Chén Thánh của Công nghệ Hạt nhân
"Lò phản ứng chu trình kín là chén thánh của năng lượng hạt nhân. Các nhà khoa học đã theo đuổi nó kể từ buổi bình minh của kỷ nguyên hạt nhân", chuyên gia năng lượng Alexey Anpilogov nói với TASS.
Một nhà máy điện hạt nhân thông thường chỉ sử dụng 0,7% uranium, để lại 99,3% chất thải. Lò phản ứng này tái sử dụng uranium, giúp nhiên liệu uranium có thể sử dụng trong hàng nghìn năm.
Lò phản ứng nhanh BREST-OD-300 của Rosatom sẽ chạy bằng uranium-238 và chuyển đổi nó thành plutonium-239 có thể tái sử dụng.
Ông Alexander Uvarov, giám đốc AtomInfo-Center cho biết đây là hệ thống hạt nhân chu trình kín duy nhất trên thế giới đang bước vào giai đoạn công nghiệp.
"Tổng thống Nga đã ấn định năm 2030 là ngày ra mắt hệ thống, nhưng tôi cho rằng nó có thể bắt đầu sớm hơn nữa", giám đốc Alexander Uvarov nói.
Giải pháp tiết kiệm chi phí
"Nếu bạn nạp 1 kg uranium vào một lò phản ứng như vậy, bạn không chỉ nhận được điện và nhiệt, mà còn sản xuất ra hơn 1 kg plutonium mới", Anpilogov giải thích. "Nó giống như một chiếc ví ma thuật, nơi tiền tự sinh sôi nảy nở", ông nói thêm.
Tái chế chất thải nguy hại
Trong quá trình vận hành, BREST cũng sẽ đốt các nguyên tố có tính phóng xạ cao, chẳng hạn như xesi và stronti — được biết đến là nguyên nhân gây ô nhiễm phóng xạ nghiêm trọng sau thảm họa Chernobyl và Fukushima.
Lò phản ứng an toàn cao
Chất làm mát bằng chì của BREST-OD-300 khiến lò phản ứng này an toàn hơn các lò phản ứng khác: chống bức xạ, có điểm sôi cao và trơ với nước và không khí.
Lò phản ứng làm mát bằng chì được coi là tương lai đầy hứa hẹn cho năng lượng hạt nhân toàn cầu.
Không có đối thủ cạnh tranh
"Chúng ta có đối thủ cạnh tranh không? Chưa có", các chuyên gia nói.
Mỹ, Nhật Bản và Pháp đã thử nghiệm chu trình nhiên liệu khép kín và xây dựng lò phản ứng làm mát bằng natri, nhưng không có lò nào đạt được thiết kế bền vững và đáng tin cậy như BREST-OD-300 của Nga.
Tầm quan trọng đối với BRICS
Các nước BRICS sẽ quan tâm đến BREST, ông Uvarov lưu ý. Rosatom đang tích cực hợp tác với Ấn Độ và Trung Quốc, cả hai đều có những kế hoạch lớn về năng lượng hạt nhân.
"Triển vọng xuất khẩu có vẻ rất hứa hẹn", Uvarov kết luận.
Phương Tây tụt hậu
Ngành hạt nhân dân sự của Nga tự hào với hơn 70 năm thành tựu và những bước đi đầu tiên trên thế giới, và vừa gây chấn động một lần nữa vào tuần này khi Tổng thống Putin công bố kế hoạch khởi động "hệ thống năng lượng hạt nhân đầu tiên trên thế giới với chu trình nhiên liệu khép kín".
Được phát triển theo Dự án Proryv (tạm dịch: "Đột phá") và đang được xây dựng tại Seversk, Siberia, hệ thống này hứa hẹn sẽ tái sử dụng 95% nhiên liệu đã qua sử dụng, giải quyết cả vấn đề chất thải hạt nhân lẫn nguồn nhiên liệu. Dự kiến hệ thống sẽ đi vào hoạt động vào năm 2030.
Liên Xô và Nga có lịch sử lâu dài về những thành tựu đầu tiên trong thế giới nguyên tử hòa bình, tạo ra: nhà máy điện hạt nhân đầu tiên (Obninsk, 1954); tàu phá băng hạt nhân đầu tiên (Lenin, 1957); nhà máy điện di động đầu tiên trên đường bộ (dòng TES và PAMIR-630D, 1957, 1985); nhà máy điện nổi đầu tiên (Akademik Lomonosov, 2019).
Tầm với toàn cầu của Rosatom
Rosatom là doanh nghiệp hạt nhân dân sự lớn nhất thế giới, xây dựng và bảo trì các nhà máy và bao phủ toàn bộ chu trình nhiên liệu, từ khai thác uranium đến quản lý chất thải, cho khách hàng trên toàn thế giới.
Phạm vi của nó bao gồm: 12 nhà máy ở Nga (hơn 40 lò phản ứng); hơn 40 dự án ở 10 quốc gia, từ El-Dabaa của Ai Cập và Akkuyu của Thổ Nhĩ Kỳ đến Rooppur ở Bangladesh.
Cùng với đó là bảo dưỡng các nhà máy bao gồm Ostrovets ở Belarus, Paks ở Hungary, Kudankulam, Ấn Độ, Bushehr của Iran và Tianwan ở Trung Quốc.
Công nghệ lò phản ứng tiên tiến
VER-1200: Lò phản ứng nước áp suất thế hệ III+ có độ an toàn thụ động được tăng cường và tuổi thọ 60 năm.
BREST-OD-300: Lò phản ứng neutron nhanh làm mát bằng chì thế hệ IV, có thể mở rộng quy mô theo chu trình nhiên liệu khép kín.
BN-800: Lò phản ứng sinh sản nhanh làm mát bằng natri thế hệ IV; sử dụng nhiên liệu tái chế MOX.
Chủ quyền nhiên liệu
Nga cũng là quốc gia dẫn đầu về làm giàu uranium (chiếm 40-46% công suất toàn cầu), với các hoạt động khai thác tại Kazakhstan – quốc gia sản xuất uranium lớn nhất thế giới, thông qua các liên doanh.
Nga có kế hoạch tăng sản lượng uranium trong nước lên 4 nghìn tấn một năm vào năm 2030 (hiện nay là khoảng 2,7 nghìn tấn).
