Giảm không nhiều nhưng tác động lớn
Bộ Tài chính đang gửi xin ý kiến dự thảo Thông tư quy định về khung giá, nguyên tắc, phương pháp xác định giá nước sạch. Theo dự thảo, khung giá nước sạch sinh hoạt áp dụng cho bán buôn và bán lẻ nước sạch (đã bao gồm thuế giá trị gia tăng) được quy định theo 3 loại.
Cụ thể, hệ thống cấp nước tập trung hoàn chỉnh khu vực đô thị và khu công nghiệp có giá tối thiểu là 3.000 đồng/m3 và giá tối đa là 18.000 đồng/m3. Hệ thống cấp nước tập trung hoàn chỉnh khu vực nông thôn có giá tối thiểu là 2.000 đồng/m3 và giá tối đa là 11.000 đồng/m3.
Công trình cấp nước phi tập trung, công trình cấp nước nhỏ lẻ, công trình cấp nước tự chảy có giá tối thiểu là 500 đồng/m3 và giá tối đa là 7.000 đồng/m3.
Dự thảo cũng nêu rõ giá bán nước sạch của đơn vị cấp nước cho mục đích sinh hoạt hoặc cấp nước đồng thời cho mục đích sinh hoạt và mục đích khác ngoài sinh hoạt được xem xét điều chỉnh tối đa một lần một năm khi các yếu tố chi phí biến động ảnh hưởng đến phương án giá nước.
Giá nước sạch của đơn vị chỉ cấp nước cho mục đích khác ngoài sinh hoạt do đơn vị cấp nước quyết định việc điều chỉnh trên cơ sở thỏa thuận với khách hàng sử dụng nước.
Theo chuyên gia kinh tế, PGS.TS Hoa Hữu Lân, Hội đồng khoa học và đào tạo, Đại học Đông Á (Đà Nẵng), việc giảm giá nước sạch dù không nhiều vì tiền nước của các hộ gia đình thường không đáng kể, nhưng lại tác động lớn và rộng rãi đến người dùng. Bởi đây là loại hàng hóa đặc biệt thiết yếu. Việc điều chỉnh giá nước tác động đến nhiều triệu người dân.
Đề xuất này sẽ khiến nhiều người dân, nhất là những người dân ở khu vực đô thị kỳ vọng sắp tới sẽ được sử dụng nước sạch với giá rẻ hơn. Bởi khung giá nước ở các khu vực đô thị được đề xuất mức tối thiểu 3.000 đồng/m3, thay cho 3.500 đồng/m3 như hiện nay.
“Thị trường điện, nước từ trước đến nay vốn không có cạnh tranh, tồn tại độc quyền nên giá thường mang tính áp đặt, không công khai minh bạch. Người tiêu dùng ở thế thụ động, tăng giá thì phải chịu vì không có lựa chọn nào khác. Do vậy đề xuất giảm giá nước lần này của Bộ Tài chính được người dân rất hoan nghênh. Nhất là trong bối cảnh những khó khăn do dịch Covid-19 vẫn đang bủa vây, nhiều người mất việc”, PGS.TS Hoa Hữu Lân cho biết.
Nên tính toán giảm cả tiền điện
Theo PGS.TS Hoa Hữu Lân, đề xuất giảm giá nước sạch rất được người dân mong chờ. Nhân đây nên tính toán cả việc giảm giá điện. Bởi đây mới chính là bức xúc lớn của người tiêu dùng. Lâu nay cách tính giá điện không minh bạch, trong khi tiền điện chiếm một khoản không nhỏ trong chi phí sinh hoạt của các gia đình.
Nếu tính toán giảm được giá điện thì chắc chắn sẽ tác động rất lớn đến đời sống sinh hoạt của người dân. Những người có thu nhập không ổn định như lao động tự do, thời vụ, những người có mức lương thấp như công nhân, giáo viên… khoản chi cho điện nước hàng tháng chiếm một phần không nhỏ.
Việc giảm tiền nước sẽ góp phần cải thiện đời sống vốn khó khăn của giáo viên, công nhân… với hàng chục khoản bắt buộc phải chi tiêu hàng tháng.
“Nếu tính toán để giảm được giá điện thì chắc chắn đời sống người dân sẽ được cải thiện đáng kể, những khó khăn về kinh tế do đại dịch Covid-19 mang lại cũng sẽ được khắc phục”, PGS.TS Hoa Hữu Lân nhận định.
Thầy giáo Nguyễn Văn Viên, Trường Tiểu học Trần Quang Cơ (Quận 12, TP HCM) cho biết, chi phí sinh hoạt một gia đình nhỏ ở các thành phố lớn rất cao. Tiền điện, nước, xăng dầu, ăn uống, học hành… đều là những khoản buộc phải chi.
Việc đề xuất giảm giá nước sạch, dù không nhiều, cũng tác động đến đời sống của người dân. Giảm được một vài khoản chi dù nhỏ cũng có ý nghĩa trong bối cảnh dịch bệnh, kinh tế khó khăn như hiện nay.
Theo quy định hiện hành tại Thông tư số 88 của Bộ Tài chính thì khung giá nước tiêu thụ nước sạch sinh hoạt được quy định gồm 3 loại. Cụ thể, đô thị đặc biệt, đô thị loại 1 giá nước tối tiểu là 3.500 đồng/m3 và giá tối đa 18.000 đồng/m3.
Đô thị loại 2, 3, 4 và 5, giá nước tối tiểu là 3.000 đồng/m3 và giá tối đa là 15.000 đồng/m3. Nước sạch khu vực nông thôn giá nước tối tiểu là 2.000 đồng/m3 và giá tối đa là 11.000 đồng/m3.
