Hệ thống kiến thức trong SGK Vật lý 10 Cánh Diều giúp học sinh phát triển năng lực khoa học tự nhiên

Sách Vật lí 10 và sách Chuyên đề học tập Vật lí 10 được biên soạn giúp học sinh lớp 10 hình thành, phát triển các phẩm chất chủ yếu, các năng lực chung và năng lực đặc thù theo quy định của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Bên cạnh việc giúp học sinh phát triển năng lực vật lí, sách giúp học sinh phát triển các năng lực chung: tự chủ và tự học; giao tiếp và hợp tác; giải quyết vấn đề và sáng tạo. Thông qua hệ thống các bài học được thiết kế thích hợp, sách giúp học sinh cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, hình thành và phát triển thế giới quan khoa học, trung thực, yêu lao động và có trách nhiệm; góp phần nâng cao nhận thức về việc tôn trọng các quy luật của thiên nhiên; từ đó học sinh biết trân trọng, giữ gìn, bảo vệ và ứng xử với thiên nhiên phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững.

Sách có cấu trúc phù hợp cho các hoạt động tìm hiểu, khám phá thế giới tự nhiên dưới góc độ vật lí của học sinh khi có hoặc không sự hướng dẫn. Thực hiện việc dạy học tích hợp, các nội dung được sắp xếp thành các chủ đề để đảm bảo tính trọn vẹn của các đối tượng cần tìm hiểu, bám sát chương trình môn Vật lí.

Sách Vật lí 10 gồm phần Mở đầu và 6 Chủ đề. Sách Chuyên đề học tập Vật lí 10 gồm 3 chuyên đề. Các bài học với nhiều hoạt động dựa trên cơ sở lí thuyết của dạy học tích cực, phát triển năng lực thông qua hoạt động của học sinh trong quá trình học tập.

Các bài học có số tiết phù hợp, giúp giáo viên dễ dàng triển khai, linh hoạt, phù hợp với trình độ của các đối tượng học sinh, không bị gò ép bài học theo tiết.

Trong bộ sách này, hệ thống kiến thức không phải là mục tiêu hướng đến mà là phương tiện để đạt được mục tiêu phát triển phẩm chất và năng lực, trong đó trực tiếp là năng lực khoa học tự nhiên dưới góc độ vật lí.

Các hoạt động học được thiết kế để giúp học sinh nhận thức được ý nghĩa cốt lõi của các khái niệm, định nghĩa có đề cập đến, đồng thời chú ý giúp học sinh gắn kết các khái niệm khoa học với thực tiễn với liều lượng phù hợp. Cụ thể là: Không sử dụng khái niệm chất điểm; Sử dụng hệ quy chiếu tự nhiên (Hệ quy chiếu gắn với mặt đất, chiều dương là chiều chuyển động). Bước đầu, đã chú ý giúp học sinh hình thành kĩ năng tiến trình nhận thức khoa học, một kĩ năng đóng vai trò quyết định trong con đường đi đến các phát minh, sáng chế.

Các bài học trong sách được thiết kế để hỗ trợ tối đa việc dạy học phân hóa. Các câu hỏi, yêu cầu trong tiến trình dạy học được thiết kế phân loại nhằm đến các đối tượng học sinh có mức độ nhận thức khác nhau. Các hoạt động học tập đa dạng phù hợp với từng vùng miền cụ thể, có chú ý hỗ trợ tối đa các vùng còn khó khăn, ví dụ trong các nội dung thực hành đã cho sẵn số liệu được các tác giả thực hiện với các dụng cụ đơn giản để giáo viên và học sinh không có điều kiện thực hành có thể dùng làm dữ liệu cho các hoạt động dạy và học,…

Các bài học trong sách thể hiện yêu cầu về đổi mới đánh giá. Trong các bài học có nhiều dạng câu hỏi, bài tập vận dụng, xử lí tình huống,… giúp đánh giá đầu ra của bài học và từ đó góp phần cho quá trình tự đánh giá của học sinh, đồng thời góp phần giúp giáo viên theo dõi và đánh giá quá trình học tập, đánh giá được năng lực của học sinh.

Các câu hỏi, bài tập vận dụng, xử lí tình huống,… sau mỗi chủ đề là tư liệu để giáo viên xây dựng bài đánh giá sự phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh.

Các tác giả của sách này đều là các giảng viên sư phạm đang trực tiếp đào tạo và bồi dưỡng giáo viên và các giáo viên đang trực tiếp dạy học ở trường phổ thông nên các bài học được viết dựa trên cơ sở lí luận dạy học, kinh nghiệm thực tiễn và được thử nghiệm ở các lớp học/trong các nhóm nhỏ những nội dung đổi mới ngay trong quá trình viết để có những điều chỉnh kịp thời.

Sách Vật lý 10 nằm trong bộ Sách giáo khoa 10 bộ Cánh Diều đã được Hội đồng quốc gia thẩm định thông qua, được Bộ trưởng Bộ GD&ĐT phê duyệt, là một trong những bộ sách được đưa vào sử dụng trong nhà trường từ năm học tới.