Liên quan đến 2 trường hợp nhập cảnh trái phép mắc COVID-19 là BN1440 và BN1451 vừa được Bộ Y tế công bố ngày 26/12 và 28/12 vừa qua, PGS.TS Trần Đắc Phu, Cố vấn Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cho biết, 2 trường hợp này đã vi phạm rất nghiêm trọng công tác phòng, chống dịch COVID-19.
Theo PGS Trần Đắc Phu, ngay từ trước Ban Chỉ đạo Quốc gia, Bộ Y tế đã cảnh báo về những trường hợp nguy cơ lây lan dịch Covid-19 từ nước ngoài vào theo con đường nhập cảnh bất hợp pháp. Sau khi phát hiện ra 2 trường hợp nhập cảnh trái phép nhiễm virus SARS-CoV-2, chúng ta đã nhanh chóng tiến hành cách ly, truy vết. Tuy nhiên thực tế cho thấy, việc điều tra, phát hiện các đối tượng tiếp xúc gần (F1) đang gặp rất nhiều khó khăn. Ông Phu cho rằng, việc cần làm ngay là các cơ quan chức năng tiếp tục khẩn trương truy tìm các trường hợp F1. Bởi nếu không truy vết, khoanh vùng được các F1, trong trường hợp F1 dương tính có thể trở thành F0 và lây lan ra cộng đồng là điều rất nguy hiểm.
“Vừa qua, TPHCM đã phong tỏa một số nhà chung cư liên quan đến BN1451 là cần thiết. Trong thời điểm này, chúng ta phải hết sức cảnh giác những trường hợp nhập cảnh, nhập cảnh trái phép. Giả sử chúng ta không phát hiện sớm mà những ca bệnh này cũng không có triệu chứng nhưng vẫn có khả năng lây lan thì nó sẽ lây lan ra cộng đồng, rất nguy hiểm” - ông Phu nêu rõ.
Đồng quan điểm, PGS.TS Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết, mới đây, Chính phủ đã ra Nghị định 117/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, trong đó có xử phạt rất nặng người không tuân thủ quy định cách ly. Thậm chí, có thể phạt tù nếu gây hậu quả nghiêm trọng làm lây bệnh cho người khác.
Cũng theo ông Nga, trong khi dịch đang diễn biến phức tạp trên thế giới, biến chủng mới của virus SARS-CoV-2 ở Anh lây lan rất nhanh, nhiều nước khác đã ghi nhận các ca dương tính với biến chủng mới. Nếu người nhập cảnh trái phép vào Việt Nam nhiễm virus biến chủng, đây thực sự là mối nguy hiểm rất lớn. Nếu dịch lây lan ra cộng đồng sẽ rất khó kiểm soát.
“Những trường hợp nhập cảnh trái phép cần nhanh chóng được cách ly, điều trị nếu mắc COVID-19. Cùng với đó, lực lượng y tế ngay lập tức phải có biện pháp khai thác lịch trình di chuyển, tiếp xúc của bệnh nhân và phối hợp lực lượng công an tìm kiếm người tiếp xúc gần (F1) để cách ly, sau đó tìm kiếm F2” - ông Nga cho biết.
Từ đầu năm đến nay, lực lượng công an, biên phòng đã phát hiện và bắt giữ nhiều người nước ngoài nhập cảnh trái phép vào Việt Nam, xử phạt hình sự với người dân Việt Nam về nước qua đường tiểu ngạch. Tuy nhiên, thời điểm cuối năm, công tác này càng trở nên khó khăn hơn.
Theo ông PGS Nga, trường hợp bệnh nhân 1440 chỉ là trường hợp điển hình. Nhiều trường hợp nhập cảnh trái phép khác chưa được phát hiện, có thể do họ không bị mắc COVID-19.
Người dân hãy là người giám sát
Trong thời điểm Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán cận kề, nguy cơ bùng phát dịch có thể đến từ người nhập cảnh trái phép. Nếu không khai báo, cách ly khi mang mầm bệnh, họ sẽ lây nhiễm virus ra cộng đồng. Ông Nga cho rằng, ngoài việc thực hiện các biện pháp phòng chống dịch theo biện pháp 5K của Bộ Y tế (khẩu trang - Khử khuẩn - Khoảng cách - Không tập trung - Khai báo y tế), bản thân mỗi người dân hãy đóng vai trò là người giám sát.
Vì vậy, khi có người về từ nước ngoài, người dân hãy thông báo cho cơ quan địa phương và thuyết phục người nhà khai báo y tế, cách ly theo quy định. Ngoài ra, khi thấy có người lạ về tại khu vực sinh sống, người dân cần thông báo cho chính quyền địa phương để có biện pháp kiểm soát.
Cũng theo PGS Trần Đắc Phu, Việt Nam có hệ thống chính trị và hệ thống chính quyền cơ sở rất khác so với các nước trên thế giới và đã chủ động trong việc phòng chống dịch bệnh, giám sát khai báo các dịch bệnh. Đến thời điểm này Việt Nam so với các nước khác, chúng ta đang ở trong trạng thái tốt. Nhiều nước có cách phòng chống dịch tốt như Hàn Quốc, Nhật Bản hay gần nhất là Thái Lan, mặc dù họ đã giữ được nhiều ngày không có ca nhiễm trong cộng đồng nhưng giờ dịch lại bùng phát.
“Việt Nam có chính quyền tại chỗ, y tế tại chỗ, công an tại chỗ, quân đội tại chỗ, đặc biệt có cả tổ dân phố. Người dân hết sức trách nhiệm khi phát hiện trường hợp nhập cảnh trái phép về” - ông Phu chia sẻ.
Ông Phu cũng nhấn mạnh, ý thức của người dân cũng vô cùng quan trọng. Bởi nhập cảnh trái phép mà không khai báo nếu bị nhiễm COVID-19 sẽ lây lan ra cộng đồng, khi đó rất khó để tìm ra được những người tiếp xúc. “Không ai hết mỗi người dân phải có trách nhiệm thì mới không để dịch bệnh xâm nhập và lây lan”.
