“Cú máy xoáy vô cực thủ công" hay còn được gọi Infinite Vortex Roll có thể hiểu là kỹ thuật quay phim handheld (thuật ngữ trong ngành công nghiệp điện ảnh để mô tả việc quay phim hoặc chụp ảnh bằng tay, không sử dụng bất kỳ thiết bị đặc biệt nào để giữ ổn định máy quay hoặc máy ảnh) với việc xoay góc quay một cách liên tục, không giới hạn.
Điều này thường được thực hiện bằng cách sử dụng thiết bị quay phim di động (như máy quay hoặc điện thoại) thực hiện xoáy thuận hoặc đảo ngược chiều từ trái sang phải hoặc ngược lại để tạo ra hiệu ứng xoay mượt mà nhưng bố cục khung hình vẫn giữ tâm chủ thể, không bị hạn chế về góc độ.
 |
| Cú máy xoay vô cực được test trên thiết bị hàng chục tỷ đồng. |
Kỹ thuật này yêu cầu người quay phải có khả năng điều khiển thiết bị, kiểm soát nhịp thở theo cách chuyên biệt và chuyển động nhịp nhàng của cơ thể một cách mượt mà và ổn định để tạo ra cảm giác xoay không ngừng. Phải hiểu tính liên đới giữa thao tác từ vai đến khớp cổ tay, ngón tay theo trình tự cố định, phải linh hoạt từ người làm phim hoặc người quay để không làm mất đi sự liên tục. Đây là một trong những kỹ thuật cực sáng tạo để tạo nên hiệu ứng đặc biệt, phức tạp, độc đáo. Có khả năng gây ảo giác mạnh, thu hút người xem chú tâm hoặc bất giác bị cuốn vào câu chuyện, tạo điểm nhấn lạ thường đối với nghệ thuật điện ảnh.
Sau trận đấu có “một không hai” được các ekip làm phim chuyên nghiệp thực hiện bằng điện thoại iPhone 15 Pro Max lắp đặt trực tiếp trên robot cine tỷ tiền chuẩn Hollywood của công ty LumiGrade, đạo diễn Phạm Vĩnh Khương (Pauldolly)-master về lãnh vực handheld oneshot, người được founder Lumigrade mời thách đấu với robot cine đã nhanh chóng dùng kinh nghiệm quan sát, theo dõi chuyển động của robot vốn được người vận hành công nghệ lập trình tự động nhằm mục đích nâng cao kỹ thuật cá nhân của mình từ xoay handheld 360 độ lên 720 và tiếp đến là cú máy thủ công, xoáy vô cực Infinite Vortex Roll do chính đạo diễn Phạm Vĩnh Khương phát triển từ cú máy xoáy 360 kinh điển của điện ảnh Mỹ, kết hợp với sự sáng tạo, thao tác kỹ thuật trực tiếp trên thiết bị ngay tại tiền kỳ mà không cần qua bất kỳ thiết bị máy móc, công cụ hỗ trợ nào, tất nhiên cú máy này hoàn toàn dùng kỹ thuật điều khiển cơ thể, thủ thuật cá nhân để thực hiện, không cần xử lý qua khâu hậu kỳ, kỹ xảo…
 |
| Đạo diễn Phạm Vĩnh Khương - người đầu tiên phát triển và sáng tạo kỹ thuật Infinite Vortex Roll. |
Hiệu ứng xoáy vô cực có thể đem lại cảm giác cuốn hút, mở ra một không gian cảm xúc đặc biệt hoặc tạo ra sự thay đổi trong cảnh quay một cách đột ngột và ấn tượng. Điều này thường được sử dụng để tạo ra sự lôi cuốn, đậm chất ma mị, huyền ảo, làm nổi bật một khía cạnh đặc biệt của câu chuyện.
Đạo diễn Phạm Vĩnh Khương đã nghiên cứu, phân tích chuyên sâu một số thiết bị chuyên nghiệp phân khúc cao như High Gimbal, Steadycam, Glambot (robot cinema) và các dòng thiết bị hỗ trợ “quay vô cực” do các kỹ sư điện ảnh, chuyên gia chế tạo riêng cho cú máy này, đều bị vài nhược điểm chung, tương tự như khi đạo diễn thử nghiệm, ứng dụng thực nghiệm Handheld Infinite Vortex Roll.
Kỹ thuật dù được thực hiện bằng nhiều giải pháp tối ưu và công nghệ tân tiến hỗ trợ cameraman nhưng vẫn phải phụ thuộc vào khả năng, kỹ năng, kinh nghiệm nghề nghiệp của người điều khiển. Dù có thiết bị hỗ trợ hiện đại nhưng việc thực hiện cú máy xoáy vô cực vẫn đòi hỏi kỹ năng và sự tập trung cao độ của người điều khiển thiết bị. Mọi chuyển động phải được điều chỉnh, tinh chỉnh một cách vững vàng, mượt mà và chính xác nhất để tạo ra hiệu ứng như mong muốn của các đạo diễn hoặc nhà sản xuất. Việc quay-xoay thiết bị không ngừng có thể tạo áp lực lên người điều khiển và thiết bị khi kết thúc mỗi vòng và tiếp tục.
 |
| Thao tác thực hiện cú máy xoáy đạo diễn Phạm Vĩnh Khương thực hiện trong trận đấu với robot cine. |
Đôi khi, việc duy trì độ ổn định và kiểm soát chính xác trong thời gian dài có thể gây mệt mỏi và ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng như độ trễ chuyển vòng lặp, độ giật khung hình, chao đảo hoặc rung lắc… Các thiết bị chuyên nghiệp thường phụ thuộc vào nguồn pin để hoạt động. Việc thực hiện cú máy xoáy vô cực có thể tạo áp lực lớn lên pin và việc thay đổi pin có thể làm gián đoạn quá trình quay hoặc gây mất đi hiệu ứng mong muốn. Khi sử dụng các thiết bị lớn như Steadycam hoặc robot, việc di chuyển hoặc thực hiện các cú máy xoáy vô cực trong không gian hạn chế có thể trở nên khó khăn.
Tuy nhiên, các thiết bị chuyên nghiệp vẫn giúp cải thiện đáng kể sự ổn định và khả năng điều khiển, giúp người làm phim có thể thực hiện cú máy xoáy vô cực một cách chuyên nghiệp và hiệu quả hơn. Và tất nhiên việc sáng tạo ra kỹ thuật này hoàn toàn bằng thao tác thủ công càng đem lại sự thú vị cho người quay phim, và giúp tiết kiệm ngân sách sản xuất tối đa nếu luyện tập thuần thục kỹ năng thao tác máy. Điều này hoàn toàn phù hợp với các sinh viên, các nhà làm trẻ, những người có đam mê quay phim, làm phim nhưng chưa đủ điều kiện đầu tư dàn máy móc thiết bị chuyên nghiệp. Họ hoàn toàn có thể tác nghiệp với chiếc điện thoại trên tay mà vẫn tạo ra được sự lôi cuốn với tác phẩm của chính mình.
