Hai đồng tiền này thuộc loại tiền dùng để ban thưởng chứ không có chức năng sử dụng để trao đổi, mua bán. Một đồng tiền là Gia Long thông bảo, một đồng là Minh Mạng thông bảo.
Nhưng điều đặc biệt là cả hai đồng tiền đều có kích thước rất lớn. Đường kính 12cm. Bề dày của đồng tiền là 5mm. Đồng tiền có lỗ vuông, mỗi cạnh lỗ là 14cm. Trên lỗ có gờ nổi 0,6 cm. Thành gờ nổi của đồng tiền là 0,7cm.
Đặc biệt ở đồng “Gia Long thông bảo” mặt lưng tiền có hình họa tiết một con rồng đầu đang hướng đến mặt trời, xung quanh có hoa văn mây. Còn đối với đồng “Minh Mạng thông bảo” thì mặt lưng tiền có hình cổng Ngọ Môn (Huế) và dòng chữ ở góc dưới bên trái bằng chữ Hán: “Đại Nam quốc khí bảo” (Tạm dịch: đồ vật quí của nước Đại Nam-Tức nước Việt Nam dưới triều Nguyễn).
Với loại tiền này, niên đại của đồng Gia Long thông bảo là từ năm 1802-1819), vào tháng 11 năm 1803, vua Gia Long cho đúc tiền ở Bắc Thành, ở Gia Định, cùng các trấn đúc tiền Gia Long thông bảo, cứ mỗi cân đồng đúc được 700 đồng tiền. Riêng tiền đúc để ban thưởng do Nhà nước độc quyền đúc. Dưới thời Minh Mạng, nhà vua đã cho đúc tiền trong nhiều lần như năm 1815, 1822, 1827, 1830 với nhiều loại tiền đồng, kẽm, bạc nén, và cả tiền vàng.
Tháng 9 năm 1816, phát hành đồng Minh Mạng thông bảo. Tháng 7 năm 1825 chế tiền đồng nặng 9 phân, đúc tiền ở Kinh và cuộc Bảo Tuyền. Những đồng tiền dùng để lưu thông buôn bán sử dụng thường chỉ có mặt trước có chữ của triều đại, còn những đồng tiền dùng để ban thưởng mặt lưng tiền thường có chữ Hán: Quốc thái dân an, phong điền vũ thuận, đắc vị đắc doanh, đắc lộc đắc thọ, quốc phú binh cường, nội an ngoại tĩnh... đối với đồng tiền Minh Mạng thông bảo là trong khoảng từ 1820-1840.
Hiện tại, ở Bảo tàng Quảng Bình chỉ có loại tiền ban thưởng của vua Minh Mạng, kích thước chỉ 6-7 cm, mặt lưng tiền có chữ: “Thân trưởng lão ấu” và các loại tiền đồng có đường kính chỉ 2-2,5cm chứ chưa hề có đồng tiền loại 12 cm như 2 đồng tiền mới phát hiện trên.
Trong một số sách đã in về tiền đồng các loại thì cũng chưa thấy có sách nào nói về loại tiền đồng như đã nói ở trên. Thiết nghĩ đây là đồng tiền của nhà Nguyễn thời Gia Long, Minh Mạng vào loại quý hiếm cần được gìn giữ và đưa vào nghiên cứu.
Những người dân có được đồng tiền trên có thể do được vua ban thưởng vì đã có công lao cống hiến đối với triều đình lúc bấy giờ, nhưng do chiến tranh loạn lạc đã đưa đi chôn giấu hoặc có thể chôn cất tài sản. Việc phát hiện ra những đồng tiền này cũng có ý nghĩa to lớn trong việc bảo tồn các loại cổ vật, hiện vật có được trong lòng đất ở địa bàn Quảng Bình và việc phát hiện ra đồng tiền chứng tỏ người dân cũng rất có ý thức trong việc bảo tồn những giá trị lịch sử, văn hóa của quê hương Quảng Bình.
Những đồng tiền lớn rất có giá trị này cần sớm được lưu giữ trong Bảo tàng để góp phần làm phong phú cho di sản văn hóa của quê hương.
