Những sáng kiến đột phá tại ngôi trường này như Thư viện số hóa, Không gian đọc tương tác, dự án “Đổi rác lấy sách” hay cuộc thi “Đại sứ Văn hóa đọc”.
Tất cả đã tạo môi trường học tập sinh động, kết hợp công nghệ và giáo dục xanh, giúp học sinh chủ động tiếp cận tri thức, hình thành thói quen đọc sách và phát triển toàn diện.
Phóng viên Báo Giáo dục và Thời đại có cuộc trao đổi với bà Nguyễn Vĩnh Bảo Châu, Hiệu trưởng nhà trường về việc xây dựng và phát triển văn hóa đọc trong nhà trường.
- Bà có thể chia sẻ về tầm quan trọng của văn hóa đọc trong nhà trường, các hoạt động mà nhà trường triển khai để khuyến khích học sinh đọc sách?
- Theo tôi, văn hóa đọc là nền tảng quan trọng trong việc hình thành nhân cách và phát triển năng lực học tập của học sinh. Đọc sách không chỉ giúp các em tiếp nhận kiến thức mà còn rèn luyện tư duy, khả năng phản biện, sáng tạo và khả năng truyền đạt ý tưởng.
Trong bối cảnh xã hội hiện đại, khi thông tin tràn ngập và đa dạng, học sinh cần kỹ năng chọn lọc và khai thác thông tin hiệu quả. Văn hóa đọc trong nhà trường giúp các em hình thành thói quen học tập suốt đời, chủ động tìm kiếm tri thức thay vì chỉ tiếp nhận thụ động.
Để khuyến khích học sinh đọc sách, chúng tôi luôn tạo môi trường thân thiện, hấp dẫn. Một số hoạt động tiêu biểu gồm: Góc đọc sách trong lớp với tủ sách nhỏ phù hợp độ tuổi, nơi giáo viên hướng dẫn học sinh chọn sách, đọc và chia sẻ cảm nhận; Ngày hội sách và tuần lễ văn hóa đọc, học sinh tham gia trưng bày, giới thiệu sách yêu thích, kể chuyện và thảo luận; câu lạc bộ đọc sách, nơi các em trao đổi, thảo luận và rèn luyện kỹ năng thuyết trình.
Đồng thời, chúng tôi tận dụng công nghệ để học sinh tiếp cận sách điện tử, mang đến trải nghiệm linh hoạt, đa dạng. Các hoạt động này được thiết kế để học sinh vừa học vừa chơi, giúp đọc sách trở thành thú vui thay vì nhiệm vụ bắt buộc.
Chính nhờ những hoạt động này, học sinh đã chủ động tìm đọc sách, kể cả ngoài giờ học, nhiều em hình thành thói quen đọc hằng ngày, lập danh sách sách muốn đọc và trao đổi với bạn bè, thầy cô về cảm nhận.
- Từ đầu năm học 2025-2026, nhà trường đã triển khai các sáng kiến đột phá trong “100 ngày hoạt động tinh - gọn - mạnh - hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả”. Bà có thể chia sẻ về những kết quả đạt được?
- Từ ngày 18/8-8/10/2025, Trường Tiểu học Trần Văn Ơn đã triển khai đợt thi đua cao điểm “100 ngày hoạt động tinh - gọn - mạnh - hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả”. Chương trình được phát động với ý nghĩa chính trị sâu sắc là chào mừng Đại hội Đảng bộ phường, tiến tới Đại hội Đảng bộ TPHCM lần thứ I (nhiệm kỳ 2025 - 2030). Theo đó, nhà trường đã triển khai mô hình “Xây dựng thư viện số và không gian đọc tương tác – thúc đẩy văn hóa đọc và phát triển năng lực số cho học sinh”.
Chúng tôi đã hoàn tất số hóa hơn 300 đầu sách, cải tạo thư viện theo mô hình “Thư viện xanh”, thu hút gần 100 lượt học sinh mỗi ngày. Đồng thời, các chương trình “Đọc sách cùng công nghệ” bằng tiếng Anh thu hút đông đảo học sinh tham gia.
Dự án “Tái chế cho tri thức” thu gom hơn 3.700 kg giấy vụn và gần 25.000 lon, chai, cùng cuộc thi “Đại sứ Văn hóa đọc” với 62 video của 83 học sinh đã tạo hiệu ứng tích cực, vừa lan tỏa văn hóa đọc vừa giáo dục ý thức bảo vệ môi trường.
Những sáng kiến này giúp nhà trường xây dựng môi trường học tập “tinh – gọn – mạnh”, kết hợp chuyển đổi số và giáo dục xanh, nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình từ học sinh và phụ huynh.
- Để duy trì và phát triển văn hóa đọc, nhà trường sẽ thực hiện những chiến lược gì trong thời gian tới?
- Văn hóa đọc là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, giáo viên, học sinh và phụ huynh.
Trong thời gian tới, nhà trường sẽ tập trung vào các chiến lược chính gồm: mở rộng thư viện với nhiều đầu sách phong phú, từ sách kiến thức, văn học thiếu nhi đến sách khoa học và kỹ năng sống, đáp ứng xu hướng chuyển đổi số; đào tạo giáo viên nâng cao kỹ năng hướng dẫn học sinh đọc sách và khai thác thông tin hiệu quả; liên kết với phụ huynh để xây dựng văn hóa đọc tại nhà và tổ chức các tọa đàm hướng dẫn phụ huynh khuyến khích con đọc sách; đồng thời ứng dụng công nghệ thông tin với sách điện tử và trò chơi học tập tương tác, tạo trải nghiệm vừa học vừa chơi, giúp học sinh hứng thú hơn với việc đọc sách.
Những khó khăn lớn nhất là tạo hứng thú đọc sách cho học sinh trong thời đại công nghệ số, khi các em dễ bị thu hút bởi trò chơi điện tử và mạng xã hội, cùng với việc tìm kiếm nguồn sách phù hợp từng lứa tuổi.
Nhà trường đã biến việc đọc sách trở nên gần gũi, hấp dẫn và tương tác hơn, đồng thời phối hợp với thư viện, các tổ chức văn hóa và phụ huynh để bổ sung sách, đảm bảo học sinh có nhiều lựa chọn và trải nghiệm đa dạng.
- Bà có nhắn nhủ gì với phụ huynh và giáo viên để tiếp tục phát triển văn hóa đọc trong nhà trường?
- Văn hóa đọc là trách nhiệm chung. Phụ huynh nên tạo môi trường đọc tích cực tại nhà, đọc cùng con và khuyến khích các em chia sẻ cảm nhận. Giáo viên cần là tấm gương đọc sách và hướng dẫn học sinh cách tiếp cận, phân tích, cảm thụ nội dung sách. Khi nhà trường và gia đình phối hợp, văn hóa đọc sẽ trở thành một phần tự nhiên trong đời sống học sinh, hình thành thói quen học tập suốt đời và yêu tri thức.
- Trân trọng cảm ơn.
