Khai tử hình thức "đổi đất lấy hạ tầng"
Giới thiệu nội dung mới của luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Vũ Đại Thắng cho hay, luật PPP khu biệt 5 lĩnh vực thiết yếu để đầu tư theo phương thức PPP nhằm tập trung nguồn lực, bao gồm: giao thông, lưới điện (trừ nhà máy thuỷ điện và trường hợp nhà nước độc quyền theo quy định của luật Điện lực); thủy lợi, cung cấp nước sạch, thoát nước, xử lý nước thải, chất thải; y tế, GD-ĐT; hạ tầng công nghệ thông tin.
Về quy mô đầu tư, luật PPP quy định quy mô tổng mức đầu tư tối thiểu để đầu tư theo phương thức PPP là 200 tỉ đồng. Đối với một số dự án ở địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn hoặc trong lĩnh vực y tế, GD-ĐT, giá trị này là 100 tỉ đồng.
Một điều luật quan trọng được ông Thắng nhấn mạnh là phần vốn nhà nước sử dụng để hỗ trợ xây dựng công trình, hệ thống cơ sở hạ tầng và giải phóng mặt bằng, hạn mức tham gia trong dự án PPP không quá 50% tổng mức đầu tư.
Thứ trưởng Thắng cũng cho hay, luật PPP quy định cơ chế chia sẻ được áp dụng cho tất cả các dự án PPP với tỷ lệ cố định 50% - 50% cho hai bên và trên cơ sở kiểm soát định kỳ doanh thu hàng năm.
"Việc chia sẻ phần giảm doanh thu khi doanh thu thực tế chỉ đạt 75% doanh thu trong phương án tài chính chỉ được áp dụng khi đã thực hiện đầy đủ các biện pháp điều chỉnh mức giá, phí sản phẩm, dịch vụ công hoặc thời hạn hợp đồng và phải được kiểm toán nhà nước thực hiện kiểm toán phần giảm doanh thu", ông Thắng cho hay.
Đáng chú ý, luật PPP cũng thể chế chủ trương dừng thực hiện các dự án "đổi đất lấy hạ tầng" (BT) trong giai đoạn tới. Theo đó, quy định chuyển tiếp cho các dự án đang triển khai được quy định cụ thể tại luật. Đặc biệt, kể từ ngày 15.8.2020, các dự án BT chưa được phê duyệt chủ trương đầu tư phải dừng thực hiện.
Ông Thắng giải thích, trước đây chúng ta đưa ra hình thức BT để nhà đầu tư tư nhân bỏ tiền ra xây dựng các công trình hạ tầng, sau đó nhà nước sẽ trả quỹ đất để họ phát triển nhằm cân bằng hai chi phí. Trong quá trình thảo luận luật PPP, có nhiều ý kiến cho rằng hình thức này không có việc hợp tác giữa nhà nước và tư nhân trong đầu tư nên không thể coi đó là hình thức đầu tư PPP. Về nguyên tắc, theo luật PPP là có hợp đồng giữa nhà nước và tư nhân. Còn việc xây dựng công trình xong đổi lấy đất thì hoàn toàn không phải PPP, do đó, không nằm trong nội dung của luật PPP.
"Tạm dừng thực hiện hợp đồng theo hình thức BT cũng là một trong những điểm để quản lý hiệu quả hơn nữa quỹ đất trong bối cảnh quỹ đất ngày càng hạn hẹp", Thứ trưởng Thắng nhấn mạnh.
Các doanh nghiệp đòi nợ thuê sẽ được hoạt động tới 1.1.2021
Một luật khác cũng được ông Vũ Đại Thắng giới thiệu là luật Đầu tư (sửa đổi).
Theo ông Thắng, luật Đầu tư ra đời nằm khắc phục những bất cập, chồng chéo giữa các luật liên quan đến đầu tư kinh doanh, đảm báo tính thống nhất đồng bộ của hệ thống pháp luật. Bên cạnh đó, luật này đã sửa đổi, bổ sung 10 nhóm quy định trong luật cũ để đảm bảo tính thống nhất với các luật liên quan đến đất đai, thuế...
Liên quan đến ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh, theo ông Thắng, luật lần này đã bổ sung "kinh doanh dịch vụ đòi nợ" vào danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh. Sửa đổi, bổ sung quy định cấm đầu tư kinh doanh các chất ma túy; hóa chất, khoáng vật độc hại và động, thực vật hoang dã cho phù hợp với tình hình thực tế.
Trả lời câu hỏi của báo chí liên quan tới số phận các doanh nghiệp hiện đang kinh doanh dịch vụ đòi nợ sau khi luật đưa ra quy định nêu trên, ông Thắng cho hay, đối với các doanh nghiệp đang được cấp phép dịch vụ kinh doanh đòi nợ sẽ được tiếp tục hoạt động từ nay tới ngày 1.1.2021 (ngày luật có hiệu lực - phóng viên).
"Từ 1.1.2021 doanh nghiệp sẽ chấm dứt hoạt động kinh doanh dịch vụ đòi nợ thuê. Đối với các doanh nghiệp có nhiều ngành nghề, dịch vụ kinh doanh thì chấm dứt hoạt động kinh doanh đòi nợ thuê, các lĩnh vực khác vẫn hoạt động theo quy định của pháp luật. Các doanh nghiệp đang thực hiện dịch vụ kinh doanh đòi nợ từ nay tới 1.1.2021 có trách nhiệm thanh, quyết toán liên quan tới dịch vụ này", Thứ trưởng Vũ Đại Thắng cho biết.
