Đào “cười” người khóc
Vài tuần lại đây, cứ sáng sớm ông Dương Đình Luy (xã Lưu Vĩnh Sơn) đã vội vàng ra vườn rung những cành đào đã nở bung. Hàng trăm gốc đào của gia đình ông đã nở gần hết, hiếm lắm mới sót lại chục gốc đào còn “hãm” nụ.
Ngán ngẩm nhìn vườn đào, ông Luy cho biết: “Gần 10 năm chăm sóc đào phai, chưa bao giờ tôi chứng kiến đào nở rộ sớm như năm nay. Để bán được đào, tôi phải rung cành cho hoa rụng bớt xuống, chứ nhìn đào nở hết thế này ai dám mua”.
Vườn đào phai nhà ông Luy có hơn 200 gốc đào từ 2 năm tuổi trở lên. Đến thời điểm này, số đào nở đã hơn 100 gốc, nhiều gốc chỉ còn trơ nhụy. Những cánh hoa đào rơi rụng “nhuộm” hồng cả một khu vườn. Số đào còn lại tuy “hãm” được nụ nhưng cũng đã nở hơn ½. Theo dự tính, vụ Tết năm nay ông Luy thất thu khoảng 50 triệu đồng.
Không riêng gì ông Luy, nhiều chủ đào tại xã Lưu Vĩnh Sơn cũng điêu đứng vì đào “cười” sớm.
Nhìn vườn đào nở rực, bà Trần Thị Lý (thôn Đồng Vĩnh, xã Lưu Vĩnh Sơn) lắc đầu: “Năm nay nhuận, gia đình tôi đã chủ động tuốt lá hãm nụ để đào nở đúng dịp Tết Nguyên Đán nhưng không kịp. Đợt trước trời rét đậm, mấy hộ làm đào trong thôn ai cũng mừng không ngờ thời tiết thay đổi đột ngột quá. Gần tuần đây trời ấm đào cứ thế nở rộ, hoa rụng kín cả gốc cây. Tính sơ sơ vườn đào nhà tôi năm nay mất gần 100 triệu đồng ”.
Hiện nay, toàn xã Lưu Vĩnh có hơn 40 ha đào phai, tập trung tại các thôn Đồng Vĩnh, Xuân Sơn, Kim Sơn... Mỗi hộ sở hữu từ 50 đến hơn 300 gốc. Ngoài trồng trong các khu vườn với diện tích 300 m2 - 500 m2, một số hộ còn thuê đất đồi núi, diện tích hàng nghìn ha để ươm giống và
trồng đào.
Hiện, 50% diện tích đào phai trong xã Lưu Vĩnh Sơn nở hoa sớm. Điều này khiến nhiều hộ trồng đào điêu đứng vì công sức một năm chăm sóc, vun trồng mong thu hoạch dịp Tết nay trở thành công cốc.
Chủ vườn bán tháo để kiếm lời
Tình trạng hoa “cười”, người “khóc” còn diễn ra tại các vườn đào xã Cổ Đạm (huyện Nghi Xuân). Theo đó, lượng khách đến xem tại các vườn đào khá đông nhưng giao dịch rất ít, nhiều người chơi đào đều có tâm lý sợ mua về sớm đến Tết không còn hoa.
Trên địa bàn hiện xã có gần 200 hộ trồng đào, với diện tích gần 30 ha, hàng năm thu nhập bình quân trên 100 triệu đồng/vườn. Trong đó vườn có thu nhập lớn nhất trên 400 triệu/năm.
Theo nhiều người trồng đào, thời tiết thay đổi, xuất hiện nắng nóng là nguyên nhân chính khiến tất cả các loại đào đều nở ồ ạt, ngay cả nhiều cây đào lâu năm cũng không ngoại lệ.
“Trong khi đó, tâm lý chung của người dân mua đào luôn muốn có cả hoa và nụ để chơi xuân. Nếu thời điểm hiện tại mua cây hoa đã nở hết thì trong 3 ngày Tết có thể hoa sẽ chóng tàn”, ông Trần Xuân Trường (xã Cổ Đạm) chia sẻ.
Vào thời điểm trước Tết 1 - 2 tháng, ở vườn đào phai tại xã Cổ Đạm đã tấp nập khách mua buôn đến đặt đào về bán dịp Tết. Thế nhưng, gần 1 tuần lại đây, số lượng đào vẫn còn khá nhiều tại vườn, ở các vườn ươm còn cả trăm gốc đào vẫn nằm nguyên tại chỗ.
Ông Trần Đường (xã Cổ Đạm) ngán ngẩm: “Do thương lái đến đặt cọc tiền mua buôn từ tháng trước, chúng tôi giữ đào lại cho người ta nhưng cận Tết thời tiết thay đổi, trời nắng ấm lên, hoa nở hết họ bỏ không đến lấy nữa vì không bán được”.
Ông Đường cho biết, số đào này được đặt mua tại vườn nên không sợ hư hỏng nhưng công sức bỏ ra một năm thì coi như thua lỗ. Giống đào phai lúc trồng chỉ mất vài triệu đồng tiền mua cây giống và phân bón, song công chăm sóc rất cực, phải phun thuốc, vun gốc thường xuyên để cây phát triển.
Đặc biệt để cây ra hoa đúng thời điểm, những tháng gần Tết người trồng đào phải tỉ mỉ với nhiều công đoạn tùy thuộc vào thời tiết. Nếu nắng ấm cần tỉa lá để hãm nụ, trời rét giăng đèn ủ ấm…
Thông thường cuối tháng 11 âm lịch, chủ vườn sẽ hái lá trên các cành để cây đào nhanh trổ bông và ra hoa. Song năm nay, mưa nhiều khiến cây bị úng nước, nhiều vườn đào tự rụng lá sớm không theo dự tính của người trồng.
“Những năm trước, một cây đào phai bán giá trung bình 500.000 đồng. Nhiều cây thế đẹp là hơn một triệu đồng, thậm chí có một số cây được bán cho các cơ quan Nhà nước với giá 2 triệu đồng. Năm nay hoa nở sớm quá nên bị thương lái chê, giá giảm còn một nửa. Tuy nhiên, với những cây đào đẹp còn sót lại được nhiều người tranh mua với giá khá cao” bà Trần Thị Vân (xã Cổ Đạm) cho hay.
Sau khi có chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc nghiêm cấm chặt đào rừng trong dịp Tết Nguyên đán Tân Sửu thì xu hướng kiếm đào phai ngày càng được ưa chuộng trong dịp Tết Tấn Sửu. Theo nhiều người mua đào, đào phai có dáng tự nhiên, màu sắc không thắm đỏ như đào Nhật Tân nhưng lại có nhiều hoa, mùi hương đặc biệt xen lẫn nhiều lộc non. Những gốc đào đẹp, nhiều nụ có giá từ 2 triệu – 3 triệu đồng/cây.
Những cây hoa đào nở sớm, nhiều hộ dân trong xã Cổ Đạm đã kêu người đến tận vườn bán những cây đào còn búp để vớt vát ít vốn, kiếm tiền tiêu Tết...
Số đào còn lại, cũng khẩn trương được chủ vườn đào gốc chở bán khắp các khu vực chợ cây cảnh lận cận hoặc tìm mối nhập cho các cơ quan, công sở.
