Nước Đức có 16 bang. Bầu cử nghị viện bang không phản ánh đầy đủ tình hình chính trị - xã hội chung cho cả nước nhưng luôn là một trong những chiếc hàn thử biểu về mức độ tín nhiệm của Chính phủ Đức. Ngày 1/9 vừa qua, có cuộc bầu cử nghị viện ở bang Saxony và Thuringia. Kết quả bầu cử ở cả hai nơi không gây bất ngờ nhưng lại tạo nên cú sốc lớn đối với cả nước Đức.
Trước bầu cử, kết quả mọi cuộc thăm dò dư luận báo hiệu phe cầm quyền ở cả hai bang sẽ bị mất phiếu bầu, không thể bảo vệ được tỷ lệ phiếu bầu đã giành được ở lần bầu cử nghị viện bang trước đó 5 năm và đều sẽ không giành về được đa số tuyệt đối để có thể thành lập chính phủ mới.
Thực tế diễn ra đúng như vậy. Đảng CDU (Liên minh dân chủ thiên chúa giáo Đức) ở bang Saxony bị sa sút tỷ lệ phiếu bầu và chỉ hơn Đảng AfD (sự lựa chọn thay thế cho nước Đức bị coi là cực hữu, dân tuý và dân tộc chủ nghĩa cực đoan) có 1,3% phiếu bầu.
Ở bang Thuringia, liên minh cầm quyền của Đảng cánh tả, Đảng Xanh và Đảng Xã hội dân chủ Đức (SPD) bị thất bại nặng và đảng AfD trở thành đảng phái chính trị lớn nhất trong nghị viện - lần đầu tiên kể từ năm 1945 xảy ra chuyện ở một bang của nước Đức đảng cánh hữu, cực hữu, dân tuý và dân tộc chủ nghĩa cực đoan trở thành đảng phái chính trị lớn nhất trong nghị viện bang.
Đảng SWB (Liên minh Sahra Wagenknecht) do bà Sahra Wagenknecht thành lập cách đây có vài tháng, tách ra từ Đảng Cánh tả, ở lần đầu tiên ra tranh cử đã ngay lập tức trở thành lực lượng chính trị lớn thứ 3 trong nghị viện ở cả hai bang.
Thắng cử vang dội của đảng AfD và đảng SWB đã gây ra cú sốc chính trị lớn không chỉ ở hai bang này mà còn đối với cả nước Đức. Kết quả bầu cử này là cú đòn rất mạnh giáng vào thể diện và uy danh của chính phủ liên hiệp liên bang của thủ tướng Đức Olaf Scholz và vào hai đảng phái chính trị luôn tự coi là “đảng của nhân dân” ở nước Đức là đảng CDU và đảng SPD.
Cho đến nay, đảng CDU và đảng SPD luôn kiên định nguyên tắc không liên minh cầm quyền với cả cánh tả lẫn phe cực hữu, dân tuý. Bây giờ, nếu muốn thành lập được chính phủ để cầm quyền ở bang Saxony và Thuringia cũng như không để cho đảng AfD lên cầm quyền ở bang Thuringia, cả hai đảng trên không thể không liên thủ với các đảng cánh tả, tức là buộc phải chấp nhận bước qua lời nguyền.
Hai bang này ở miền Đông nước Đức hiện trên con đường trở thành nơi tiến hành những cuộc thí nghiệm chính trị quyền lực để tạo tiền lệ chính trị mới ở nước Đức.
Sự trỗi dậy rất mạnh mẽ của các lực lượng cánh hữu, cực hữu, dân tuý và dân tộc chủ nghĩa cực đoan, sự sa sút của các đảng phái chính trị lớn, sự phân rẽ của phe cánh tả là những gì có thể nhận thấy được rất rõ từ kết quả bầu cử nghị viện vừa qua ở hai bang của nước Đức.
Vấn đề người tỵ nạn và di cư cùng với chuyện cuộc chiến tranh ở Ukraine giữa Nga và Ukraine là hai chủ đề nội dung tác động mạnh nhất tới tâm lý của cử tri. Điều này rất đặc biệt và hiếm thấy ở nước Đức vì đối ngoại vốn thường chỉ đóng vai trò rất hạn chế tới kết quả các cuộc bầu cử quốc hội liên bang cũng như bầu cử nghị viện bang ở nước Đức.
Khi cơn sốc nguôi ngoai, chính trị và xã hội nước Đức, chính quyền và người dân ở nước Đức sẽ phải rất bận rộn với câu hỏi hiện rất khó có được câu trả lời là chiều hướng diễn biến tình hình chính trị - xã hội tới đây sẽ như thế nào nữa.
