Lý do khiến con người hắt hơi là do niêm mạc mũi trong khoang mũi có nhiều tế bào thần kinh nhạy cảm. Khi niêm mạc mũi bị kích thích, chẳng hạn như côn trùng nhỏ bay vào khoang mũi, mùi ớt cay nồng, bụi bay vào mũi, bạn sẽ hắt hơi theo phản xạ. Thực chất, hắt hơi đóng vai trò bảo vệ cơ thể con người.
Đầu tiên chúng ta hãy xem quá trình hắt hơi diễn ra như thế nào. Sự kích thích ở niêm mạc mũi sẽ được truyền đến não thông qua các dây thần kinh ngoại biên, sau đó nó sẽ tự động phản ứng và được đẩy ra khỏi khí quản một cách nhanh chóng và mạnh mẽ.
Khi đạt đến mức vừa đủ, áp suất trong phổi sẽ đột ngột sinh ra một luồng khí mạnh lao ra ngoài, đẩy chất nhầy qua khoang mũi, đồng thời mở ra đường mũi họng đã đóng kín, đó là lúc hắt hơi xảy ra.
Nó có thể nhanh chóng thải ra chất lạ hoặc dịch tiết quá mức ở đường hô hấp trên, đảm bảo đường hô hấp thông suốt, tránh cho cơ thể bị tổn hại bởi các chất kích thích.
Khi con người mắc các bệnh về đường hô hấp như cảm lạnh, hắt hơi là một phản xạ phòng thủ vì niêm mạc mũi được kích thích đầu tiên.
Người bệnh có thể có dị vật trong khoang mũi, hoặc có thể có bụi trong khoang mũi gây hắt hơi để tống dị vật ra ngoài; cũng có những bệnh nhân bị viêm mũi dị ứng, khoang mũi thường có cảm giác ngứa đặc biệt, hoặc hắt hơi liên tục là một hiện tượng khó chịu.
Điều đáng kinh ngạc là chúng ta cũng hắt hơi khi dây thần kinh thị giác bị kích thích bởi ánh sáng mạnh. Chạm vào mí mắt của chính mình cũng có thể hắt hơi, đặc biệt khi một số người ngửi thấy mùi nước hoa của phụ nữ.
Hắt hơi là hành vi phản xạ trong đó khí phun ra từ mũi và miệng. Sự xuất hiện của nó không được kiểm soát bởi con người. Giống như ho và khóc, đó là bản năng của cơ thể con người để tự bảo vệ mình.
Đôi khi có một hiện tượng phổ biến là khi hắt hơi thì rất dễ chịu nhưng nếu không hắt hơi và nín nhịn thì lại khó chịu hơn.
Ví dụ như khi ăn hoặc khi họp, vì sợ ảnh hưởng đến người khác nên bạn cố gắng nhịn hắt hơi. Đôi khi để tiếng hắt hơi yên tĩnh nhất có thể, nhiều người sẽ dùng giấy bịt mũi hoặc dụi mũi.
Thực tế đây là một cách làm sai lầm. Cơn hắt hơi bị kìm nén sẽ gây bất lợi cho sức khỏe thể chất và gây tổn hại cho cơ thể con người theo thời gian. Tác hại cụ thể như sau:
Tổn thương thính giác
Một số người nói rằng một cái hắt hơi có thể thổi xa tới chín mét, vì vậy bạn hãy tránh xa những người hắt hơi. Quả thực, sức mạnh của một cái hắt hơi thật đáng kinh ngạc.
Khi một người hắt hơi, áp suất không khí tích tụ trong phổi sẽ đẩy không khí trong khoang mũi qua miệng và mũi với tốc độ 4,5 mét/giây.
Nếu chúng ta ép mình không hắt hơi và kìm lại thì không khí trong mũi sẽ không kịp thoát ra ngoài. Nó chắc chắn sẽ không biến mất khỏi không khí loãng, mà đi thẳng vào tai khi bị kích thích bởi không khí có áp suất cao, rất có thể sẽ làm thủng màng nhĩ, gây mất thính lực. Mọi người cũng có thể cảm thấy chóng mặt khi nhịn hắt hơi.
Kích thích phổi
Sau khi các chất kích thích đi vào khoang mũi, cơ thể con người sẽ dùng hắt hơi để đuổi các vật lạ ra ngoài và ngăn chặn các chất có hại này xâm nhập vào phổi. Đó cũng là một cơ chế tự bảo vệ của cơ thể con người.
Tăng huyết áp
Việc nhịn hắt hơi đôi khi cũng có thể khiến huyết áp tăng vọt. Nếu mạch máu kém đàn hồi, chẳng hạn những người mắc bệnh tim mạch nhịn hắt hơi cũng có thể khiến mạch máu não bị vỡ.
Cố nhịn hắt hơi cũng không tốt cho cổ. Đặc biệt với người bị viêm xoang, việc nhịn hắt hơi mà không nhả ra sẽ rất nguy hiểm. Ngoài ra, nó còn gây áp lực lên mắt, gây ra hiện tượng mắt cá vàng.
Tốt nhất, nếu muốn hắt hơi, bạn chỉ cần hắt hơi một cách vui vẻ. Đừng cố gắng nhịn quá lâu, sẽ dễ dàng hơn nhiều nếu bạn hắt hơi kịp thời, ở những nơi đông người, bạn có thể nhẹ nhàng che miệng và mũi lại, đừng dùng quá nhiều lực và nhả ra càng sớm càng tốt.
Khi hắt hơi, bạn sẽ thải ra rất nhiều vi khuẩn. Vì lịch sự, hãy cố gắng tránh xa người khác để không gây phiền phức. Nhớ dọn dẹp ngay sau khi hắt hơi.
Một cơn hắt hơi vô tình không có gì đáng lo ngại. Thường thì đó chỉ là một triệu chứng của cảm lạnh. Tuy nhiên, nếu bạn bị hắt hơi thường xuyên và dai dẳng hoặc kèm theo các triệu chứng dị ứng khác như sổ mũi, nghẹt mũi, đau họng, ngứa và chảy nước mắt, có thể cần phải đi khám bác sĩ và tìm ra nguyên nhân kịp thời, hoặc đó có thể là tín hiệu do cơ thể gửi đến. Đừng lúc nào cũng nghĩ rằng đó là do cảm lạnh.
