Cô giáo Nguyễn Thị Tân, giáo viên 25 năm dạy môn Ngữ văn tại Yên Bái chia sẻ: Thời đại công nghệ số, chương trình GDPT 2018 vừa là cơ hội vừa đặt ra không ít thách thức đối với ngành giáo dục nói chung, trong đó có môn Ngữ văn nói riêng. Giáo sinh thực tập hay những thầy cô lâu năm kinh nghiệm cũng đều phải trăn trở với vấn đề này.
Chính vì thế, dạy học thế nào để hiệu quả, tạo sự hứng khởi, nhằm phát huy tinh thần tự học, nuôi dưỡng tư duy độc lập nhằm phát triển các kĩ năng Đọc – Viết – Nói - Nghe cho học sinh? là điều các giáo viên cần lưu tâm.
Theo cô giáo Nguyễn Thị Tân, để việc dạy học môn Ngữ Văn có hiệu quả, các thầy cô cần lưu ý những điều sau:
1. Để tiết học hiệu quả, người giáo viên cần tạo không gian học tập để các em có tâm thế hào hứng qua các dự án như dự án âm nhạc. Đưa âm nhạc vào môn Ngữ văn, đọc rap các bài thơ khiến ngôn từ tác phẩm trở nên gần gũi hơn, học sinh yêu thích, dễ ghi nhớ tác phẩm.
2.Thầy cô chú trọng hoạt động khởi động qua các hình thức dạy học như: giải ô chữ, quay video ngắn hay kĩ thuật phòng tranh… Chuyển thể ngôn từ tác phẩm bằng tranh vẽ giúp các em đọc tác phẩm, thể hiện tư duy sáng tạo, có cách nhìn mới về các nhân vật văn học.
3. Đồng thời, vận linh hoạt các phương pháp trong đó có hoạt động nhóm, chia nhóm, giao bài tập nhóm đôi, cho học sinh trao đổi, thảo luận giúp học sinh tự tin, tích cực. Để hoạt động nhóm hiệu quả, tránh hình thức, tôi sử dụng bảng kiểm để các em kiểm tra chéo các nhóm, giúp các em không chỉ được tham gia hoạt động “học” mà còn được tham gia hoạt động “dạy”.
4. Văn là đời, dạy tác phẩm văn học cần khơi gợi cho các em có sự đồng cảm trước các vấn đề để sống. Tôi thường áp dụng tình huống giả định, đóng vai để rèn cho các em tư duy phản biện, như giảng dạy truyện ngắn “Chí Phèo”, có thể đặt tình huống: Nếu em là thị Nở, em sẽ làm gì sau khi nghe tin Chí Phèo tự sát?...
5. Đặc trưng của môn Ngữ văn thiên về cảm xúc, tổ chuyên môn KHXH đã sân khấu hóa các tác phẩm qua của hoạt động ngoại khóa. Sau mỗi hoạt động trải nghiệm đó, tôi thường tạo bài tập ngắn để các em ghi lại những cảm xúc về các hoạt động đã trải qua.
6. Cuối cùng, dù viết viết văn dạt dào cảm xúc nhưng không bài văn không “có ý” sẽ khó đạt điểm cao. Hoạt động củng cố, luyện tập có thể giao bài tập sơ đồ tư duy kiến thức để kiểm tra học sinh lĩnh hội kiến thức như thế nào.
7. Dạy văn chương trình cũ cần dạy kĩ, dạy sâu, học sinh chăm chỉ có cơ hội điểm cao. Môn Ngữ văn chương trình 2018 học liệu mở, nên cần dạy “cách học” (cách câu cá chứ không phải cho con cá) để học sinh học 1 tác phẩm có thể biết 2,3 và nhiều hơn. Thầy cô không “tham” dạy hết tác phẩm trong sách giáo khoa mà cần chọn lọc để học sinh nắm được đặc trưng thể loại, kĩ năng làm bài để vận dụng linh hoạt vào bài làm.
"Có lòng yêu nghề, trái tim nhiệt huyết và không ngại thay đổi chính mình sẽ thích ứng được với thời cuộc và hoàn thành sứ mệnh của người giáo viên nói chung và đặc biệt là môn Ngữ văn trong thời đại mới", cô Nguyễn Thị Tân nói.
