Trăn trở tuyển sinh đầu vào, lo lắng đầu ra
Từ năm 2021, ngành y hủy bỏ và chấm dứt tuyển nhân viên y tế trình độ trung cấp. Cụ thể, từ ngày 1/1/2021, viên chức tuyển dụng vào chức danh nghề nghiệp điều dưỡng hạng IV phải tốt nghiệp trình độ cao đẳng ngành điều dưỡng. Đối tượng tuyển dụng vào chức danh nghề nghiệp hộ sinh hạng IV phải tốt nghiệp trình độ cao đẳng chuyên ngành hộ sinh. Đối tượng tuyển dụng vào chức danh nghề nghiệp kỹ thuật y hạng IV phải tốt nghiệp trình độ cao đẳng kỹ thuật y.
Đối với các nhân viên y tế có trình độ trung cấp hiện đang làm việc tại các cơ sở y tế, thì cần phải đi đào tạo nâng cao trình độ lên cao đẳng. Theo lý giải của Bộ Y tế, bản chất của việc ngừng tuyển dụng này là để nâng cao chất lượng nhân lực. Trước đây, nhân viên y tế trung cấp chỉ biết tiêm, truyền. Trong khi giờ đây, các cơ sở y tế đều có máy móc hiện đại để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của nhân dân. Do đó, nhân viên y tế phải nâng cao trình độ thì mới sử dụng được máy móc, chứ không chỉ mỗi việc tiêm, truyền như hiện nay.
Việc đào tạo nâng cao trình độ của nhân viên y tế thì các đơn vị chủ quản phải có trách nhiệm tạo điều kiện cho họ đi học. Bộ Y tế đã có chỉ đạo để các cơ sở y tế có kế hoạch đào tạo nâng cao trình độ cho những người này để đảm bảo đáp ứng được yêu cầu theo quy định của các thông tư nói trên nhưng vẫn đảm bảo có người làm chuyên môn.
Mặc dù thông báo này đã có từ vài năm nay nhưng nhiều cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo hệ trung cấp y dược vẫn loay hoay chưa có phương án cụ thể.
Bác sĩ chuyên khoa I Phan Hồng Điệp (Trung cấp Y Dược Lê Hữu Trác) cho biết: “Giờ sinh viên y sĩ y học cổ truyền ra trường không tìm được việc làm. Bởi quy định các bệnh viện, cơ sở y tế công lập không nhận người có trình độ trung cấp y làm nhân viên y tế nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành y. Có nơi nhận cũng không tính lương được vì bậc trung cấp không có ngạch lương viên chức”.
Bà Điệp đề nghị cơ quan quản lý ngành giáo dục nghề nghiệp tìm kiếm giải pháp để hỗ trợ các trường trung cấp y, dược giải quyết khó khăn này. Bởi các em học ra trường không đi làm được, phải quay về trường học ngành khác thì rất lãng phí công sức, tiền bạc của các em và xã hội.
Bác sĩ Phan Hồng Điệp cho biết, cơ sở của trường tại TPHCM hầu như không thể tuyển sinh trung cấp y sĩ y học cổ truyền vì đầu ra của các em rất hạn chế, không thể vào các bệnh viện công.
Trước đó, nhiều cơ sở cũng cho rằng, về lộ trình dừng tuyển sinh Trung cấp Y Dược, họ chưa có đủ thời gian, nhân lực, vật lực để nâng cấp lên thành Trường Cao đẳng Y Dược theo quy định của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.
Chủ động liên thông, kết nối
Theo ông Đặng Minh Sự, Trưởng phòng Giáo dục nghề nghiệp (GDNN) - Sở Lao động, Thương binh và Xã hội TPHCM, Bộ Y tế đã có quy định rõ là từ năm 2021, các bệnh viện công, cơ sở y tế công lập không tuyển nhân viên y tế có trình độ trung cấp nữa. Không chỉ y sĩ y học cổ truyền mà nhiều vị trí khác như điều dưỡng, kỹ thuật viên y học, dược sĩ, nữ hộ sinh, hộ lý…Vì vậy, các cơ sở đào tạo ngành y, dược cũng đã được khuyến cáo từ lâu, phải linh động điều chỉnh kế hoạch đào tạo phù hợp với quy định của ngành y.
Theo ông Đặng Minh Sự, hiện các bệnh viện tư, cơ sở y tế ngoài công lập vẫn tuyển nhân sự có trình độ trung cấp theo trình độ tay nghề của họ. Đây là đường ra cho học viên trung cấp y dược nhiều ngành vì nhu cầu xã hội rất lớn.
Ông Đặng Minh Sự cho rằng, các trường phải chủ động liên kết, có chương trình đào tạo liên thông lên cao đẳng để các em đáp ứng được điều kiện hành nghề.
Ông Sự đề nghị các trường có dạy các nghề ngành y, dược trình độ trung cấp phải rà soát lại hệ thống GDNN trên địa bàn TPHCM hoặc các tỉnh lân cận. Đồng thời chủ động kết nối với các trường có đào tạo trình độ cao đẳng cùng ngành, liên kết để xây dựng các chương trình đào tạo liên thông cho sinh viên trường mình.
Đồng quan điểm, ông Hoàng Quốc Long, Hiệu trưởng Trường Trung cấp Nguyễn Tất Thành, khẳng định, nhu cầu nhân viên y tế trình độ trung cấp tại các cơ sở y tế tư nhân, các doanh nghiệp là rất lớn.
Ông Long cho rằng, “Trong đại dịch Covid-19 mới thấy hệ thống y tế cộng đồng, y tế cơ quan của mình còn rất kém. Công ty có F0, F1 không xử lý được, không san sẻ được với hệ thống y tế quốc gia làm cho sản xuất đình trệ, kinh tế đứt gãy… Nếu các doanh nghiệp, cơ quan, đơn vị đều có nhân viên y tế thì họ sẽ biết cách phòng dịch, chăm sóc sức khỏe nhân viên như thế nào”.
Ông Phạm Quốc Thắng, Phó Hiệu trưởng Trường Trung cấp Suleco cũng cho rằng, nhu cầu nhân viên y tế chuyên ngành chăm sóc sức khỏe ở các nước tiên tiến là rất lớn. Họ rất cần lao động ngành này.
Về nhu cầu trong nước, ông Phạm Quốc Thắng đánh giá nhu cầu nhân viên y tế chăm sóc sức khỏe vẫn sẽ tăng cao khi dân số ngày càng già hóa. Mà nhu cầu chăm sóc sức khỏe thì chỉ cần kỹ thuật viên trung cấp chứ không cần đến bác sĩ hay chuyên gia cao cấp.
Nhiều chuyên gia cũng thẳng thắn chia sẻ, người học không nên chờ đợi mà cần chủ động học ở trình độ cao hơn hoặc liên thông. Bởi các cơ sở giáo dục rất sẵn sàng và tạo điều kiện cho người học. Như vậy, nếu đã học hệ trung cấp, cần học liên thông lên hệ cao đẳng. Còn những thí sinh dự định theo học ngành y dược thì cần lưu ý để học đúng trường, ngành đào tạo cho phù hợp.
