Ở TPHCM có thể nói, hầu hết các cửa hàng bán thuốc lá lẻ ở ven đường, tiệm tạp hóa đều có bán thuốc lá lậu. Tuy nhiên người bán không trưng trong tủ kính mà giấu bên trong nhà. Khi khách hỏi mua mới vào lấy bán vì sợ bị phạt. Theo một chủ tiệm tạp hóa, những loại thuốc lá lậu như Jet, Hero, Scott… mua bao nhiêu cây cũng có. Chỉ cần ra những chợ lớn, đặc biệt là các chợ vùng biên sẽ thấy vô vàn.
Tác hại từ thuốc lá hầu như ai cũng rõ. Truyền thông đã đưa tin rất nhiều về vấn đề này. Thậm chí trên các bao thuốc lá sản xuất tại Việt Nam đều có khuyến cáo “Hút thuốc lá có hại cho sức khỏe” và có cả hình ảnh minh họa người bị ung thư phổi, lao phổi, ảnh hưởng thai nhi và các bệnh về răng miệng... Đặc biệt, với kết quả phân tích bằng phương pháp sắc ký khí khối phổ (GC - MS) tại Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an cho thấy trong sợi và khói thuốc HERO và JET nhập lậu đều xuất hiện cấu trúc phân tử các chất độc hại ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng. Rất nguy hiểm cho người hút thuốc lá trực tiếp, kể cả hút thuốc lá thụ động.
Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế, mỗi năm người Việt chi đến 22.000 tỉ đồng để mua thuốc lá. Điều này đồng nghĩa với việc mỗi năm chúng ta phải tốn thêm 23.000 tỉ đồng để chữa bệnh liên quan đến thuốc lá (chỉ tính 5/25 bệnh có liên quan đến thuốc lá). Cũng theo Bộ Y tế, ảnh hưởng tài chính không nghiêm trọng bằng con số 40.000 người tử vong do thuốc lá/năm và tới đây có thể sẽ lên 70.000 người Việt tử vong/năm.
Theo Nghị định 124/2015/NĐ-CP, việc buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu từ dưới 10 gói, mức phạt 500.000 đến 1 triệu đồng; từ 10 đến dưới 20 gói, mức phạt 1 - 2 triệu đồng; từ 400 gói đến dưới 500 gói, mức phạt 50 - 70 triệu đồng. Từ 500 gói trở lên sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Trường hợp không bị khởi tố, người vi phạm bị phạt 70 - 100 triệu đồng. Tuy nhiên, từ khi Nghị định chính thức có hiệu lực đến nay, dường như chưa thật sự hiệu quả, khi mà thuốc lá lậu vẫn bán tràn lan, dễ hơn cả mua rau. Vì thế, cơ quan chức năng cần phải làm việc hết mình hơn nữa, nghiêm minh, để thuốc lá lậu không tuồn về Việt Nam.
