Là một huyện miền núi của tỉnh Nghệ An với địa hình tương đối phức tạp, chia cắt; là huyện vùng sâu xa và có biên giới Việt Lào nhưng những năm qua, Anh Sơn đã phát huy khá tốt những tiềm năng của mình để phát triển kinh tế địa phương một cách vững chắc. Trong thành tích đó có sự đóng góp không nhỏ của ngành GD. Tuy vậy, góc nhìn thẳng vẫn cho thấy một thực trạng đáng buồn của một bộ phận HS và cả GV về trí tuệ và phẩm chất đạo đức, thiếu ý chí vươn lên lập thân lập nghiệp.
Khi toàn ngành triển khai cuộc vận động “Hai không” thì cũng là lúc ngành GD Anh Sơn bắt đầu quá trình nghiên cứu và xây dựng nội dung phong trào “Tiếng trống học bài”, sau đó thí điểm thực hiện ở hai xã Thọ Sơn và Tào Sơn, đến đúng 19h ngày 5-9-2007 thì phát động nhân rộng trong toàn huyện.
 |
| Giờ thực hành ở Trường THPT Anh Sơn 1 |
Nội dung chính của phong trào thật đơn giản: Bắt đầu từ 19h (mùa đông) hoặc 19h30 (mùa hè), trưởng thôn bản hoặc bí thư chi đoàn sẽ phát lệnh trống, tất cả các HS tiểu học, THCS, THPT và BTTHPT đều bắt đầu học bài, với sự giám sát của ông bà cha mẹ và người thân trong gia đình, có sự kiểm tra đôn đốc của các tổ chức như Phòng GD, BGH nhà trường, nhà giáo, hội khuyến học, đoàn thanh niên... Trong thời gian các em học bài, các phương tiện truyền thông và mọi hoạt động khác không được làm ảnh hưởng đến việc học tập của HS. 3 tiếng đồng hồ sau là tiếng trống báo hết giờ tự học.
Thực hiện tốt phong trào này được xác định là tình cảm, trách nhiệm của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, các lực lượng xã hội và toàn thể nhân dân đối với sự nghiệp GD trên địa bàn huyện, vì vậy, tiếng trống học bài gióng lên không chỉ là hiệu lệnh của riêng HS mà còn là hiệu lệnh với tất cả cộng đồng thôn xóm.
Ông Nguyễn Đức Vĩnh, Trưởng phòng GD huyện Anh Sơn, cho chúng tôi biết: Phong trào “Tiếng trống học bài” đã củng cố được trách nhiệm cho mỗi gia đình, dòng họ và các lực lượng trong cộng đồng xã hội trong việc dành thời gian và tạo điều kiện cho con em học tập, góp phần tạo ra phong trào học tập sôi nổi tại các cơ quan đơn vị thôn bản và là điều kiện để xây dựng xã hội học tập. “Tiếng trống học bài” cũng góp phần nâng cao chất lượng GD trong các nhà trường, bước đầu khắc phục có hiệu quả tình trạng HS ngồi nhầm lớp, tạo nên một phong trào khác là “Dạy thực chất, học thực chất” trong các nhà trường và cơ sở GD. Chỉ sau một năm học, tỉ lệ HS “ngồi nhầm lớp” đã giảm 2,4% ở tiểu học, 5,1% ở THCS, 1,8% ở THPT và 5,6% ở BTTHPT. Tỉ lệ HS tốt nghiệp THPT cũng tăng bình quân ở cả 3 trường là 29%, riêng TTGDTX huyện tăng 34,4%., vượt tỉ lệ đỗ tốt nghiệp THPT bình quân của toàn tỉnh là 9,5%, BTTHPT vượt 12%.
Một hệ quả tất yếu nữa kèm theo là bên cạnh việc HS học tốt hơn thì các em cũng trở nên chăm ngoan hơn, có ý thức vươn lên trong rèn luyện đạo đức, phát huy truyền thống và chấp hành pháp luật tốt hơn. Tuy không phải là sáng kiến mới, bởi “Tiếng trống Bắc Lý” đã có từ 40 năm trước, tuy nhiên, phong trào có sức lan toả ra toàn huyện, lại là một huyện miền núi khó khăn như Anh Sơn thì chưa phải là nhiều nơi thực hiện được. Điều đáng nói là phong trào đó vẫn được duy trì tốt cho đến nay và tiếp tục về sau trên địa bàn huyện Anh Sơn. Năm học 2008-2009 vừa qua, GD Anh Sơn đã vươn lên vị trí thứ tư trong số 20 đơn vị huyện của Nghệ An, tiếp tục năm thứ hai giữ vững danh hiệu xuất sắc toàn tỉnh. Kết quả đó có một phần từ phong trào “Tiếng trống học bài” trầm hùng nhưng dóng dả vẫn đều đặn vang lên mỗi tối trên khắp các thôn bản trong huyện. Và chính tiếng trống cũng thắt chặt thêm mọi mối quan hệ GD trong mỗi gia đình và cả cộng đồng, gắn bó hơn tình cảm và trách nhiệm giữa thầy và trò, giữa gia đình với nhà trường và xã hội trong sự nghiệp trồng người.
Phong trào “Tiếng trống học bài” của Anh Sơn rất đáng được nhân rộng, trước hết là trên toàn tỉnh Nghệ An và cũng là một kinh nghiệm quý cho nhiều địa phương khác trên cả nước. Sự nhân rộng này cũng sẽ có tác động ngược trở lại nơi phát sinh ra phong trào, làm cho phong trào “Tiếng trống học bài” của Anh Sơn sẽ ngày càng vững chắc hơn.
Ngọc Anh
