Đó là nhận định được nhóm phân tích của CTCK VDSC Research đưa ra trong báo cáo mới cập nhật thị trường ô tô. VDSC Research chỉ ra rằng làn sóng thanh lý hàng tồn kho năm 20219 sẽ khiến biên lợi nhuận gộp của các công ty có thể sụt giảm nhẹ. Bên cạnh đó, hết tháng 8/2020, doanh số bán hàng của các thành viên VAMA giảm 24% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 145.689 chiếc.
Xe du lịch có doanh số sụt giảm nhiều hơn xe thương mại, với mức giảm 25% và sản lượng bán hàng chỉ đạt 106.689 chiếc. Nguyên nhân đến từ thu nhập của người dân giảm do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên trì hoãn chi tiêu đối với những nhu cầu không thiết yếu. Trong khi đó, doanh số xe thương mại giảm 20% so cùng kỳ (đạt 37.432 chiếc) khi Chính phủ tích cực tạo điều kiện cho các ngành sản xuất và khai thác hoạt động “bình thường” nhất có thể.
Xét về nguồn gốc xuất xứ, lượng xe lắp ráp trong nước bán ra giảm 19%, ở mức 96.473 chiếc tính đến hết tháng 8/2020. Trong khi đó, xe nhập khẩu giảm mạnh hơn 33% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 55.430 chiếc.
Năm 2019, thị trường ô tô Việt Nam thiết lập kỷ lục mới khi đạt tổng doanh số hơn 400.000 xe đến tay khách hàng, tương đương mỗi ngày thị trường tiêu thị đều đặn trên 1.000 xe. Con số ấn tượng này cộng với đà tăng trưởng không ngừng những năm trước đó, giới chuyên môn không ngần ngại dự báo thị trường có thể tăng trưởng hơn nữa và kỳ vọng vượt mức doanh số 500.000 xe khi năm 2020 khép lại.
Mặc dù vậy, đến lúc này, với những gì đang diễn ra có thể thấy so với mục tiêu 500.000 xe nhiều chuyên gia kỳ vọng trước đó, cộng dồn doanh số toàn thị trường đến thời điểm này chỉ mới đạt khoảng 38%.
Báo cáo của VDSC cũng cho thấy, nhờ Nghị định 70/2020/NĐ-CP về giảm 50% lệ phí trước bạ ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, tốc độ giảm của xe lắp ráp trong nước thấp hơn xe nhập khẩu. Nghị định đã một phần giúp giảm chi phí mua xe lắp ráp trong nước, nâng cao nhu cầu của người dân.
VDSC cho biết, từ nay đến hết năm 2020, ngành công nghiệp ô tô nội địa sẽ tiếp tục hưởng lợi từ 3 chính sách: Thứ nhất, Nghị định 70/2020/NĐ-CP về giảm 50% lệ phí trước bạ ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước. Chính sách có hiệu lực từ ngày 28/6/2020 đến 31/12/2020.
Thứ hai, từ ngày 10/7/2020, Nghị định 57/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 122/2016/NĐ-CP cho phép các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước (mà đạt chuẩn - hiện có 9 đơn vị đủ điều kiện như Toyota, Thaco, TC Motor, Hyundai) sẽ được hưởng thuế nhập khẩu 0% đối với nguyên liệu, linh kiện, vật tư trong nước chưa sản xuất được. Từ đó giúp chi phí sản xuất giảm 2-2,5%.
Thứ ba, Chính phủ cho phép gia hạn thời gian nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất hoặc lắp ráp trong nước về các khoản phải nộp phát sinh từ tháng 3 đến hết 31/12/2020.
VDSC Research cho biết, các chính sách trên sẽ giúp chi phí sản xuất và chi phí dịch vụ giảm, từ đó làm giảm tổng chi phí mua xe, kích thích nhu cầu mua xe của người dân. Doanh số bán xe ô tô lắp ráp nội địa đã có sự tăng trưởng trong các tháng 7 và 8, sau khi chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ có hiệu lực. Doanh số xe ô tô dự kiến tiếp tục phục hồi trong quý 4/2020 và năm 2021.
VDSC nhấn mạnh, thị trường ô tô cũng sẽ đối mặt với nhiều thách thức. Cụ thể, mặc dù 8 tháng đầu năm không có tình trạng dư cung như vài năm trước, giá bán vẫn giảm bởi các bên nỗ lực thu hút khách hàng trong bối cảnh nhu cầu mua xe thấp. Dự kiến tổng cung quý 4 sẽ đạt 127.000 chiếc, trong khi tổng cầu vào khoảng 122.000 chiếc.
Như vậy, dư lượng tồn kho năm nay được đánh giá là không nhiều, chỉ khoảng 4.000 chiếc. Song, lượng tồn kho năm 2019 là tương đối lớn, khoảng 85.000 chiếc, chiếm 17% tổng nguồn cung năm 2019 nên áp lực thanh lý hàng tồn kho hiện tại vẫn đang ở mức cao.
Mới đây Thaco xả hàng tồn kho Mazda 2 cho cả dòng Deluxe và Luxury với giá chưa đầy 500 triệu đồng để đẩy lượng tiêu thụ khi các đối thủ khác ra các mẫu xe hấp dẫn, giá cạnh tranh hơn. Bởi vậy, ngành ô tô Việt Nam mà cụ thể là các doanh nghiệp kinh doanh ô tô trước mắt cần giải quyết những vấn đề thực tế hơn. Trong đó, giải phóng hàng tồn là nhiệm vụ cấp thiết.
Trong tương lai, nhằm thu hút khách hàng, các đại lý phân phối xe ô tô vẫn sẽ phải giảm giá bán, khiến biên lợi nhuận gộp của các công ty sụt giảm. Tuy vậy, nhìn chung doanh số bán hàng tăng sẽ khiến lợi nhuận gộp tăng. Bên cạnh đó, nhu cầu phục hồi cũng sẽ giúp các công ty tiết kiệm chi phí bán hàng.
Đến năm 2021, nhờ chính sách ưu đãi thuế với nguyên liệu, linh kiện, vật tư nhập khẩu sẽ khiến chí phí xe lắp ráp trong nước thấp hơn, từ đó có thể hỗ trợ giá bán. Đồng thời, khi nền kinh tế vận hành bình thường trở lại, sản lượng bán hàng có thể sẽ tăng.
