Đây cũng được coi là giải pháp mạnh góp phần đẩy lùi những vụ TNGT do lái xe nghiện gây ra.
Loại hơn 200 lái xe không đủ sức khỏe
Hơn 200 lái xe không đạt yêu cầu về sức khỏe, dương tính với chất gây nghiện vừa bị Sở GTVT Hải Phòng yêu cầu đình chỉ công tác.
Động thái này của Hải Phòng được coi là khá cứng rắn bởi trước đây không phải lực lượng chức năng không biết có sự tồn tại của những lái xe nghiện nhưng vì nhiều lý do khác nhau, trong đó có những e ngại vì sợ vi phạm tự do cá nhân, lái xe nghiện vẫn “vô tư” hoạt động mà không hề bị kiểm soát bởi bất cứ lực lượng nào.
Thượng tá Phạm Hải - Phó trưởng phòng CSGT Đường bộ - Đường sắt Hải Phòng, người đã từng đề xuất cần có một cuộc tổng kiểm tra về ma túy trong đội ngũ lái xe của Hải Phòng từ 10 năm trước, cho biết: Lực lượng chức năng trên đường không có đủ kinh nghiệm cũng như trang thiết bị kiểm tra các chất gây nghiện. Khi TNGT xảy ra, chỉ có cơ quan y tế mới biết được lái xe gây TNGT có chất gây nghiện trong máu hay không.
Đồng quan điểm, ông Vũ Đức Hoàng - Phó Giám đốc Công ty TNHH Vận tải Hoàng Long cho biết, Công ty cũng nghi ngờ một số trường hợp lái xe có sử dụng ma túy, tuy nhiên cũng không có chứng cứ. Hơn nữa, họ vẫn hoàn thành nhiệm vụ thì cũng không có đủ lý do để buộc thôi việc họ được.
“Tuy nhiên, sau khi Sở GTVT Hải Phòng ban hành “Quy định hướng dẫn tổ chức khám sức khỏe định kỳ và xây dựng, ban hành tiêu chuẩn nội quy bắt buộc áp dụng đối với đội ngũ lái xe ô tô, chúng tôi có thể dễ dàng xử lý hơn với những trường hợp này” - ông Hoàng khẳng định.
Ông Hoàng cũng cho rằng, các doanh nghiệp vận tải chắc chắn sẽ ủng hộ chủ trương này để bảo vệ uy tín, tài sản của doanh nghiệp cũng như ngăn chặn những hệ lụy do TNGT gây ra.
Buộc lái xe phải xét nghiệm ma túy
Ông Nguyễn Đức Thọ - Phó Giám đốc Sở GTVT Hải Phòng cho biết, theo quy định mới, khám sức khỏe định kỳ là yêu cầu bắt buộc trong việc thực hiện điều kiện kinh doanh vận tải.
Chỉ những đơn vị xuất trình đầy đủ sổ khám sức khỏe định kỳ của lái xe theo quy định của Bộ Y tế thì mới được cấp, đổi các loại phù hiệu, cũng như giải quyết các thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động kinh doanh vận tải trên địa bàn.
Các đơn vị khi tuyển dụng, ký hợp đồng lao động đối với lái xe mới, cũng như các lái xe đang còn hạn hợp đồng đều phải thực hiện việc kiểm tra sức khỏe toàn diện cho các lái xe và nhất thiết phải có kết quả xét nghiệm ma túy. “Các trường hợp lái xe không đạt yêu cầu đều phải kiên quyết loại bỏ” - ông Thọ nhấn mạnh.
Ông Thọ cho biết thêm, với mục tiêu giám sát chặt chẽ sức khỏe của lái xe, Sở GTVT yêu cầu doanh nghiệp vận tải ký kết với cơ quan y tế có đầy đủ chức năng để khám sức khỏe và lập sổ khám sức khỏe định kỳ cho các lái xe, trong đó có thử máu để kiểm tra ma túy. Toàn bộ hoạt động này đều có sự giám sát chặt chẽ của đại diện đơn vị để tránh những hành vi gian lận.
Đây thực sự là một cái “phao” giúp doanh nghiệp loại bỏ được những lái xe không đủ sức khỏe. Từ trước đến nay, chưa một doanh nghiệp nào yêu cầu lái xe đi kiểm tra ma túy xem có dương tính hay không.
“Để thuận tiện trong triển khai thực hiện việc bắt buộc kiểm tra sức khỏe lái xe định kỳ, Bộ GTVT cần xem xét bổ sung sớm quy định này vào hệ thống các văn bản QPPL có liên quan đến hoạt động kinh doanh vận tải.
Cùng đó, Bộ cũng cần có ý kiến với Bộ Y tế chỉ đạo các cơ sở y tế, khám chữa bệnh trên cả nước tăng cường nhân lực, trang thiết bị để đáp ứng nhu cầu khám sức khỏe cho đội ngũ lái xe, tránh hiện tượng quá tải của các cơ sở y tế tại Hải Phòng trong thời gian qua do tại cùng thời điểm có quá nhiều đơn vị vận tải đăng ký khám sức khỏe định kỳ cùng lúc” - ông Thọ kiến nghị.
Sẽ nhân rộng cách làm của Hải Phòng
Đồng tình với cách làm quyết liệt của Hải Phòng, ông Nguyễn Văn Huyện - Chánh Thanh tra Bộ GTVT cho rằng, việc Sở GTVT Hải Phòng loại bỏ hơn 200 lái xe không đảm bảo điều kiện sức khỏe, trong đó có nhiều lái xe có xét nghiệm dương tính với ma túy là một trong những giải pháp rất có ý nghĩa để chấn chỉnh hoạt động vận tải trên địa bàn. Sắp tới, Bộ GTVT sẽ bổ sung hoàn thiện các văn bản pháp lý để có thể nhân rộng ra nhiều địa phương khác.
Cùng ý kiến với ông Huyện, ông Bùi Danh Liên - Chủ tịch Hiệp hội vận tải Hà Nội cho rằng, việc này đáng lẽ phải làm từ lâu rồi để giảm thiểu rủi ro và TNGT cho hành khách và người tham gia giao thông. Lái xe thuộc diện quản lý của doanh nghiệp.
Khi tuyển dụng, không doanh nghiệp nào muốn nhận lái xe nghiện vào làm. Do vậy, các cơ quan chức năng, không chỉ Bộ GTVT mà cả ngành Y tế phải vào cuộc quyết liệt để siết chặt quy trình khám sức khỏe và nhận biết lái xe có biểu hiện nghiện ma túy.
“Khi ký hợp đồng lao động bắt buộc phải có giấy khám sức khỏe, hàng năm định kỳ cũng phải kiểm tra sức khỏe của người lao động. Nếu kiểm soát chặt khâu này, cộng với sự giám sát chặt của cả cộng đồng thì có thể nhận biết và loại bỏ hoàn toàn lái xe nghiện ra khỏi vô lăng”- ông Liên nói.
Theo thống kê của Sở GTVT Hải Phòng, từ tháng 7/2013 đến cuối tháng 1/2014, đã có 7.489 lái tàu, xe thuộc 903 đơn vị đi khám sức khỏe. Qua kiểm tra đã phát hiện 217 lái xe không đạt yêu cầu như có kết quả xét nghiệm máu, nước tiểu dương tính với ma túy; có bệnh lý về thị giác, thính giác. Sở GTVT Hải Phòng cũng phân loại những lái xe không đạt yêu cầu ở mức độ nghiêm trọng như cố tình không đi khám, có kết quả xét nghiệm dương tính với ma túy để yêu cầu các đơn vị vận tải loại bỏ, cắt hợp đồng lao động vĩnh viễn. Số lái xe không đủ sức khỏe cũng được yêu cầu nghỉ để chữa bệnh. Khi tái khám phải đủ điều kiện mới tiếp tục tiếp nhận làm việc trở lại.