Theo thống kê gần đây, Việt Nam có khoảng 25 triệu người sử dụng facebook, nơi tập trung nhiều người dùng trẻ, từ lứa tuổi học sinh sinh viên đến giới nhân viên văn phòng.
Đây cũng là nhóm đối tượng có nhu cầu mua sắm cao. Nắm bắt xu thế này, nhiều loại hình dịch vụ, kinh doanh trực tuyến trên facebook ngày càng nở rộ.
Chỉ cần click chuột, người mua xem thông tin giới thiệu sản phẩm rồi comment (phản hồi/bình luận) xác nhận trên facebook hoặc fanpage của người bán là một giao dịch có thể được tiến hành.
Song cũng chính việc trao đổi thông tin giữa người mua kẻ bán quá đơn giản, ở nơi công cộng mà ai cũng có thể đọc được khiến “tội phạm mạng” lợi dụng kẽ hở để lập tài khoản facebook giả mạo nhằm chiếm đoạt tài sản của những người thật thà, nhẹ dạ.
Thời gian gần đây, Phóng Cảnh sát điều tra tội phạm sử dụng công nghệ cao (PC 50), Công an TP Hà Nội đã phát hiện, điều tra, khám phá một số vụ, đối tượng giả mạo facebook của các cửa hàng kinh doanh trực tuyến có uy tín trên mạng internet để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản với phương thức, thủ đoạn một cách tinh vi.
Đại úy Vũ Việt Anh - Đội trưởng đội 3- PC50 cho biết, đơn vị vừa bắt giữ hai đối tượng chuyên làm giả các trang facebook bán hàng trực tuyến có uy tín trên Internet để lừa đảo. Chỉ trong một thời gian ngắn, các đối tượng đã chiếm đoạt trên 120 triệu đồng của những khách hàng có sở thích mua hàng online.
Nạn nhân bị làm giả trang facebook kinh doanh online là chị Trịnh Thu Huyền ở phố Hàng Bông (Hà Nội). Chị Huyền lập trang facebook mang tên Trịnh Thu Huyền (Mai Thảo Bông) chuyên kinh doanh quần áo, túi xách hàng hiệu trên mạng, có uy tín ở địa bàn Hà Nội.
Để phục vụ nhu cầu mua sắm của khách hàng, chị Huyền sử dụng nhiều hình thức thanh toán như thanh toán tiền mặt tại cửa hàng, giao hàng trực tiếp tại nhà và thu tiền hoặc thanh toán bằng việc chuyển tiền vào tài khoản cá nhân mang tên Trịnh Thu Huyền.
Tuy nhiên, trang facebook kinh doanh trên mạng của chị Huyền bị nhóm đối tượng làm giả gần đây mới được phát hiện, khi một số khách hàng của chị Huyền nhận thấy có 2 tài khoản facebook cùng mang tên Trịnh Thu Huyền (Mai Thảo Bông) và không ít khách hàng đã bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Bằng các biện pháp nghiệm vụ, Đội 3- Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm sử dụng công nghệ cao đã làm rõ, xác minh các đối tượng lừa đảo qua tài khoản facebook Mai Thảo Bông là Nguyễn Đức Anh (21 tuổi), Nguyễn Thế Dũng (22 tuổi, cùng ở huyện Hoa Lư, Ninh Bình).
Phát hiện facebook kinh doanh trên mạng của chị Huyền chuyên bán túi xách, quần áo hàng hiệu uy tín, có hàng chục nghìn khách hàng kết bạn, các đối tượng đã quyết định lập tài khoản facebook giả mạo mang tên Trịnh Thu Huyền (Mai Thảo Bông) để lừa đảo.
Bằng thủ đoạn tinh vi, các đối tượng sao chép toàn bộ thông tin trên trang facebook thật như hình ảnh, địa chỉ cửa hàng, các bài viết… và kết bạn với khách hàng thường xuyên có nhu cầu mua hàng trong danh sách bạn bè của facebook thật.
Chúng mượn tài khoản của bạn bè để thực hiện giao dịch. Sau khi khách hàng chuyển tiền đặt mua hàng vào tài khoản này, lập tức các đối tượng rút tiền rồi chiếm đoạt.
Lừa đảo bằng nhiều chiêu thức
Theo Đại úy Vũ Việt Anh, ngoài thủ đoạn lập trang facebook giả mang tên Trịnh Thu Huyền (Mai Thảo Bông) lừa bán hàng, các đối tượng còn vào trang facebook chính thức này tìm danh sách khách hàng thường xuyên đặt mua hàng, thông qua comment của họ để lại trên trang.
Sau khi tìm ra những khách hàng thân thiết, đối tượng dùng nick facebook giả Mai Thảo Bông chủ động chat inbox với họ, gạ gẫm mua hàng với lý do "Cửa hàng đang có chương trình khuyến mại 5-10%, số lượng có hạn”, yêu cầu người mua chuyển tiền đặt cọc vào tài khoản để giữ hàng hoặc mua sớm không sẽ hết hàng.
Ngoài ra, nhóm đối tượng còn theo dõi trong trang facebook thật những khách hàng nhiều tiền, thường xuyên mua hàng để tìm hiểu mối quan hệ của họ, sau đó bằng thủ đoạn cũ (sao chép hình ảnh, thông tin cá nhân, bài đăng trên trang chính thức) để lập trang facebook cá nhân giả những người này. Khi lập được trang facebook giả, đối tượng chát inbox hỏi vay tiền của người thân, bạn bè cùng sở thích mua hàng online.
Như trường hợp của chị A và chị B (tên nhân vật được thay đổi) là những khách hàng thường xuyên mua hàng trên trang facebook thật. Phát hiện chị A và chị B chơi thân với nhau, nhóm đối tượng đã làm giả trang facebook của chị A.
Chúng sử dụng trang facebook giả chị A tag chị B vào trang facebook giả mang tên “Trịnh Thu Huyền” (Mai Thảo Bông) để chị B nhìn thấy mẫu túi hàng hiệu trị giá hàng chục triệu đồng.
Sau đó đối tượng nhắn với chị B nếu muốn mua túi hàng hiệu này thì chuyển tiền vào tài khoản để chị A mua hộ. Tin tưởng trang facebook kia là của chị A thật, chị B chuyển tiền vào số tài khoản mà đối tượng nêu. Lập tức nhóm đối tượng rút tiền ra và chiếm đoạt.
Với những thủ đoạn trên, chỉ trong thời gian ngắn, các đối tượng đã chiếm đoạt hơn 120 triệu đồng của khách hàng trên facebook giả. Hành vi của các đối tượng có dấu hiệu của tội “Sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, mạng internet hoặc thiết bị số thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản” được quy định tại Điều 226b Bộ luật Hình sự.
Theo Đại úy Vũ Việt Anh, hiện nay việc quản lý thông tin cá nhân của người sử dụng mạng xã hội chưa chặt chẽ, là kẽ hở để tội phạm mạng lừa đảo, đánh cắp tài khoản, làm giả facebook để chiếm đoạt tài sản một cách tinh vi.
Mặt khác, người sử dụng mạng xã hội quá tin tưởng vào những thông tin trao đổi trên mạng khiến “tội phạm mạng” dễ dàng thực hiện các chiêu lừa đảo, chiếm đoạt.
Để tránh bị lừa đảo, cơ quan Công an khuyến cáo những người hay mua bán hàng qua facebook nói riêng, mạng xã hội nói chung cần cảnh giác trước chiêu lừa đảo mới xuất hiện này.
Người tiêu dùng nên tìm hiểu những trang bán hàng uy tín; trước khi thực hiện giao dịch nên xem kỹ thông tin tài khoản đó có cố định không, sau đó gọi điện thoại cho người bán hàng để xác minh lại giao dịch rồi mới thực hiện chuyển khoản.
