Dự thảo mới này đang nhận được nhiều ý kiến đồng tình với hướng phân quyền rõ ràng, song cũng có đề xuất rằng chính quyền cơ sở cần tăng cường hướng dẫn và đối thoại để việc thực thi đạt hiệu quả.
Phân định rõ trách nhiệm
Dự thảo quy định về dạy thêm, học thêm của UBND TPHCM (lần thứ 4) nêu rõ trách nhiệm của chính quyền địa phương, nhà trường và các cơ sở dạy thêm trong công tác quản lý hoạt động dạy thêm, học thêm. Quy định này đang thu hút sự quan tâm lớn của đội ngũ nhà giáo và các cấp quản lý.
Cụ thể, UBND cấp xã, phường chịu trách nhiệm quản lý toàn diện các hoạt động dạy thêm, học thêm trên địa bàn; hướng dẫn, kiểm tra và xử lý hoặc kiến nghị xử lý các vi phạm. Cơ quan này cũng giám sát việc tuân thủ các quy định về thời giờ làm việc, an ninh trật tự, an toàn vệ sinh môi trường, phòng chống cháy nổ của các tổ chức, cá nhân dạy thêm ngoài nhà trường.
Bên cạnh đó, UBND cấp xã, phường còn có nhiệm vụ hướng dẫn thủ tục đăng ký hộ kinh doanh đối với cá nhân, hộ gia đình tổ chức dạy thêm; bố trí kinh phí phù hợp cho hoạt động này tại các cơ sở giáo dục công lập; đồng thời thực hiện chế độ báo cáo định kỳ với UBND TPHCM và Sở GD&ĐT thành phố.
Trong khi đó, các cơ sở dạy thêm, học thêm phải tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật, nộp hồ sơ báo cáo với cơ quan quản lý trước khi hoạt động; bảo đảm cơ sở vật chất, điều kiện an toàn, an ninh trật tự; quản lý chất lượng giảng dạy và quyền lợi của người học. Cơ sở dạy thêm cũng phải cập nhật thông tin lên hệ thống quản lý của Sở GD&ĐT TPHCM; báo cáo khi tạm ngừng hoặc chấm dứt hoạt động; lưu giữ hồ sơ đầy đủ và tiếp nhận, xử lý kịp thời ý kiến, kiến nghị của học sinh, phụ huynh.
Việc quy định rõ trách nhiệm giữa chính quyền cơ sở, nhà trường và các cơ sở dạy thêm nhằm tăng cường hiệu quả quản lý Nhà nước, bảo đảm quyền lợi chính đáng của người học, đồng thời xây dựng môi trường dạy thêm, học thêm minh bạch, lành mạnh và đúng quy định.
Theo ông Lê Hữu Bình - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Cần Thạnh 2 (xã Cần Giờ), việc dự thảo nêu rõ trách nhiệm của chính quyền địa phương, nhà trường và cơ sở dạy thêm là bước đi cần thiết và kịp thời, nhất là trong bối cảnh không còn cấp hành chính quận, huyện.
“Trước đây, công tác quản lý dạy thêm, học thêm thường thông qua phòng giáo dục quận, huyện. Khi chuyển sang mô hình không còn cấp trung gian, việc phân định rõ trách nhiệm giữa phường, xã, nhà trường và cơ sở dạy thêm là rất quan trọng.
Dự thảo đã thể hiện nguyên tắc ‘phân quyền gắn với trách nhiệm’, khi giao cho UBND phường, xã trực tiếp giám sát hoạt động dạy thêm, học thêm. Cấp cơ sở là nơi gần dân nhất, hiểu rõ tình hình địa bàn nên sẽ dễ phát hiện và xử lý kịp thời những bất cập hoặc vi phạm”, ông Bình nêu ý kiến.
Theo ông, để quy định thực sự đi vào cuộc sống, cần có sự phối hợp nhịp nhàng giữa ba bên. Chính quyền địa phương không chỉ kiểm tra mà cần đồng hành cùng nhà trường và cơ sở dạy thêm, hướng đến mục tiêu chung là nâng cao chất lượng học tập của học sinh.
Việc giáo viên dạy thêm ngoài nhà trường cần được kiểm soát chặt chẽ nhưng phải tạo điều kiện nếu thực hiện đúng quy định. Nếu giáo viên đủ năng lực, có nhu cầu dạy thêm ngoài trường và đăng ký hợp pháp, thì đó là quyền nghề nghiệp chính đáng. “Điều quan trọng là minh bạch, trung thực và không gây áp lực học thêm cho học sinh”, ông Bình nhấn mạnh.
Quản lý sát và đồng hành
Bà Nguyễn Thị Song Trà - Giám đốc một công ty giáo dục được phép tổ chức hoạt động dạy thêm, học thêm tại TPHCM cho rằng, dự thảo lần này đặt đúng trọng tâm vào sự phối hợp giữa ba bên: Chính quyền, nhà trường và cơ sở dạy thêm. Tuy nhiên, bà mong rằng chính quyền phường, xã không chỉ dừng lại ở vai trò kiểm tra, xử phạt, mà cần tăng cường hướng dẫn và đối thoại thường xuyên với các cơ sở hoạt động hợp pháp.
“Phần lớn các cơ sở dạy thêm đều do giáo viên hoặc người có chuyên môn giáo dục trực tiếp giảng dạy. Chúng tôi luôn mong muốn hoạt động đúng quy định, nhưng nhiều khi chưa nắm rõ thủ tục cụ thể. Nếu phường, xã có cán bộ chuyên trách hỗ trợ và đối thoại định kỳ thì mọi việc sẽ minh bạch, thuận lợi hơn.
Việc giao cho UBND phường, xã trực tiếp giám sát hoạt động dạy thêm, học thêm là hợp lý, vì đây là cấp chính quyền gần dân nhất, nắm rõ thực tế hoạt động của từng cơ sở, từ quy mô lớp học đến điều kiện an ninh, trật tự, phòng cháy chữa cháy. Như vậy, việc quản lý sẽ sát sao hơn và có thể xử lý kịp thời nếu phát sinh sai phạm”, bà Trà chia sẻ.
Ngoài ra, bà Trà đánh giá cao việc dự thảo phân định rõ vai trò của từng bên, giúp hạn chế tình trạng “đùn đẩy trách nhiệm” giữa cơ quan quản lý và nhà trường, đồng thời tạo điều kiện cho các cơ sở dạy thêm hoạt động minh bạch, đúng khuôn khổ pháp luật.
Nếu phường, xã làm tốt, đây sẽ là bước tiến lớn. Mọi hoạt động dạy thêm được giám sát chặt chẽ hơn, phụ huynh có nơi gần gũi để phản ánh, và chính quyền địa phương cũng dễ dàng nắm bắt tình hình thực tế.
“Các cơ sở dạy thêm sẵn sàng tuân thủ quy định như minh bạch học phí, công khai danh sách giáo viên, báo cáo định kỳ... Tuy nhiên, tôi nghĩ chính quyền cơ sở cần có cách làm mềm dẻo, xem các trung tâm dạy thêm là đối tác trong việc nâng cao chất lượng học tập của học sinh”, bà Trà đề xuất.
Ở góc độ giáo viên, cô Nguyễn Thị Hòa, dạy môn Ngữ văn tại một trường THCS ở TPHCM, cho rằng việc giao cho UBND phường, xã trực tiếp quản lý sẽ giúp công tác giám sát trở nên gần gũi và thực tế hơn, đồng thời cần sự hướng dẫn cụ thể cho giáo viên và cơ sở dạy thêm.
“Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ việc minh bạch, công khai lớp học, học phí, danh sách học sinh, thậm chí cập nhật thông tin lên hệ thống quản lý. Nhưng nếu phường, xã chỉ chú trọng kiểm tra, xử phạt mà thiếu đối thoại, thì giáo viên sẽ cảm thấy áp lực và e dè”, cô Hòa chia sẻ.
“Dự thảo mới của TPHCM về quản lý dạy thêm, học thêm là cần thiết để đưa hoạt động này vào khuôn khổ, minh bạch hơn, nhất là khi chính quyền cấp quận, huyện đã giải thể.
Là người trực tiếp giảng dạy tại một trung tâm, tôi thấy nhu cầu học thêm của học sinh là thật. Nhiều em cần được rèn luyện kỹ năng viết, diễn đạt, làm bài nghị luận, trong khi thời lượng học chính khóa chưa đủ. Vì vậy, việc có quy định rõ ràng để giáo viên dạy thêm hợp pháp là rất cần thiết”, cô Nguyễn Thị Hòa bày tỏ.