Vấn đề này được đề cập đến nhiều tại các cuộc bàn tròn lớn nhỏ đã được tổ chức bởi các chuyên gia, tiến sĩ tâm lý học, các nhà nghiên cứu... Cuộc sống ngày càng hiện đại, dấu hiệu con trẻ già trước tuổi ngày một tăng lên là một vấn đề mà người lớn cần nghiêm túc nhìn nhận, tìm ra nguyên nhân để từng bước khắc phục.
Sự tác động nhiều chiều
Một số bậc cha mẹ thường không cho con trẻ tham gia các hoạt động ngoài khu phố và chính điều đó làm trẻ chỉ biết bắt chước khuôn mẫu trong gia đình mà không hoặc rất ít được học hỏi, giao lưu.
Với một số trẻ khí chất trầm và ưu tư với biểu hiện nhút nhát, ủy mị, kín đáo... nếu gia đình, nhà trường không tìm hiểu và có biện pháp giáo dục phù hợp, đưa trẻ tham gia các hoạt động tập thể thì những trẻ này nhanh chóng “già trước tuổi” về mặt tâm lý. Ngược lại, những trẻ đã có sẵn khí chất hoạt bát thì rất nhanh nhạy, luôn chạy theo cái mới, cái lạ. Nếu không có sự định hướng kịp thời và đúng đắn của cha mẹ sẽ khiến trẻ có thể bị lệch lạc trong sự phát triển tâm lý.
Bên cạnh đó, không ít bậc cha mẹ đã nhầm lẫn sự “già trước tuổi” với hiện tượng thông minh trước tuổi. Hai vấn đề này hoàn toàn khác nhau, một là sự già đi của tâm hồn, của hành vi so với lứa tuổi, thể hiện trong lối ứng xử bị “lão hóa”. Còn sự thông minh trước tuổi là những biểu hiện của sự phát triển vượt trội về trí tuệ và cảm xúc.
 |
Một vấn đề khá "nguy hiểm" là người lớn thường hay lợi dụng sự thơ ngây, thuần khiết, vô tư của trẻ để đùa cợt, bày cho trẻ nói những từ ngữ của người lớn. Khi phát ra những câu từ đó, trẻ thấy người lớn cười đùa, cổ vũ. Điều đó kéo dài khiến ngôn ngữ của trẻ phát triển lệch lạc.
Theo các chuyên gia tâm lý, trẻ em hiện nay già trước tuổi là do 2 nguyên nhân chính: từ phía gia đình và xã hội. Xã hội ngày càng “mở”, nhưng tính chất gia đình ngày càng “đóng”, sự tự vệ của các gia đình ngày càng tăng lên, dẫn tới các em sống trong gia đình cũng bị ảnh hưởng. Ngoài ra, xu hướng hiện nay, phần lớn các gia đình có rất ít con, nên cha mẹ “gò” con theo ý muốn riêng của mình. Điều này tạo ra một áp lực rất lớn về mặt tâm lý đối với trẻ, khiến trẻ luôn sống trong sự thụ động. Dẫn đến việc hạn chế sự phát triển tự nhiên cả về thể chất và tinh thần của trẻ.
Mặt khác, lối sống hiện đại và cách nuôi dạy của gia đình có tác động rất lớn đến sự vô tư hồn nhiên của các em. Trẻ già đi cũng do sự tác động rất lớn của các trò chơi giải trí. Một số văn hóa phẩm dành cho trẻ em có nội dung không lành mạnh. Nhiều bậc cha mẹ ít mua cho con những truyện, sách thiếu nhi hay phù hợp với lứa tuổi con em mình.
Có ý kiến cho rằng, trẻ ngày nay được ăn uống đủ chất nên phát triển nhanh. Điều này cũng đúng phần nào nhưng cái chính vẫn là phương pháp giáo dục của gia đình, nhà trường và những ảnh hưởng tiêu cực của xã hội. Ví dụ như cách thức giáo dục không thống nhất giữa bố mẹ với nhau hoặc giữa gia đình và nhà trường; bố mẹ không tôn trọng lẫn nhau, nói xấu nhau, lôi cuốn con về “phe” mình; trẻ bị bỏ rơi, không ai quan tâm.
Phương pháp điều chỉnh
Để trẻ phát triển bình thường và tự nhiên, cha mẹ cần nắm vững sự phát triển trí tuệ so với lứa tuổi của trẻ, để từ đó kịp thời phát hiện, điều chỉnh biểu hiện “già trước tuổi” của con trẻ cho phù hợp. Đồng thời, không nên gò ép con theo những khuôn mẫu cứng nhắc của người lớn, hãy để trẻ tự tìm hiểu và tự khám phá thế giới xung quanh bằng chính năng lực của bản thân, giúp trẻ phát triển cân bằng giữa hoạt động vui chơi và học tập, tạo điều kiện cho trẻ tham gia các hoạt động bổ ích của nhóm bạn cùng lứa tuổi.
