“Người bạn xanh” giữa vùng biên
Nằm ở vùng biên giới Việt – Lào, xã Sơn Kim 2 (Hà Tĩnh) từng là vùng đất khó, đời sống người dân chủ yếu dựa vào trồng sắn, ngô, lúa nương kém hiệu quả. Những năm gần đây, cùng với định hướng đúng đắn của cấp ủy, chính quyền, Sơn Kim 2 đã mạnh dạn chuyển đổi hàng trăm ha đất nông nghiệp kém năng suất sang trồng chè công nghiệp, loại cây được ví như “người bạn xanh” mang lại sinh kế bền vững cho người dân miền biên viễn.
Nếu trước đây, người dân chỉ loay hoay với cây lúa cho thu nhập vài triệu đồng mỗi sào, thì nay, nhờ cây chè, nhiều hộ có thể thu lãi từ 80 – 100 triệu đồng/năm. Hiện toàn xã có hơn 410ha chè công nghiệp, năng suất đạt 18 – 20 tấn/ha/năm, riêng những vùng chè chuyển đổi từ đất nông nghiệp cho sản lượng tới 25 tấn/ha/năm.
Điều đáng quý ở Sơn Kim 2 không chỉ là sự thay đổi cây trồng mà còn là sự thay đổi trong tư duy sản xuất. Người dân không còn trông chờ vào trợ cấp mà chủ động học hỏi kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hái để nâng cao chất lượng sản phẩm.
Chính quyền xã phối hợp với Trung tâm Khuyến nông tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn người dân cắt tỉa, bón phân, sử dụng giống chè lai LDP1 và PH10 cho năng suất, chất lượng cao. Đồng thời, địa phương chú trọng phát triển mô hình kinh tế hợp tác, liên kết tiêu thụ sản phẩm với doanh nghiệp để đảm bảo đầu ra ổn định.
“Trước kia đất đồi bỏ hoang, nay phủ kín chè xanh. Mùa thu hái, thương lái vào tận vườn mua, dân không còn lo mất giá”, bà Nguyễn Thị Hợi (thôn Làng Chè, Sơn Kim 2) chia sẻ.
Mở lối thoát nghèo bền vững
Đảng bộ, chính quyền xã Sơn Kim 2 xác định chè là cây trồng chủ lực, có lợi thế lâu dài nên đã ban hành đề án phát triển vùng chè bền vững giai đoạn 2021–2025, tập trung vào 3 mũi nhọn: mở rộng diện tích, nâng cao năng suất, phát triển sản phẩm chế biến.
Cùng với sự hỗ trợ của chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, nhiều hộ được vay vốn ưu đãi, hỗ trợ giống, phân bón, máy móc sơ chế. Chính quyền xã cũng khuyến khích xây dựng thương hiệu “Chè Sơn Kim 2” theo hướng OCOP, từng bước mở rộng ra thị trường tỉnh và khu vực Bắc Trung Bộ.
Nhờ định hướng đúng và sự đồng lòng của người dân, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt hơn 61 triệu đồng/năm, gấp nhiều lần so với giai đoạn trước 2015. Toàn xã hiện có trên 60 mô hình kinh tế cho thu nhập từ 500 triệu đến 1 tỷ đồng/năm, trong đó phần lớn liên quan đến sản xuất, chế biến chè.
Không chỉ đem lại thu nhập ổn định, cây chè còn góp phần quan trọng trong bảo vệ môi trường sinh thái. Những đồi trọc ngày nào giờ đã phủ kín màu xanh của chè, chống xói mòn, giữ nước, tạo cảnh quan xanh mát cho vùng biên giới.
Các tuyến đường nội đồng, kênh mương, điện sản xuất được đầu tư kiên cố, giúp người dân thuận lợi canh tác. Nhiều thanh niên địa phương sau khi đi làm xa đã trở về quê trồng chè, mở xưởng sấy, thu mua sản phẩm, tạo việc làm cho hàng trăm lao động.
Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng theo chính quyền xã, ngành chè Sơn Kim 2 vẫn còn một số khó khăn như: cơ sở chế biến còn nhỏ lẻ, thiếu liên kết chuỗi, thị trường tiêu thụ chưa ổn định. Một số diện tích chè già cỗi cần cải tạo, thay giống mới.
Để khắc phục, địa phương đang kêu gọi doanh nghiệp đầu tư nhà máy chế biến tập trung, đồng thời hỗ trợ người dân chuyển đổi sang chè hữu cơ, nâng cao giá trị sản phẩm. Cùng với đó, Sơn Kim 2 định hướng gắn phát triển cây chè với du lịch sinh thái vùng biên, tạo thêm nguồn thu, đa dạng hóa sinh kế.
Hơn một thập kỷ trước, Sơn Kim 2 vẫn là xã nghèo của huyện Hương Sơn cũ, tỷ lệ hộ nghèo chiếm hơn 30%. Đến nay, tỷ lệ này giảm xuống còn dưới 3%, đời sống vật chất, tinh thần người dân nâng cao rõ rệt.
Từ một vùng đồi hoang hóa, Sơn Kim 2 giờ đây trở thành “miền xanh” trù phú, nơi cây chè không chỉ làm giàu cho đất mà còn gieo hy vọng, khát vọng vươn lên cho người dân vùng biên.
“Cây chè góp phần quan trọng đối với đời sống người dân địa phương, từ một xã nghèo trở thành điểm sáng của phong trào xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững ở miền biên viễn Hà Tĩnh”, ông Trần Quang Hòa, Chủ tịch UBND xã Sơn Kim 2 cho biết.
