Những cuộc gặp gỡ và thương thảo trực tiếp giữa Mỹ và Nga nhằm định hình lại mối quan hệ giữa hai nước, cùng nhau tìm kiếm giải pháp chính trị có thể giúp nhanh chóng kết thúc cuộc chiến tranh ở Ukraine được tiếp tục với chuyến đi Mỹ của thương thuyết gia cao cấp Nga Kirill Dmitriev.
Ông Dmitriev đến Thủ đô Washington của Mỹ để hội đàm với đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump là ông Steve Witkoff. Trước đó, ông Witkoff đã hai lần sang Nga gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ông Witkoff và ông Dmitriev đều tham gia hai vòng đàm phán giữa Mỹ và Nga đã diễn ra ở thủ đô Riyadh của Ả-rập Xê-ut trong những ngày vừa qua.
Trên danh nghĩa chính thức thì cuộc thương thảo giữa ông Witkoff và ông Dmitriev ở Washington chỉ là tiếp nối những động thái ngoại giao song phương giữa Mỹ và Nga được hai bên khởi xướng từ sau khi ông Trump điều chỉnh chính sách đối ngoại đối với Nga và Ukraine. Ông Trump muốn nhanh chóng chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine như đã cam kết trong vận động tranh cử tổng thống nhưng cho đến nay vẫn chưa thực hiện được cam kết này.
Cung cách được ông Trump lựa chọn là đưa nước Mỹ xích lại gần Nga, bình thường hoá trở lại quan hệ Mỹ - Nga để trên nền tảng ấy tìm kiếm thoả thuận riêng về giải pháp chính trị giúp nhanh chóng chấm dứt cuộc chiến tranh ở Ukraine; không những không để cho Ukraine, EU và NATO tham gia đàm phán với Nga về giải pháp chính trị ấy mà còn bất chấp những quan ngại và điều kiện tiên quyết của Ukraine, EU và NATO đối với Nga.
Trong thực chất, cuộc gặp của ông Witkoff và ông Dmitriev vừa qua ở Mỹ lại là động thái mới rất đặc biệt mà cái đặc biệt này liên quan trực tiếp đến ông Dmitriev. Sau khi Nga phát động cuộc chiến tranh ở Ukraine, chính quyền tiền nhiệm ông Trump ở Mỹ đã thực thi những biện pháp chính sách cấm vận và trừng phạt nhiều nhân vật ở Nga, trong đó có ông Dmitriev cho dù người này chỉ đứng đầu một quỹ phúc lợi ở Nga.
Lập luận của phía Mỹ cho rằng ông Dmitriev là cộng sự hết sức tin cậy của ông Putin và lợi nhuận từ quỹ do ông quản lý được sử dụng phục vụ cuộc chiến tranh của Nga ở Ukraine. Bây giờ, ông Dmitriev là đại diện cao cấp nhất của Nga tới Mỹ kể từ khi bùng phát cuộc chiến tranh ở Ukraine.
Để ông Dmitriev có thể sang được Mỹ, chính quyền của ông Trump phải huỷ bỏ những biện pháp cấm vận và trừng phạt nhằm vào cá nhân ông Dmitriev, tức là tạo tiền lệ từ thông lệ, phía Mỹ phải tự nhảy ra khỏi cái bóng của chính mình.
Thực chất cái đặc biệt ở động thái mới trong mối quan hệ giữa Mỹ và Nga chính là đấy. Điều này càng đáng được chú ý khi gần như ngay trước khi ông Dmitriev đến Mỹ, ông Trump công khai thể hiện tâm trạng sốt ruột và không hài lòng về Nga.
Qua cái đặc biệt ở lần thương thảo này giữa Mỹ và Nga có thể thấy chính quyền mới ở Mỹ và cá nhân ông Trump luỵ Nga nhiều hơn là có thể gò ép Nga. Một bên cần trong khi bên còn lại chưa hẳn đã sẵn sàng vội.
Phía Nga không vì thế mà làm cao với phía Mỹ nhưng rõ ràng chưa thật sự tin tưởng và vẫn còn dè dặt, thận trọng với những bước đi đối ứng sự điều chỉnh chính sách đối ngoại của ông Trump đối với Nga và Ukraine.
Rõ ràng cách tiếp cận của Nga - cũng là thông điệp của Nga - là bình thường hoá trở lại mối quan hệ trước, sau đó mới đến việc thoả thuận với phía Mỹ về giải pháp chính trị cho cuộc chiến tranh ở Ukraine.
Phía Nga sử dụng chuyến đi Mỹ của ông Dmitriev làm một phép thử Mỹ về tạo tiền lệ buông bỏ điều cấm kỵ. Cái đặc biệt này cũng là kết quả quan trọng nhất mà Nga đã đạt được.
