chết đưa đi tiêu hủy. Chị Nguyễn Thị Thơ (48 tuổi, trú xã Mai Phụ) cho biết: “Tôi được chủ đầm ngao thuê đến nhặt vỏ ngao chết. Mỗi ngày được trả tiền công khoảng 300.000 đồng.
Nhìn ngao chết nhiều mà xót. Những con ngao chưa chết chúng tôi cũng nhặt giúp cho chủ, để họ bán vớt vát ít đồng vốn. Tôi đi vớt vỏ ngao cho người ta nhiều năm rồi, cũng xót thay cho họ. Chúng tôi hay đùa nhau, cái nghề thắng ăn cả làng, mất về trắng tay”.
Ông Lê Văn Thuận tính toán, với diện tích nuôi 3 ha, gia đình ông sẽ có thu hoạch gần 60 tấn ngao thương phẩm, tương đương khoảng 700 triệu đồng. Vậy mà sắp thu hoạch thì khoảng một nửa trong số đó chết. “Bao nhiêu vốn liếng, tiền của, công sức vợ chồng tôi dồn vào 3 ha ngao. Tất cả trông mong vào đó. Giờ ngao chết, gia đình tui thêm nợ nần” - ông Thuận nói.
Thời điểm này, mỗi kg ngao sống làm sạch được bán giá 12.000 – 13.000 đồng. Theo người dân, nếu nuôi đạt năng suất cao, một ha sẽ cho lãi hàng chục triệu đồng. “Trời không thương thì gia đình cũng đành chịu. Vụ tới tôi sẽ vay thêm tiền ngân hàng để mua giống mới về thả, mong gỡ lại vốn” - ông Nguyễn Văn Giáp (52 tuổi, trú xã Mai Phụ) chia sẻ.
 |
| Ngao chết chất đống, người dân thu gom đem đi đổ |
Thời tiết bất thường đang được cho là nguyên nhân chính
Ngay sau khi xảy ra tình trạng ngao chết, lãnh đạo Sở NN&PTNT tỉnh Hà Tĩnh cùng UBND huyện Lộc Hà đã khẩn trương vào cuộc. Một tổ công tác của Chi cục Chăn nuôi – Thú y Hà Tĩnh trực tiếp xuống địa bàn kiểm tra hiện trường, lấy mẫu phẩm tìm nguyên nhân.
Theo ông Phạm Trọng Hợp, Phó Chủ tịch UBND xã Mai Phụ, sau khi cơ quan Chi cục Chăn nuôi – Thú y tỉnh trực tiếp kiểm tra, lấy mẫu xét nghiệm cho thấy, nguyên nhân ban đầu không phải do dịch bệnh. Ngao chết chủ yếu là do thời gian nuôi dài, môi trường nuôi ở đây không bảo đảm, đặc biệt là mật độ nuôi ngao quá cao so với khuyến cáo. Bên cạnh đó, thời tiết vừa qua bất thường cũng là nguyên nhân dẫn đến ngao chết hàng loạt.
“Trong thời gian chờ các cơ quan ban ngành làm rõ nguyên nhân để có hướng xử lý thì trước mắt, các cấp, ngành hữu quan đang hướng dẫn người dân thu gom, xử lý ngao chết, rắc vôi khử trùng bãi nuôi và yêu cầu người dân cho “nghỉ bãi” ít tháng sau đó nuôi trở lại. Đồng thời khuyến cáo bà con, khi thả con giống tìm nguồn có chất lượng, xuất xứ. Thả theo đúng mật độ chứ không quá dày” – ông Hợp nói.
Ông Hợp cũng đề xuất, chúng tôi mong cơ quan chức năng sớm làm rõ nguyên nhân, cũng như xem xét đề nghị huyện, tỉnh can thiệp để ngân hàng có chính sách giảm nợ, giúp bà con tái đầu tư, nuôi vụ mới.
Được biết, theo tính toán hơn 80 ha đất bãi triều nuôi ngao, mỗi hec-ta thu hoạch được khoảng 30 tấn ngao. Ngao được bán với giá 13 triệu/tấn. Doanh thu cho cả vùng đạt khoảng 31 tỷ đồng/năm. Năm nay, ngao nhà nào cũng bị chết nhưng chưa thống kê rõ được cụ thể thiệt hại kinh tế bao nhiêu. Bước đầu mới xác định có khoảng 30% số lượng ngao đã chết.
