Chỉ là tưởng tượng
Nhận định của chuyên gia Vasily Dandykin đưa ra khi được yêu cầu bình luận về tuyên bố của Đô đốc Mỹ đã nghỉ hưu James Stavridis rằng các tàu chiến của NATO nên hộ tống các tàu chở ngũ cốc của Ukraine ở Biển Đen và có thể tự vệ nếu bị đe dọa.
"Họ đang yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ can thiệp, nhưng Ankara phải làm như thế nào?", Nhà phân tích quốc phòng Nga Vasily Dandykin nói.
"Đây là vấn đề nguyên tắc đối với Ankara – nền tảng cho sự độc lập của đất nước và hành vi của họ, về cơ bản họ xây dựng chính sách của mình. Nếu Thổ Nhĩ Kỳ vi phạm nguyên tắc, tình trạng an toàn của đất nước sẽ giảm", Dandykin giải thích.
Nhà phân tích lưu ý rằng mặc dù Ankara đã giao máy bay không người lái Bayraktar cho Kiev, vẫn duy trì liên lạc với Zelensky, nhưng nước này cũng duy trì liên lạc chiến lược với Moscow.
"Thổ Nhĩ Kỳ có lịch sử hàng thế kỷ về cái gọi là 'chính trị thị trường', các thỏa thuận dựa trên những gì có lợi và những gì không có lợi. Do đó, có thể có sự hiểu lầm giữa các cường quốc phương Tây về vị trí của đối tác cụ thể này", chuyên gia Nga nói.
"Ankara có cần chiến tranh với Moscow không? Thổ Nhĩ Kỳ có quan hệ với Nga trên nhiều lĩnh vực, từ xây dựng nhà máy điện hạt nhân và đường ống dẫn khí đốt, đến du lịch... Do đó, cuộc thảo luận này (về việc Thổ Nhĩ Kỳ hộ tống các tàu Ukraine) hoàn toàn chỉ là giả thuyết", ông Dandykin nói.
Mặt khác, Thổ Nhĩ Kỳ thực sự có một hạm đội khá mạnh, không giống như Bulgaria và Romania, các cường quốc NATO lân cận Biển Đen khác được ông Stavridis ám chỉ là ứng cử viên cho nhiệm vụ hộ tống.
"Hạm đội Biển Đen sẽ có khả năng đẩy lùi hạm đội của các quốc gia này, và sau đó là một số quốc gia khác. Xét cho cùng, hạm đội không chỉ bao gồm các tàu được trang bị tên lửa hành trình Kalibr… Nó còn có hệ thống tên lửa bờ biển, được trang bị tên lửa Onyx thực tế không thể bị phá hủy, hệ thống phòng thủ bờ biển Bal, hàng không hải quân...
Đó là nếu chúng ta đang nói về Crimea. Nhưng cũng có căn cứ hải quân Novorossiysk. Nói cách khác, Biển Đen không đủ lớn, hãy nói theo cách này, để một canh bạc liều lĩnh như vậy thành công", nhà quan sát Nga nhấn mạnh.
Lời kêu gọi cứng rắn
Trước đó, vị đô đốc đã nghỉ hưu, đồng thời là cựu Tư lệnh Đồng minh Tối cao của NATO James Stavridis tuyên bố:
"NATO và Mỹ có thể hộ tống các chuyến hàng ngũ cốc trên biển, điều mà họ có nhiều khả năng thực hiện với ba quốc gia lớn của NATO ở Biển Đen.
Với những cảnh báo rõ ràng dành cho Hạm đội Biển Đen của Nga, NATO nên đáp trả nếu một tàu chiến Nga tấn công một tàu chở ngũ cốc".
Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan sau khi Nga đã đình chỉ tham gia thỏa thuận ngũ cốc, Tổng thống Ukraine Zelensky gọi việc mở lại hành lang ngũ cốc ở Biển Đen là ưu tiên tuyệt đối.
Cùng với đó, truyền thông Mỹ còn tiết lộ rằng Ankara đã bác bỏ "động thái cực kỳ rủi ro" khi hộ tống các tàu chở ngũ cốc của Ukraine bằng tàu chiến, với lý do Moscow có thể sẽ phản ứng.
Công ước Montreux
Đối với các cường quốc NATO bên ngoài Biển Đen, bao gồm cả Mỹ, việc họ vào vùng nước này để hộ tống các tàu chở ngũ cốc của Ukraine sẽ vi phạm Công ước Montreux năm 1936, theo đó hạn chế sự hiện diện của tàu chiến nước ngoài trong vùng nước trong 21 ngày, Dandykin chỉ ra.
Ngoài ra, liên quan đến cuộc khủng hoảng Ukraine, Ankara đã quyết định đóng cửa hoàn toàn Eo biển Thổ Nhĩ Kỳ không chỉ đối với các tàu chiến nước ngoài mà còn cả Ukraine và Nga.
Cuối cùng, Dandykin cho rằng có một giới hạn nhất định mà các đối tác NATO của Kiev, đặc biệt là Mỹ và Anh, sẽ không dám vượt qua. Theo đó, đề xuất của Stavridis về việc triển khai các tàu chiến của liên minh để hộ tống các tàu chở ngũ cốc của Ukraine là một giấc mơ viển vông, sĩ quan Nga kết luận.
