Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) vừa gửi văn bản số 137 trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy ban Kinh tế - Tài chính Quốc hội, Bộ Nông nghiệp và Môi trường và Bộ Tài chính góp ý dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai, phục vụ cuộc họp của Ủy ban Kinh tế Tài chính Quốc hội thẩm tra sơ bộ Dự thảo Nghị quyết.
HoREA nhận định, dự thảo Nghị quyết đã quy định nhiều cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, vừa tạo thuận lợi cho chính quyền địa phương trong tổ chức thi hành Luật Đất đai, vừa bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước đại diện cho lợi ích công cộng và người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, vừa bảo đảm nguồn thu ngân sách Nhà nước từ đất đai.
Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, dự thảo Nghị quyết vẫn còn có một số cơ chế, chính sách chưa thật sự hợp lý cần được bổ sung, chỉnh sửa để phù hợp với tình hình thực tiễn, nhất là đối với vấn đề giá đất để tính bồi thường và giá đất tái định cư.
Tại dự thảo Nghị quyết, giá đất tính bồi thường về đất quy định tại khoản 2 Điều 91 Luật Đất đai và giá đất tái định cư quy định tại khoản 3 Điều 111 Luật Đất đai được tính theo giá đất trong bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất.
Còn giá đất tái định cư quy định được tính theo giá đất trong bảng giá đất, hệ số điều chỉnh giá đất quy định tại Nghị quyết và theo mức thu bằng 20% giá đất trong bảng giá đất nhân (x) hệ số điều chỉnh giá đất nhân (x) diện tích đất ở.
Trước đó, đối với giá đất tái định cư HoREA cũng đã đề nghị “mức thu bằng 20% giá đất trong bảng giá đất nhân (x) hệ số điều chỉnh giá đất nhân (x) diện tích đất ở”.
Bởi, dự thảo Nghị quyết quy định “giá đất tính bồi thường về đất quy định tại khoản 2 Điều 91 Luật Đất đai được tính theo giá đất trong bảng giá và hệ số điều chỉnh giá đất quy định tại Nghị quyết này sẽ tạo thuận lợi trong việc đạt được sự đồng thuận của người có đất bị thu hồi.
Điển hình là trường hợp Nhà nước thu hồi đất để thực hiện Dự án đường Vành đai 3 năm 2023 thì UBND TPHCM đã ban hành Quyết định cá biệt về “hệ số điều chỉnh giá đất” áp dụng cho Dự án, trong đó có hệ số điều chỉnh giá đất bằng 35 lần giá đất trong bảng giá đất tại một số vị trí tại huyện Hóc Môn (cũ).
Mặc dù vậy, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, tỏ ra băn khoăn và đề nghị Thành phố xem xét lại quy định “giá đất tái định cư quy định tại khoản 3 Điều 111 Luật Đất đai được tính theo giá đất trong bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất quy định tại Nghị quyết”.
Bởi lẽ, người được tái định cư là người được bồi thường về đất ở, người được giao đất ở tái định cư trong trường hợp không đủ điều kiện bồi thường về đất ở thì được nhận đất ở tái định cư.
Trong đó, có những trường hợp người có đất bị thu hồi chỉ được nhận suất đất ở tái định cư tối thiểu và thường là “người yếu thế” trong xã hội, hạn chế về năng lực tài chính, nên rất cần thiết quy định mức thu bằng 20% giá đất trong bảng giá đất nhân (x) hệ số điều chỉnh giá đất nhân (x) diện tích đất ở.
Ông Châu khẳng định, mức thu bằng 20% là hoàn toàn phù hợp đối với trường hợp tái định cư và dự thảo Nghị quyết cần sớm sửa đổi khoản 6 Điều 3 đối với quy định “giá đất tái định cư quy định tại khoản 3 Điều 111 Luật Đất đai được tính theo giá đất trong bảng giá đất, hệ số điều chỉnh giá đất quy định tại Nghị quyết này và theo mức thu bằng 20% giá đất trong bảng giá đất nhân (x) hệ số điều chỉnh giá đất nhân (x) diện tích đất ở” đảm bảo có tình có lý đối với người tái định cư.
