Kỳ bí đôi rồng đá mất đầu ở Thành Nhà Hồ

Đôi rồng đá mất đầu trong Thành Nhà Hồ - Thanh Hóa

Quanh chuyện xây dựng Thành Nhà Hồ đã có quá nhiều bí ẩn như làm cách nào mà người xưa có thể xây thành nhanh đến thế, chỉ trong vòng 3 tháng với những tảng đá lớn hàng chục tấn, chất liệu kết dính các khối đá, việc vận chuyển… Đặc biệt là chuyện về đôi rồng đá cụt đầu, đến nay cũng không ai lý giải được vì sao đôi tượng rồng lại mất đầu và đầu rồng giờ đang ở đâu? Chỉ biết, hiện giờ đôi rồng đá mất đầu vẫn đang được nằm song song bên đường đi trong nội thành từ cổng Nam sang cổng Bắc.

Theo ông Nguyễn Xuân Toán, Phó giám đốc Trung tâm Bảo tồn di sản Thành Nhà Hồ, đôi rồng đá trên đã được người Pháp phát hiện vào năm 1938 khi họ làm một con đường nội địa trong thành, chứ không phải được người dân phát hiện như đồn đại.

“Đôi rồng này có chiều dài 3,8 m, là đôi tượng rồng lớn nhất trong các triều đại phong kiến Việt Nam được phát hiện. Đôi rồng được chạm khắc tinh xảo bằng đá xanh nguyên khối, thân thon nhỏ dần về phía đuôi, uốn bảy khúc, có vảy phủ kín thân. Rồng có bốn chi, mỗi chi có ba móng. Các khoảng trống dưới bụng và ô tam giác ghép thành bậc đều được chạm hoa cúc và móc hoa lượn mềm, tỉ mỉ. Theo tìm hiểu của chúng tôi, đôi rồng này giống như rồng được chạm khắc trên thềm bậc ở Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội), chính điện Lam Kinh (Thanh Hóa)” - ông Toán cho biết.

Về việc vì sao đôi rồng mất đầu, ai đã chặt đầu rồng đến nay vẫn chưa có một lý giải nào có cơ sở. Theo một số cao niên trong làng Xuân Giai (xã Vĩnh Tiến), có một câu chuyện được truyền miệng từ xa xưa là do đầu rồng quay vào làng nên trong làng thường xuyên xảy ra cháy nhà. Cho rằng rồng phun lửa gây họa nên người dân trong vùng đã chặt đầu rồng đi.

Ngoài ra, còn có một câu chuyện kể rằng trong đầu rồng có ngọc ngà châu báu nên lợi dụng một đêm mưa gió, một nhóm người đã chặt đầu rồng mang đi nơi khác để lấy châu báu. Tuy nhiên, theo nhiều nhà sử học, rồng đá mất đầu do quân Minh gây ra, vì trong lúc bị nghĩa quân Lam Sơn bao vây nhiều ngày trong thành, do thiếu nước uống, lương thực... quân Minh đã tức giận đập phá nhiều đồ đạc trong thành, trong đó có đôi rồng đá.

Về điều này ông Nguyễn Xuân Toán cũng cho rằng rồng mất đầu là do quân Minh gây ra, vì trong quá trình khai quật cũng như sưu tầm, Trung tâm Bảo tồn di sản Thành Nhà Hồ cũng đã phát hiện một số con vật khác bị mất đầu như con nghê đá.

Theo nhiều nhà sử học, việc rồng đá mất đầu do quân Minh trong lúc bị Lê Lợi bao vây ở trong thành gây ra

Con nghê bằng đá được khai quật trong Thành Nhà Hồ cũng bị mất đầu

Tảng đá in hình đầu người và đôi bàn tay tương truyền do nàng Bình Khương đập đầu vào đá khi hay tin chồng chết mà có