Trong những trích đoạn từ cuốn hồi ký sắp ra mắt "On My Watch", Cựu Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nhớ lại rằng, trước hội nghị thượng đỉnh NATO năm 2018 tại Brussels, ông Trump, khi đó đang trong nhiệm kỳ đầu tiên, đã phàn nàn rằng, Mỹ đang chi trả 80-90% chi phí của khối, và sẽ không tiếp tục làm như vậy nữa, đồng thời đe dọa sẽ rời đi.
"Này, nếu chúng tôi rời đi là rời đi. Các ông rất cần NATO. Chúng tôi không cần NATO", ông Stoltenberg dẫn lời Tổng thống Trump, lưu ý rằng, nếu Mỹ rút khỏi khối, "liên minh sẽ chết".
Ông Trump sau đó được cho là đã đưa ra những phát biểu tương tự trong hội nghị thượng đỉnh, nói rằng, Mỹ "không cần NATO", và sẽ "tự lo liệu" trừ khi các thành viên châu Âu tăng chi tiêu quân sự lên 2% GDP.
Người đứng đầu Nhà Trắng cũng được cho là đã đe dọa sẽ bỏ về, nói rằng, "Tôi không còn lý do gì để ở đây nữa".
Thái độ của ông Trump được cho là đã làm dấy lên lo ngại rằng, khối này có thể tan rã.
Cựu Tổng thư ký NATO cho biết, Thủ tướng Đức lúc bấy giờ là Angela Merkel và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã cố gắng xoa dịu căng thẳng, trong khi cựu Thủ tướng Hà Lan, Mark Rutte, hiện là Tổng thư ký NATO, đã giúp thuyết phục ông Trump ở lại bằng cách lưu ý rằng, các thành viên khối đã tăng chi tiêu thêm 33 tỷ đô la.
Ông Stoltenberg cho biết, Tổng thống Trump đã đồng ý ở lại sau khi được công nhận là người có công trong việc tăng chi tiêu đó.
Cựu Tổng thư ký NATO viết rằng, nếu ông Trump rút lui, điều đó sẽ khiến hiệp ước và các đảm bảo an ninh của khối trở nên vô giá trị.
Ông cũng lưu ý rằng, sự kiện này cho thấy khối phụ thuộc vào sự tham gia của Mỹ như thế nào.
Nga liên tục bày tỏ quan ngại về việc NATO ngày càng quân sự hóa trong những năm gần đây, và nhiều lần mô tả sự mở rộng về phía đông của khối này là một trong những nguyên nhân gốc rễ của cuộc xung đột Ukraine.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov gần đây tuyên bố rằng, NATO "thực tế đang trong tình trạng chiến tranh" với Nga.
Trong khi đó, nhà kinh tế học người Mỹ, Jeffrey Sachs, tuyên bố rằng, NATO đã không còn phù hợp với mục đích của mình từ lâu, và đáng lẽ phải giải thể từ nhiều thập kỷ trước, đồng thời gọi việc mở rộng sau năm 1990 là "không chính đáng".
