Gel chữa cháy an toàn, bảo vệ bề mặt
GS Ngô Quốc Anh và cộng sự tại viện Hóa học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam vừa thực hiện thành công đề tài thuộc hợp phần nghiên cứu “Công nghệ chế tạo gel chữa cháy hiệu quả thế hệ mới, đa năng, thân thiện môi trường”.
Giới thiệu về sản phẩm nghiên cứu, GS Ngô Quốc Anh cho biết, không chỉ hiệu quả cao trong việc dập tắt và ngăn chặn đám cháy mà còn bảo đảm an toàn, thân thiện với môi trường. Đây được coi là bước đột phá quan trọng trong lĩnh vực phòng cháy chữa cháy, một giải pháp an toàn, hiệu quả cho tương lai.
Gel chữa cháy có thể cung cấp dưới dạng bột hoặc gel nhớt, dễ dàng sử dụng trong các thiết bị chữa cháy thông thường sử dụng hệ vòi phun tiêu chuẩn. Thành phần chính của gel bao gồm SAP có nguồn gốc thiên nhiên như cellulose, tinh bột, kết hợp với các vật liệu nano như sét bentonite, magnesium hydroxide và silica.
Những thành phần này mang lại khả năng bám dính vượt trội trên bề mặt, chống cháy hiệu quả ở nhiệt độ lên đến 1.300 độ C và có khả năng phân hủy sinh học khi sử dụng làm vật liệu ngăn cháy lâu dài.
Hai hệ gel VHGEL-01 và VHGEL-02 đã được thử nghiệm thực tế, cho kết quả dập cháy với đám cháy loại A (chất rắn) nhanh chóng chỉ trong chưa đầy 300 giây, đồng thời bảo vệ bề mặt vượt trội trên các vật liệu như gỗ, vải bạt, rơm rạ. Sản phẩm chứa các hoạt chất dễ phân hủy sinh học và không tạo tồn dư độc hại trong đất cũng như hạn chế phát sinh khí độc.
“Đây là sự khác biệt lớn so với các sản phẩm thương mại hiện có, khi không chỉ xử lý nhanh các đám cháy khẩn cấp mà còn ngăn ngừa nguy cơ cháy tại các khu vực có nguy cơ cao, đặc biệt là rừng trong mùa khô”, GS Ngô Quốc Anh cho biết.
GS. Ngô Quốc Anh cho biết, với giá thành cạnh tranh (khoảng 150.000 - 180.000 VNĐ/lít), sản xuất an toàn, dễ dàng nâng cấp lên quy mô lớn và thân thiện với môi trường, sản phẩm này là giải pháp toàn diện, hứa hẹn cạnh tranh với các dòng gel chữa cháy quốc tế.
Phòng ngừa rủi ro hỏa hoạn
Theo nhóm tác giả, đám cháy ở thể rắn loại A (như cháy tòa nhà, tai nạn giao thông, rừng, nhựa, cao su, rác) đòi hỏi phải sử dụng chất làm ướt và tạo bọt để nhanh chóng dập lửa theo chiều sâu, hạn chế nguy cơ bùng cháy trở lại.
Bọt loại A được sử dụng trong cháy rừng, thường khó tiếp cận và cần xe cứu hỏa hoặc cấp nước trên không thường xuyên. Bọt chữa cháy loại A làm tăng đặc tính thấm ướt, thấm sâu vào nhiên liệu, góp phần dập lửa nhanh hơn, khả năng chống cháy lâu dài, tăng khả năng tự chủ của người chữa cháy trong việc cấp nước và tiết kiệm nước.
Ở Việt Nam hiện nay, đã có nhiều công trình nghiên cứu về vật liệu chống cháy, trong đó có nhiều công trình đã được đưa vào ứng dụng thực tế. Tuy nhiên, đối với chất tạo bọt chữa cháy, đặc biệt là các dòng sản phẩm chất lượng cao như chất tạo bọt chữa cháy tạo màng nước, chất tạo bọt chữa cháy bền rượu… có ít công trình nghiên cứu một cách chuyên sâu và đầy đủ để tạo ra sản phẩm tiên tiến, bắt kịp xu thế chung của thế giới.
Năm 2014, Trung tâm Phát triển Công nghệ cao và Viện Kỹ thuật Hoá - Sinh và Tài liệu nghiệp vụ đã phối hợp nghiên cứu thăm dò chất tạo bọt tạo màng nước độ nở thấp thế hệ mới và bước đầu đã tạo ra hệ vật liệu đáp ứng các chỉ tiêu chữa cháy xăng dầu. Kết quả là đã xây dựng được hệ vật liệu tạo màng nước gồm chất hoạt động bề mặt Sodium polyoxyethylene alkylether sulfates (chất HĐBM hydrocarbon) và chất hoạt động fluor hóa Perfluoroalkyl betaine với tỉ lệ hàm lượng là 15% và 5%.
Năm 2019, TS Đỗ Sơn Hải và các cộng sự của Trung tâm Phát triển công nghệ cao, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, đã nghiên cứu và chế tạo thành công 5 hệ chất tạo bọt chữa cháy thế hệ mới là: Chất tạo bọt chữa cháy sử dụng nước biển 3%; Chất tạo bọt chữa cháy sử dụng nước biển 1%; Chất tạo bọt chữa cháy tạo màng nước 0,5%; Chất tạo bọt chữa cháy tạo màng nước bền rượu 3% và Chất tạo bọt chữa cháy tạo màng nước bền rượu 1%.
GS.TS Ngô Quốc Anh cho biết, hiện nhóm nghiên cứu tiếp tục nỗ lực mở rộng ứng dụng cho các đám cháy phức tạp như xăng dầu và pin lithium-ion, từ đó xây dựng tiêu chuẩn Tiêu chuẩn Việt Nam cho sản phẩm gel chữa cháy tại Việt Nam. Đây là bước tiến quan trọng hướng đến giải pháp bền vững và an toàn cho cộng đồng trong tương lai. Đề tài nghiên cứu cũng đã đăng ký bằng giải pháp hữu ích.
