(GD&TĐ)-Sáng 19/8/2010, tại Ngã ba Đồng Lộc lịch sử, Bộ GD&ĐT, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã chính thức khánh thành Cụm tượng 10 nữ liệt sỹ TNXP Ngã ba Đồng Lộc. Sự kiện này hết sức có ý nghĩa với ngành Giáo dục vì việc xây dựng Cụm tượng không chỉ là một trong những hoạt động trọng điểm của phong trào thi đua “Xây dựng THTT-HSTC”, góp phần giáo dục các thế hệ học sinh, sinh viên về giá trị lịch sử của dân tộc Việt Nam mà còn thể hiện tỉnh cảm tri ân sâu sắc của toàn ngành đối với 10 nữ TNXP anh hùng.
 |
| Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận lắp phiến đá cuối cùng tại Cụm tượng 10 nữ LS TNXP |
Ngã ba Đồng Lộc thuộc địa phận xã Đồng Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, nằm trên đường mòn Hồ Chí Minh, là giao điểm của quốc lộ 15A và tỉnh lộ 2 của Hà Tĩnh. Vào những năm tháng của cuốc kháng chiến chống Mỹ cứu nước ác liệt và gian khổ, mọi con đường từ Bắc vào Nam đều bị đế quốc Mỹ đánh phá.
Trưa ngày 24/7/1968, Tiểu đội 4 TNXP (thuộc Đại đội 2, Tổng đội TNXP 55 của tỉnh Hà Tĩnh) gồm 10 cô gái trẻ: Võ Thị Tần (tiểu đội trưởng), Hồ Thị Cúc (tiểu đội phó), Võ Thị Hợi, Nguyễn Thị Xuân, Dương Thị Xuân, Trần Thị Rạng, Hà Thị Xanh, Nguyễn Thị Nhỏ, Võ Thị Hà, Trần Thị Hường được giao nhiệm vụ san lấp hố bom và sửa đường thông xe sau đợt ném bom của máy bay địch. Tuy nhiên, trong khi làm nhiệm vụ, một loạt bom đã rơi trúng đội hình 10 cô gái… Tất cả tiểu đội nữ thanh niên xung phong đã hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ…10 cô gái hy sinh tại Ngã ba Đồng Lộc đã được Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng và Ngã ba Đồng Lộc Anh hùng được công nhận là di tích lịch sử.
Với ý nghĩa lịch sử sâu sắc ấy, Bộ GD&ĐT đã chọn khu di tích Ngã ba Đồng Lộc là một trong 4 địa chỉ của cả nước làm điểm để các trường học chăm sóc các khu di tích lịch sử, văn hoá của địa phương theo chủ trương của Bộ về thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
Công trình Cụm tượng 10 nữ liệt sỹ TNXP anh hùng Ngã ba Đồng Lộc do Bộ GD&ĐT làm chủ đầu tư, Công ty TNHH Bảo tồn Phát triển Mỹ thuật Việt Nam tư vấn thiết kế, Công ty TNHH Hoàn Hảo (Ninh Bình) thi công. 4 trường đại học lớn là ĐH Bách Khoa, ĐH Mỹ thuật Công nghiệp, ĐH Kiến Trúc và ĐH Xây dựng sẽ tham gia giám sát về chất liệu, mỹ thuật, thẩm mỹ, kết cấu hạ tầng Cụm tượng.
Để có được công trình này, ngành giáo dục đã tham khảo ý kiến chỉ dẫn của gia đình các nữ liệt sỹ thanh niên xung phong cũng như những người đã từng chiến đấu tại khu vực này năm xưa.
Cụm tượng đài 10 nữ TNXP với chất liệu là đá xanh Thanh Hóa, đặt tại vị trí đối diện với Tháp chuông và Đền thờ; diện tích khuôn viên rộng 1,156ha, bao gồm khu tượng đài, khu công viên trồng cây lưu niệm; hệ thống trục đường tham quan và các hố bom, ao hồ tự tạo…
Bục bệ tượng đài được thiết kế hình e-líp, diện tích 628,3m2 lát đá granite màu đỏ rubi; cụm tượng đài đúc bằng đá Thanh Hoá, chiều cao tính từ bệ tượng đến đỉnh là 7m, dài gần 20m; chiều cao mỗi nhân vật là 1,8m.
Lễ động thổ khởi công và tiến hành đúc tượng được tiến hành vào ngày 24/7/2009. Kinh phí trên 13 tỷ đồng xây dựng cụm tượng hoàn toàn là từ những đóng góp của các thế hệ giáo viên, học sinh, sinh viên ngành giáo dục.
Hơn 1 năm sau lễ khởi công, Cụm tượng chính thức được khánh thành. Tại đây, người đứng đầu ngành Giáo dục đã chính thức trao lại công trình cho tỉnh Hà Tĩnh quản lý, để chăm sóc, giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử của cả quần thể Di tích ngã ba Đồng Lộc. Với ý nghĩa nhân văn, ý nghĩa tâm linh sâu sắc, Cụm tượng 10 nữ TNXP Ngã ba Đồng Lộc thực sự trở thành dấu ấn của ngành Giáo dục trong năm 2010.
Hiếu Nguyễn
