Lo ngại có cơ sở
Theo các nghiên cứu khoa học, formaldehyde có tác động tiêu cực đến sức khỏe con người. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cảnh báo, chỉ với hàm lượng thấp formaldehyde mà cơ thể con người tiếp xúc thường xuyên trong thời gian dài sẽ gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho sức khoẻ như có khả năng gây ung thư nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là ung thư đường hô hấp như mũi, họng, phổi.
Nghiêm trọng hơn, formaldehyde là tác nhân gây ra sai lệch và biến dị các nhiễm sắc thể, phụ nữ có thai bị nhiễm có thể bị ảnh hưởng đến sự phát triển của bào thai. Các amin thơm chuyển hóa từ thuốc nhuộm cũng có tác động thâm nhập vào cơ thể con người, chúng có thể bị phân hủy trong hệ trao đổi chất của cơ thể và sản sinh ra chất aromatic amine. Đây đều là các tác nhân có thể gây nhiều loại ung thư.
Formaldehyde được cho là chất độc song lại rất thông dụng trong sản xuất công nghiệp. Dư luận vài năm gần đây rất quan tâm đến sự tồn tại của hóa chất này trong quần áo giá rẻ. Đáng chú ý một thời gian dài các sản phẩm quần áo nhập khẩu vào Việt Nam không bị kiểm nghiệm, kiểm soát về formaldehyde. Trong khi các nhà khoa học cho rằng hoàn toàn có thể kiểm tra được formaldehyde trong vải, quần áo. Quan trọng là phải có quy định rõ ràng.
Trước những lo ngại về tác hại của formaldehyde, hiện nay nhiều quốc gia trên thế giới đã ban hành các luật, quy chuẩn kỹ thuật quy định chặt chẽ nhằm kiểm soát mức giới hạn hàm lượng formaldehyde trong sản phẩm tiêu dùng. Theo Bộ Công Thương, Việt Nam cũng đã có quy định về vấn đề này, tại Thông tư 37/2015/TT-BCT.
Thực hiện quy định của Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa phù hợp với xu thế phát triển của thế giới theo hướng chuyển phương thức quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa theo tiêu chuẩn, quy chuẩn, Bộ Công Thương đã xây dựng và ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về mức giới hạn hàm lượng formaldehyde và các amin thơm chuyển hóa từ thuốc nhuộm azo trong sản phẩm dệt may.
Quy chuẩn này được quy định tại Thông tư số 21/2017/TT-BCT ngày 23/10/2017, thay thế Thông tư 37/2015/TT-BCT. Theo Bộ Công Thương, Quy chuẩn kỹ thuật này đã đảm bảo thực thi các giải pháp về cải cách thể chế được nêu trong Nghị quyết 19/NQ-CP của Chính phủ trong các năm vừa qua.
Vì lợi ích người tiêu dùng
Thông tư số 21/2017/TT-BCT ngày 23/10/2017, quy định về kiểm soát hàm lượng formaldehyde có hiệu lực vào ngày 1/1/2019. Theo đánh giá từ Bộ Công Thương, sau gần 2 tháng triển khai thực hiện, Bộ này đã nhận được một số phản hồi từ Hiệp hội Dệt may Việt Nam, doanh nghiệp, các cơ quan, đơn vị có liên quan…
Bộ đã tổ chức làm việc với Hiệp hội Dệt may Việt Nam, các cơ quan quản lý Nhà nước, viện nghiên cứu chuyên ngành và các đơn vị có liên quan về việc thực hiện Thông tư 21. Tại cuộc họp này, các bên đã thống nhất sự cần thiết ban hành Thông tư 21 để kiểm soát hàm lượng formaldehyde và các amin thơm trong sản phẩm dệt may. Đối với một số vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện Thông tư 21 liên quan đến đánh giá hợp quy theo lô sản phẩm, công bố hợp quy, thủ tục kê khai trong hồ sơ tại các Sở Công Thương, Bộ Công Thương đã và tiếp tục có văn bản hướng dẫn để thống nhất trong cách hiểu và triển khai thực hiện đảm bảo thuận lợi cho doanh nghiệp.
Đề cập đến một số ý kiến cho rằng Bộ Công Thương đã “hứa xem xét về việc bỏ Thông tư số 21/2017/TT-BCT” tuy nhiên không thực hiện, Bộ này cho biết: Qua trao đổi với Hiệp hội Dệt may Việt Nam, các viện nghiên cứu chuyên ngành, tổ chức đánh giá sự phù hợp và đơn vị tổ chức có liên quan, thông tin về phát sinh chi phí từ quá trình áp dụng Thông tư số 21/2017/TT-BCT so với Thông tư 37/2015/TT-BCT là không có cơ sở, không đúng với thực tế. Việc nghiên cứu xem xét bỏ Thông tư số 21/2017/TT-BCT chỉ là ý kiến đề xuất ban đầu của một số doanh nghiệp, không phải ý kiến chính thức của Bộ.
