Reuters hôm 13/8 dẫn ba nguồn tin từ các quan chức cấp cao Iran đã đề cập đến một điều kiện để trì hoãn cuộc tấn công vào Israel.
Chỉ có một thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza xuất phát từ các cuộc đàm phán được kỳ vọng diễn ra trong tuần này mới có thể ngăn Iran trả thù trực tiếp Israel vì vụ ám sát thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh trên đất Tehran.
Một quan chức an ninh cấp cao của Iran cho biết, Iran cùng với các đồng minh như Hezbollah, sẽ phát động một cuộc tấn công trực tiếp nếu các cuộc đàm phán ở Gaza thất bại hoặc họ nhận thấy Israel đang kéo dài các cuộc đàm phán.
Các nguồn tin không nói Iran sẽ cho phép chờ đợi các cuộc đàm phán tiến triển trong bao lâu trước khi phản ứng.
Các nguồn tin đều yêu cầu giấu tên do tính nhạy cảm của vấn đề cho biết, do lo ngại nguy cơ gia tăng một cuộc chiến rộng lớn hơn ở Trung Đông, phía Iran đã tham gia vào cuộc đối thoại sâu rộng với các nước phương Tây và Mỹ trong những ngày gần đây về các biện pháp hiệu chỉnh hành động trả đũa.
Hai nguồn tin xác nhận với Reuters rằng Tehran đang cân nhắc cử một đại diện đến các cuộc đàm phán ngừng bắn Gaza. Tuy nhiên, họ cho biết đại diện này sẽ không trực tiếp tham dự các cuộc họp mà sẽ tham gia vào các cuộc thảo luận hậu trường "để duy trì đường dây liên lạc ngoại giao" với Mỹ trong khi các cuộc đàm phán đang diễn ra.
Thông tin này cũng phù hợp với tuyên bố mới đây của Đại sứ Mỹ tại Thổ Nhĩ Kỳ khi xác nhận Washington đang yêu cầu các đồng minh giúp thuyết phục Iran giảm căng thẳng.
Ba nguồn tin chính phủ Mỹ ở khu vực đã mô tả các cuộc trò chuyện với Tehran để tránh leo thang trước các cuộc đàm phán ngừng bắn ở Gaza, dự kiến bắt đầu vào ngày 15/8 tại Ai Cập hoặc Qatar.
Trong các tuyên bố công khai, Iran khẳng định sẽ tính toán cuộc trả đũa Israel để không gây ảnh hưởng đến các lệnh ngừng bắn ở Gaza. Tehran cũng nhấn mạnh rằng, các lời kêu gọi kiềm chế từ phương Tây, bao gồm Đức, Pháp, Anh là "thiếu logic chính trị và mâu thuẫn với các nguyên tắc của luật pháp quốc tế".
Tại Israel, nhiều nhà quan sát tin rằng sẽ có phản ứng ngay lập tức sau khi Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei tuyên bố Iran sẽ "trừng phạt nghiêm khắc" Israel vì vụ tấn công vào Tehran.
Chính sách khu vực của Iran được thiết lập bởi Lực lượng Vệ binh Cách mạng tinh nhuệ, những người chỉ chịu trách nhiệm trước Khamenei, người có thẩm quyền cao nhất của đất nước. Tổng thống mới tương đối ôn hòa của Iran, Masoud Pezeshkian đã nhiều lần tái khẳng định lập trường chống Israel của Iran và sự ủng hộ của nước này đối với các phong trào kháng chiến trên khắp khu vực kể từ khi nhậm chức vào tháng trước.
Meir Litvak, một nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Liên minh Nghiên cứu Iran thuộc Đại học Tel Aviv, cho biết ông nghĩ Iran sẽ đặt nhu cầu của mình lên trên việc giúp đỡ đồng minh Hamas, nhưng Iran cũng muốn tránh một cuộc chiến tranh toàn diện.
"Người Iran không bao giờ hạ thấp chiến lược và chính sách của họ xuống dưới nhu cầu của những người đại diện hoặc người được họ bảo trợ. Một cuộc tấn công là có khả năng xảy ra và gần như không thể tránh khỏi nhưng tôi không biết quy mô và thời điểm" - ông Litvak đánh giá.
Nhà phân tích Saeed Laylaz của Iran cũng cho rằng, các nhà lãnh đạo Cộng hòa Hồi giáo hiện đang mong muốn hướng tới lệnh ngừng bắn ở Gaza, "để có được các động lực, tránh một cuộc chiến tranh toàn diện và củng cố vị thế của mình trong khu vực".
Ông Laylaz cho biết Iran trước đây không tham gia vào tiến trình hòa bình ở Gaza nhưng hiện đã sẵn sàng "đóng vai trò quan trọng".
Trong khi đó, hai nguồn tin cấp cao thân cận với Hezbollah của Lebanon cho biết Tehran sẽ cho các cuộc đàm phán một cơ hội nhưng sẽ không từ bỏ ý định trả đũa.
Một trong những nguồn tin cho biết lệnh ngừng bắn ở Gaza sẽ tạo điều kiện cho Iran thực hiện phản ứng "mang tính biểu tượng" nhỏ hơn.
