Khi mua bạch tuộc cần chọn con phải đủ chân, da căng, bóng mịn.
Tẩy trắng bạch tuộc với ôxi già
Ngày 26/7, lực lượng chức năng Hà Nội đã bắt quả tang một cơ sở nghi tẩy trắng bạch tuộc, mực bằng hóa chất ở Phúc Xá, quận Ba Đình. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng bắt quả tang cơ sở này đang sơ chế khoảng 330kg bạch tuộc không rõ nguồn gốc và có hành vi ngâm bạch tuộc vào các thùng chứa một loại dung dịch màu nâu, sủi bọt trắng để làm sạch mùi hôi, tẩy trắng.
Bằng những phân tích hiện đại, kết quả kiểm nghiệm mẫu dung dịch màu nâu cho thấy, trong 1 lít dung dịch này có chứa tới 1046 mg Hydro Peroxid, 665mg Natri hydrosulfite, 0,385mg Asen. Kết quả kiểm nghiệm trên 1kg thịt bạch tuộc cũng tồn dư nhiều hoá chất công nghiệp như 959,8 mg Hydro Peroxid, 377,8 mg Natri hydrosulfite.
Đây không phải là lần đầu tiên cơ quan chức năng Hà Nội bắt cơ sở dùng hóa chất tẩy trắng hải sản. Trước đó, vào năm 2009 và năm 2014 Công an TP Hà Nội cũng phát hiện một số cơ sở ở đây dùng ôxi già (Hydro Peroxid) để tẩy trắng, loại bỏ mùi thối của mực, bạch tuộc hư hỏng rồi bán ra thị trường.
Trao đổi với PV về vấn đề này, TS Nguyễn Quang Tề - nguyên Trưởng phòng Sinh học thực nghiệm (Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I) cho hay, vì lợi nhuận nhiều tiểu thương vẫn sử dụng các loại hóa chất tẩy trắng để “phù phép” cho các loại hải sản đã hỏng trước khi đem bán. Thậm chí, trong quá trình vận chuyển không ít cơ sở vì lợi ích còn cho urê để bảo quản giữ cho tươi lâu hơn không bị ươn thối. Về nguyên tắc vận chuyển để an toàn thường phải theo công thức một mực, 2 đá (tức là 1kg mực, bạch tuộc cần 2kg đá) nhưng vận chuyển sẽ khó khăn hơn nên họ cho thêm urê để vận chuyển nhẹ nhàng hơn và giữ được lâu hơn.
Hải sản là thực phẩm chứa nhiều dinh dưỡng tốt cho sức khỏe. Nếu mực, bạch tuộc còn tươi ngon sẽ không cần dùng đến hóa chất như ôxi già để tẩy trắng, trong trường hợp phải dùng đến ôxi già tức là hải sản đã hư hỏng, ôi, kém chất lượng. Khi các loại thủy hải sản sau khi chết vài giờ là bị phân hủy. Trong quá trình phân hủy sẽ tạo ra độc tố histamine. Nếu sử dụng thêm các hóa chất tẩy trắng hay bảo quản sẽ càng tăng thêm độc chất. Dưỡng chất của hải sản không còn nguyên chất nữa. Dù được rửa kỹ nhiều lần vẫn không thể loại bỏ được hết các dẫn xuất độc hại của urê hay ôxi già đã ngấm sâu vào thực phẩm. Dùng những thực phẩm này khi đó dễ gây hại cho sức khỏe.
Theo quy định của Bộ Y tế, ôxi già, urê không nằm trong danh mục các loại hóa chất phụ gia được phép cho vào thực phẩm. Đối với urê, người dùng có thể bị ngộ độc cấp tính nếu ăn phải các loại hải sản như cá, mực… có dư lượng urê cao. Ăn thường xuyên dù ở hàm lượng ít, urê cũng tích tụ dần vào cơ thể gây độ mãn tính, ảnh hưởng đến gan, thận, gây tiêu chảy, rối loạn thần kinh...
Với ôxi già công nghiệp tẩy trắng và làm sạch cho mực hay bạch tuộc cũng sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe nếu tích tụ trong cơ thể. Trong ôxi già công nghiệp có nhiều tạp chất có thể gây các bệnh về đường ruột, thần kinh… tùy vào các chất. Muốn biết cần mang đi xét nghiệm, bằng mắt thường khó phát hiện được.
PGS.TS Trần Đáng – nguyên Cục trưởng Cục vệ sinh an toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cũng cho biết, trong thực phẩm có thể dùng chất tẩy trắng nhưng phải tuân theo các tiêu chuẩn hết sức khắt khe. Pháp luật không cho phép ngâm với liều cao và thời gian dài. Với ôxi già nếu đã ngấm vào cơ thể sẽ gây viêm loét dạ dày, chảy máu dạ dày… Đồng thời, nó phá hủy vitamin B1 trong cơ thể. Thiếu vitamin B1 sẽ ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa của cơ thể.
Cách nhận diện hải sản “ngậm” hóa chất
TS Nguyễn Quang Tề cho biết, để chọn được hải sản có chất lượng mọi người nên chọn loại còn tươi. Khi mua nên đến các cửa hàng hải sản uy tín, xuất xứ sản phẩm rõ ràng để không sợ mua nhầm hàng “ngậm” hóa chất, ảnh hưởng đến sức khỏe.
Để tránh mua phải sản phẩm ngâm hóa chất, mọi người có thể lưu ý:
Đối với bạch tuộc: Chọn được bạch tuộc còn bơi là tốt nhất. Bạch tuộc tươi chất lượng phải còn đủ chân, quan sát sẽ có tròng mắt trong sáng, có lớp da căng, bóng mịn nhưng thân hình không trương phình. Khi chế biến, thị săn nhưng không teo nhỏ, ra ít nước. Thịt ăn giòn, ngọt và có mùi thơm; Còn bạch tuộc ngâm hóa chất thường có màu trắng bệch, ngửi bạch tuộc thấy mùi lạ không có mùi tanh tự nhiên, thậm chí, không còn mùi gì.
Đối với mực, theo PGS.TS Trần Đáng, khi chọn mực tránh chọn những con có mùi hôi. Mực còn nguyên con, có đầy đủ râu là tốt nhất. Mực tươi sẽ có mùi đặc trưng hơi tanh, trắng trong, màng bên ngoài còn nguyên, đầu và thân mực dính liền với nhau và túi mực nguyên bên trong. Toàn bộ râu mực thấy tươi sáng, màng không rách nhiều. Các loại mực được tẩy thường có màu trắng trong, nõn nà, đồng đều, bắt mắt. Nếu mực thịt nhão, đầu không dính với thân, là mực có vấn đề và không nên mua. Khi chế biến sẽ không có độ ngọt, thơm tự nhiên mà mùi hơi, thịt mềm, nhũn…
