Sấy khô vẫn giữ nguyên hoạt chất
ThS Phan Văn Hiệp, giảng viên Trường Đại học Văn Hiến vừa đưa sản phẩm máy sấy tinh bột nghệ bằng năng lượng mặt trời lên sàn giao dịch của Trung tâm Thông tin và Thống kê Khoa học và Công nghệ (CESTI), thuộc Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM.
ThS Hiệp cho biết, tinh bột nghệ là sản phẩm được dùng phổ biến, nhiều gia đình còn tự làm tinh bột nghệ để dùng. Nhưng việc sấy tinh bột nghệ thủ công như phơi nắng, sấy bằng than củi, quạt thổi… tuy dễ thực hiện nhưng sản phẩm đầu ra chất lượng thấp do màu sắc, dược tính và các thành phần dinh dưỡng của nghệ giảm sút, lại rất dễ mất vệ sinh an toàn thực phẩm.
ThS Hiệp nghĩ cách chế tạo ra chiếc máy sấy bằng năng lượng mặt trời, khắc phục các nhược điểm nêu trên mà vẫn giữ nguyên chỉ tiêu chất lượng của nghệ. Máy sấy động trục đứng ITS ứng dụng năng lượng mặt trời vận hành hoàn toàn tự động ra đời.
Máy gồm buồng sấy với các giàn sấy chuyển động quay quanh trục cố định, sử dụng dòng không khí sấy hồi lưu từ cuối buồng sấy lên bẫy nhiệt mặt trời để làm nóng và trả về đầu buồng sấy. Máy có bộ phận tách ẩm lọc bụi và tách nước khỏi không khí ngoài trời, thổi luồng không khí rất khô vào buồng sấy.
ThS Hiệp cho biết, máy gia nhiệt bằng bẫy nhiệt mặt trời và máy tách ẩm đặt ở đầu buồng sấy. Hiệu quả gia nhiệt của thiết bị được gia tăng nhờ việc sử dụng tấm polycarbonate đặc ruột có độ xuyên thấu ánh sáng lên đến 95% phủ bên trên bẫy nhiệt mặt trời.
Nhiệt độ bên trong buồng sấy được tăng từ 15 độ C đến 30 độ C so với nhiệt độ ngoài môi trường tùy thời điểm trong ngày. Nhiệt độ sấy được kiểm soát chặt chẽ nhờ cơ chế cắt nắng/che mưa bằng bạt che và bù nhiệt bằng điện trở đốt nhiệt. Mỗi mẻ có thể sấy đến 500kg tinh bột nghệ đã qua sơ chế.
Nghệ được rửa sạch, cạo bỏ phần vỏ bên ngoài và xay nhỏ. Lọc bỏ bã và xơ của nghệ. Cho lắng nước và đóng cục tinh bột nghệ. Sắp xếp và đưa tinh bột nghệ đã lắng nước, đóng cục lên các khay sấy làm bằng inox 304.
Lần lượt đưa các khay sấy vào các trục đứng từ cửa bật mở phía trước. Nhà cung ứng khuyến cáo thiết lập mức nhiệt độ sấy trong khoảng từ 35 - 42 độ C. Tổng thời gian sấy và khử nấm mốc, vi sinh ở mỗi mẻ tinh bột nghệ kéo dài khoảng 24 giờ.
Rút ngắn một nửa thời gian so với sấy bằng điện
ThS Phan Văn Hiệp khẳng định, do tích hợp sẵn 1 máy tách ẩm công suất tách 200 lít nước/24 giờ, tạo ra 1.200m3 khí mỗi giờ, nhiệt độ trong buồng sấy luôn duy trì lớn hơn mức nhiệt độ min (35 độ C) nên hầu như điện trở bù nhiệt không được sử dụng đến.
Bên cạnh đó, luồng không khí sấy tạo ra từ máy tách ẩm rất khô (độ ẩm nhỏ hơn 35%) giúp rút ngắn 50% thời gian sấy so với sấy bơm nhiệt bằng điện ở cùng khung nhiệt độ.
Sản phẩm sấy được đặt vào các khay sấy nhiều tầng trên các trục thẳng đứng gắn cố định trong buồng sấy. Mỗi trục đứng gắn từ 15 tầng khay sấy, giúp gia tăng sản lượng lên 1.500% so với diện tích phơi nắng tương ứng.
Các khay sấy này chuyển động tròn liên tục quanh trục đứng, giúp sản phẩm sấy khô rất đồng đều. Luồng không khí được lọc bụi và tách ẩm đưa vào buồng sấy, kết hợp giải pháp sấy động và gia nhiệt bằng hồi lưu không khí trên bẫy nhiệt mặt trời giúp rút ngắn được thời gian sấy trung bình 50% so với phơi nắng hoặc sấy vỉ ngang tĩnh cùng nhiệt độ.
Điều đặc biệt là máy sấy tiết kiệm điện năng lên đến trên 90% so với thiết bị bơm nhiệt tương ứng. Mỗi mẻ vận hành trong điều kiện có nắng chỉ tiêu tốn trung bình 2.5 kWh/giờ; trong điều kiện thiếu nắng (trời mưa, âm u hay ban đêm) tiêu tốn trung bình 3.5 kWh/giờ.
Nhờ việc sử dụng máy tách ẩm ngõ vào, nhiệt độ trong buồng sấy được duy trì thường xuyên từ 35 - 39 độ C trong điều kiện không có nắng.
Sản phẩm khi sấy đạt độ khô rất nhanh và đồng đều nhờ công nghệ sấy động (sản phẩm sấy chuyển động liên tục) kết hợp với luồng không khí đã được tách ẩm; kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ gió… rất chặt chẽ, màu sắc cảm quan của sản phẩm tương đương phơi nắng nên rất đẹp, giữ được đa số dược chất.
Máy sấy khử vi sinh và nấm mốc bằng đèn cực tím dải C (UVC) ngay trong quá trình sấy, không khí được lọc bụi trước khi đưa vào buồng sấy, buồng sấy kín (ngăn không cho côn trùng xâm nhập). Có thể sấy được nhiều sản phẩm khác nhau.
