Có những diễn viên sinh ra để tỏa sáng trên màn bạc nhưng cũng có nhiều nghệ sĩ âm thầm đóng góp cho thành công của các bộ phim. Terry Notary - tài tử diễn các biểu cảm và cử động cho vua khỉ trong Kong: Skull Island - thuộc mẫu người lặng lẽ đó. Điện ảnh là cú rẽ đột ngột trong cuộc đời người đàn ông sinh ở California, từng nuôi mộng tranh tài ở Thế vận hội Olympic chứ không phải hóa thân thành những sinh vật trên màn ảnh.
Terry Notary hướng dẫn cách nhập vai khỉ
Năm bảy tuổi, Notary bị chẩn đoán bệnh tăng động. Để giảm bớt năng lượng thừa, cha mẹ cho anh học thể dục dụng cụ - môn thể thao giúp anh giành học bổng trường UCLA (Đại học California, Los Angeles). Notary từng muốn tham gia đại hội thể thao lớn nhất hành tinh, nhưng rồi chuyển hướng sang ngành sân khấu. Anh gắn bó với chương trình xiếc Cirque du Soleil ở Las Vegas bốn năm, chủ yếu diễn các màn nhào lộn.
Những kỹ năng hình thể của Notary khiến đạo diễn Ron Howard chú ý và mời anh giữ vai trò cascadeur kiêm huấn luyện viên chuyển động trong phim How the Grinch Stole Christmas (2000). Sau dự án điện ảnh đầu tay, diễn viên dần hứng thú với môn nghệ thuật thứ bảy. “Tôi liên tiếp nhận lời mời. Tôi tiếp tục thử thách bản thân qua từng phim và sau 5 năm, bắt đầu phát triển hướng tiếp cận riêng để diễn cho ra các nhân vật độc đáo”, anh nói trên trang Animatrik.
Notary cũng chia sẻ: “Tôi chưa từng nghĩ công nghệ (điện ảnh) sẽ thích hợp hoàn toàn với những kỹ năng tôi rèn luyện trong 10 năm trước đó, từ cách tạo hình nhân vật đến chuyển động, hành vi và những thứ khác. Chưa từng dự định theo nghiệp phim ảnh, nhưng tôi luôn theo đuổi những gì mình cho là đúng. Tôi thật sự tin nếu bạn yêu việc mình làm, bạn sẽ không bao giờ thấy cực nhọc khi làm việc”.
Terry Notary (thứ hai từ trái sang) cùng các diễn viên đóng vai khỉ trong "Rise of the Planet of the Apes"
Avatar là tác phẩm đầu tiên Notary diễn theo công nghệ motion capture - ghi lại chuyển động của diễn viên và sử dụng các thông tin để tạo ra nhân vật. Diễn viên thể hiện nhiều nhân vật người Na’vi trong phim và có trải nghiệm khó quên khi làm việc cùng đạo diễn James Cameron - người anh mô tả là “đẩy công nghệ tới cực hạn”.
Bộ phim năm 2009 đánh dấu lần đầu tiên có một camera ảo được dùng trong công nghệ motion capture, mở đường cho nhiều đạo diễn sau đó. Để chuẩn bị cho vai diễn, Notary phải nghiên cứu cử động của nhiều loài thú và bộ tộc khác nhau. Dự án ngốn của tài tử sinh năm 1968 một năm rưỡi, nhưng giúp tên tuổi anh trở nên nổi bật ở Hollywood.
Theo trang IMDb, sự nghiệp của Notary gồm hơn 15 phim, nhưng hầu hết không lộ mặt thật mà chỉ diễn mô phỏng cho các nhân vật. Nam diễn viên có sở trường về động tác và biểu cảm của loài khỉ. Công việc này bắt đầu từ Planet of the Apes (2001) - dự án anh huấn luyện cho hai diễn viên đóng vai khỉ là Tim Roth và Helena Bonham Carter.
Các tài tử biến hóa thành khỉ trong "Dawn Of The Planet of The Apes"
Sau đó, anh tham gia đóng thế vai chú khỉ Rocket trong Rise of the Planet of the Apes và Dawn of the Planet of the Apes. Ngoài ra, tài tử còn thể hiện 100 nhân vật linh trưởng trong hai phim này. Trên tờ Deseret News, Matt Reeves - đạo diễn Dawn of the Planes of the Apes - khen ngợi Notary: “Anh ấy như bậc thầy về loài khỉ. Anh ấy sống trong từng khung hình có xuất hiện nhân vật khỉ”.
Trên phim trường, nam diễn viên được đặt khuôn nhựa lên mặt với 52 điểm ghi nhận. Sau đó, anh đeo mũ có quai với chiếc camera luôn chĩa vào mặt. "Bạn phải học cách nhìn xuyên qua nó. Camera ghi lại các thay đổi trên mặt tôi và chuyển dịch những thông tin đó vào mặt khỉ. Vì thế, mỗi cái chớp mắt, mỗi cử chỉ nhỏ hoặc biểu cảm trên khuôn mặt đều được ghi lại một cách tinh tế", anh kể.
Luôn dư thừa năng lượng và có niềm đam mê bất tận với loài khỉ, Notary sẵn sàng nhập vai bất cứ lúc nào. Khi giảng giải cho người khác, nghệ sĩ này thường không dùng lý thuyết mà nhảy lên để mô tả. Anh từng bắt đầu cuộc phỏng vấn với tờ Telegraph năm 2014 bằng cách ngẫu hứng nhảy khỏi ghế, đi bằng bốn chân, thở phì phò và gầm gừ như một con tinh tinh - khiến mọi người giật mình. “Không gì vui hơn là được đóng vai khỉ”, Notary chia sẻ.
Terry Notary thể hiện khỉ Kong trên phông xanh.
Kinh nghiệm với vai khỉ giúp tài tử có cơ hội với Kong: Skull Island. Điều thú vị là Terry Notary và Andy Serkis - người thể hiện vua khỉ trong King Kong (2005) - là bạn thân lâu năm. Hai nghệ sĩ từng đóng chung trong chín phim, bao gồm hai phần Planet of the Apes. Khi nhận lời dự án quay ở Việt Nam, Notary nói với Serkis: “Họ muốn tôi đóng vai Kong. Đó là nhân vật của anh mà”. Serkis vui vẻ trả lời: “Không, anh cứ đóng đi. Tôi trao quyền lại cho anh đấy”.
Để nhập vai, Notary chơi với hai chú tinh tinh bốn và năm tuổi để học hành vi của chúng. Nam diễn viên tập cách hành động như thể không tư duy mà chỉ tạo ra những phản xạ bản năng của loài linh trưởng. Theo anh, điều khó khăn nhất khi nhập vai khỉ là phải quên đi tất cả những suy nghĩ vẩn vơ trong đầu.
Vua khỉ trong "Kong: Skull Island" có chuyển động tự nhiên khi chiến đấu
Anh nói trên tờ Hollywood Reporter: "Trước khi đóng King Kong phiên bản mới, tôi nghiên cứu mọi nhân vật Kong cũ để vừa có kết nối vừa tạo ra khác biệt". Notary thích nhất phim Kong đầu tiên (năm 1933) bởi ánh nhìn đáng sợ từ mắt vua khỉ trong lần đầu xuất hiện. Khỉ Kong năm 2005 được anh đánh giá cao vì mối quan hệ ân cần, ngọt ngào với nhân vật của Naomi Watts.
Phiên bản Kong của Terry Notary không thể hiện rõ tình cảm với nhân vật nữ chính như các phim trước. Thay vào đó, cái chết của cha mẹ mới là tình tiết quan trọng trong tâm lý nhân vật, tạo ra gánh nặng và sự cô độc của vua khỉ. Cũng theo tài tử, Kong: Skull Island chỉ là khởi đầu của Kong - vẫn còn vị thành niên và chưa phát triển hết kích thước. Trong những phần sau, vua khỉ sẽ ở thời kỳ sung mãn nhất, trở thành một chiến binh có trách nhiệm và phải đương đầu với nhiều thế lực dữ dội hơn.
Công nghệ motion capture từ lâu đã gây tranh cãi trong cộng đồng điện ảnh vì xóa nhòa ranh giới giữa hoạt họa và diễn xuất. Theo trang Variety,Liên hiệp các nhà sản xuất truyền hình và điện ảnh (AMPTP) không xếp nghệ thuật này vào ngành diễn xuất mà chỉ xem đây là công việc nền tảng cấp thấp. Ban giám khảo của các giải thưởng điện ảnh không thể phân biệt rạch ròi giữa kỹ xảo và những biểu cảm được chuyển dịch từ người thật. Chưa có diễn viên motion capture nào được đề cử Oscar hạng mục diễn xuất.
Dù vậy, Terry Notary khẳng định motion capture cũng là một dạng diễn xuất. Những chi tiết nhỏ của cảm xúc và biểu cảm đều được ghi lại và tái hiện với sự chính xác tuyệt đối. Vì thế, nghệ sĩ phải quên đi mọi công nghệ xung quanh và đắm mình vào thế giới do anh ta tưởng tượng ra.
Trên tờ Telegraph, nam diễn viên thậm chí xem đây là cuộc cách mạng trong diễn xuất. Anh nói: “Điều tuyệt vời nhất về motion capture là vẻ ngoài của diễn viên không còn quan trọng nữa. Một ngày nào đó, chúng ta sẽ được chứng kiến các diễn viên tên tuổi đóng những vai không ngờ tới - như Robert De Niro đóng vai một con lợn chẳng hạn. Chúng ta chỉ cần tìm ra người có thể diễn đạt tốt nhất nhân vật. Diễn viên không cần có hình thể mặc vừa trang phục - chỉ cần là người biểu cảm xuất sắc".
