Nhằm gìn giữ, phát huy giá trị di sản quý báu “Hát Xoan Phú Thọ”, ngành giáo dục tỉnh Phú Thọ đã triển khai thực hiện mô hình “Trường học gắn với cuộc sống”, “Trường học gắn với di sản văn hóa” nói riêng đến tất cả cấp học ở các địa phương trong tỉnh.
Cùng với đó, các trường học ở Phú Thọ thành lập Câu lạc bộ (CLB) hát Xoan ở tất cả các khối lớp. Để CLB hát Xoan hoạt động hiệu quả, các trường học thường xuyên mời nghệ nhân ở các phường xoan gốc trên địa bàn đến truyền dạy hát Xoan cho học sinh trong giờ giáo dục tập thể.
Cô giáo Lê Thị Lan Anh - Hiệu trưởng trường Tiểu học Hùng Lô (TP Việt Trì) cho biết, năm 2020, CLB Hát Xoan và dân ca Trường Tiểu học Hùng Lô được thành lập với hơn 200 thành viên là học sinh và giáo viên trong trường. 100% lớp học đều được tìm hiểu và học Hát Xoan, trong đó hầu hết các em học sinh từ lớp 2 trở lên đều thuộc 2 - 3 bài Xoan cổ.
"Cô và trò nhà trường luôn tự nhắc nhủ rằng cần nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc gìn giữ và phát huy giá trị di sản Hát Xoan. Do đó, cùng với không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng dạy và học, nhà trường đã tích cực tổ chức các hoạt động gắn với Hát Xoan", Cô giáo Lê Thị Lan Anh chia sẻ.
Em Nguyễn Trâm Anh, học sinh lớp 2A (Trường Tiểu học Hùng Lô) nhớ lại: Ngay từ khi vào lớp 1, em cùng các bạn được các cô giáo trong trường dạy Hát Xoan với những bài dễ nhớ, sau là các bài dài hơn, khó hát hơn. Nay em tự tin hơn khi cùng các bạn trong biểu diễn nhiều làn điệu.
Theo Phòng GD&ĐT TP Việt Trì (tỉnh Phú Thọ) cho biết: CLB Hát Xoan và dân ca Phú Thọ Phòng GD&ĐT TP Việt Trì hiện có 95 tại các trường mầm non, tiểu học và trung học cơ sở thu hút 7.128 thành viên tham gia sinh hoạt.
Ban chủ nhiệm CLB duy trì thường xuyên các hoạt động, sinh hoạt, luyện tập định kỳ 4 buổi/tháng. 5 năm qua, CLB đã tổ chức mở 5 lớp truyền dạy tại cơ sở với hơn 200 người tham gia. Cùng với đó, CLB còn giành nhiều giải khi tham gia hội thi, hội diễn, liên hoan các cấp.
Với sự tâm huyết của các thầy cô giáo và sự say mê của các em học sinh, CLB Hát Xoan và dân ca Phú Thọ Phòng GD&ĐT thành phố Việt Trì đã trở thành một “sân chơi” bổ ích, nơi các em được tìm hiểu, học hỏi và thực hành những làn điệu Hát Xoan cổ.
Ngày 24/11/2011, hát Xoan Phú Thọ được Tổ chức Giáo dục - Khoa học và Văn hóa Liên hiệp quốc (UNESCO) công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp.
Từ năm 2011, ngành GD&ĐT tỉnh Phú Thọ đã xây dựng đề án đưa hát Xoan vào trường học, phối hợp với Sở VH, TT&DL tỉnh Phú Thọ tập huấn, bồi dưỡng giáo viên về hát Xoan, tham gia lựa chọn, thẩm định các bài hát Xoan để ghi đĩa, in tài liệu cấp phát cho các cơ sở giáo dục tham khảo và sử dụng trong dạy học và tổ chức các hoạt động giáo dục.
Ngày 8/12/2017, hát Xoan Phú Thọ chính thức được đưa ra khỏi tình trạng bảo vệ khẩn cấp, trở thành di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
