Cơ quan ANĐT, Bộ Công an đã hoàn thành bản kết luận điều tra bổ sung lần 2, chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đề nghị truy tố 15 bị can trong vụ án "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" và "đưa hối lộ và nhận hối lộ" xảy ra tại tỉnh Hòa Bình.
Ai là “đạo diễn” kế hoạch gian lận điểm thi?
Kết luận của Cơ quan ANĐT cho biết, đầu tháng 5/2018, Nguyễn Quang Vinh (SN 1966, nguyên Trưởng phòng Khảo thí và quản lý chất lượng giáo dục Sở GD&ĐT Hòa Bình, Ủy viên Ban chỉ đạo Kỳ thi, Ủy viên thường trực Hội đồng thi, Trưởng ban Thư ký Hội đồng thi, Phó trưởng ban chấm thi, phụ trách Tổ chấm bài thi trắc nghiệm) đã bàn bạc, chỉ đạo Đỗ Mạnh Tuấn (SN 1979, nguyên Phó hiệu trưởng Trường PTDT nội trú THCS và THPT huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình) can thiệp, nâng điểm bài thi trắc nghiệm cho một số thí sinh tham gia Kỳ thi THPT Quốc gia năm 2018 tại địa phương.
Đỗ Mạnh Tuấn đã đồng ý với phương án Nguyễn Quang Vinh đưa ra và đã nói với Nguyễn Khắc Tuấn (SN 1981, chuyên viên Phòng Khảo thí, Thành viên Tổ thư ký Ban chỉ đạo Kỳ thi, Ủy viên Ban Thư ký Hội đồng thi, Ủy viên Tổ chấm bài thi trắc nghiệm) biết việc này.
Vinh và Đỗ Mạnh Tuấn thống nhất sửa trực tiếp bài thi của thí sinh trước khi quét file ảnh gửi về Bộ GD&ĐT. Vinh có trách nhiệm chuẩn bị chìa khóa phòng chứa, chấm bài thi trắc nghiệm, bố trí niêm phong cửa phòng chấm thi sao cho dễ bóc, khó bị phát hiện.
Để thuận lợi cho Đỗ Mạnh Tuấn can thiệp nâng điểm bài thi trắc nghiệm cho các thí sinh, Vinh đã đưa Đỗ Mạnh Tuấn vào danh sách thành viên Tổ chấm bài thi trắc nghiệm; bố trí Tổ chấm bài trắc nghiệm làm việc, sinh hoạt tại nhà khách Hòa Bình. Tại nhà khách Hoà Bình, phòng 503 được bố trí là phòng ở của cán bộ chấm thi trắc nghiệm; phòng 504 là chấm bài thi trắc nghiệm; bộ phận giám sát, bảo vệ làm việc tại phòng 405... Sau đó, Vinh cung cấp thông tin thí sinh cần nâng điểm (họ, tên, số báo danh, số điểm cần nâng) cùng chìa khóa phòng 504 để Đỗ Mạnh Tuấn thực hiện nâng điểm thi.
Tẩy xoá bài thi, đổi ngày giờ hệ thống máy tính
Sau khi Bộ GD&ĐT công bố đáp án môn thi trắc nghiệm trên mạng internet, Đỗ Mạnh Tuấn đã chuẩn bị bút chì, tẩy, dao rọc giấy, in đáp án đã công bố, tập hợp danh sách các thí sinh cần nâng điểm bài thi để mang vào địa điểm tổ chức chấm thi. Vào buổi tối các ngày từ 30/6 đến 3/7/2018, Đỗ Mạnh Tuấn cùng Nguyễn Khắc Tuấn bóc niêm phong phòng 504 nhà khách Hoà Bình, dùng chìa khoá Vinh đưa để tiếp cận các bài thi.
Hai đối tượng này đã dung dao rọc giấy rạch theo mép gấp niêm phong túi đựng bài thi số 2, số 1; lấy bài thi của thí sinh cần nâng điểm đối chiếu với đáp án; tẩy đáp án sai, dùng bút chì tô lại đáp án đúng hoặc tẩy tất cả các đáp án rồi tô lại đáp án đúng theo số điểm cần nâng. Sau đó, hai đối tượng này cất lại bài thi vào túi đựng bài thi, dập ghim hoặc phết hồ dán lên niêm phong túi bài thi để tránh bị phát hiện.
Tuy nhiên, trong quá trình chấm thi, Đỗ Mạnh Tuấn phát hiện có một số bài của thí sinh mặc dù đã được sửa chữa, can thiệp nâng điểm trước đó nhưng số điểm nâng chưa đạt yêu cầu. Đỗ Mạnh Tuấn tiếp tục can thiệp, nâng điểm cho các bài thi này, sau đó dùng máy tính quét lại bài thi, ghi đè lên file ảnh đã quét, đổi ngày, giờ trên hệ thống máy tính và gửi kết quả chấm thi về Bộ GD&ĐT.
Tổ trưởng đọc mã phách, giáo viên chấm điểm theo yêu cầu
Đối với bài thi tự luận, để có thể gian lận điểm thi, Vinh đã giao Đỗ Mạnh Tuấn thực hiện việc "Sinh mã phách" (số phách được sinh ngẫu nhiên từ phần mềm quản lý, đảm bảo mỗi bài thi tương ứng duy nhất với một số phách). Theo quy định, đây là công việc thuộc chức năng, nhiệm vụ của Ban làm phách, "số phách" (mã khóa phách) phải được bảo mật tuyệt đối. Nhưng Vinh vẫn cố tình chỉ đạo Đỗ Mạnh Tuấn (không có nhiệm vụ), thực hiện việc "Sinh mã phách" trái quy định để lấy thông tin mã phách của thí sinh cần nâng điểm môn Ngữ Văn.
Thực hiện chỉ đạo của Vinh, Đỗ Mạnh Tuấn sử dụng máy tính của Tổ chấm thi trắc nghiệm tập hợp danh sách, thông tin các thí sinh cần nâng điểm thi môn Ngữ văn (gồm số báo danh, mã phách, mã túi bài thi, điểm yêu cầu và ghi chú quan hệ của thí sinh) để chuyển cho Vinh. Vinh đã chuyển danh sách, thông tin số thí sinh này cho Diệp Thị Hồng Liên (Phó trưởng phòng Khảo thí, Tổ trưởng Tổ Thư ký Ban chỉ đạo kỳ thi).
Do đã trao đổi, thống nhất từ trước nên khi Liên nhận được danh sách thí sinh cần nâng điểm từ Vinh, thì đã chủ động đối chiếu thông tin "mã phách", " mã túi đựng bài thi" theo tiến độ chấm thi của từng Tổ chấm thi tự luận môn Ngữ văn. Sau đó, Liên chuyển các thông tin của thí sinh và “số điểm yêu cầu" cho Nguyễn Thị Thu Loan (SN 1979, giáo viên Trường THPT Lạc Long Quân), Tổ trưởng Tổ 1); Nguyễn Thị Hồng Chung, SN 1980, giáo viên Trường THPT Ngô Quyền, tỉnh Hòa Bình, Tổ trưởng Tổ 2) và Bùi Thanh Trà (SN 1980, giáo viên Trường THPT Lương Sơn, Tổ trưởng Tổ 3) để các Tổ trưởng can thiệp, chấm nâng điểm bài thi.
Để nâng điểm bài thi cho thí sinh, các Tổ trưởng đọc "mã phách", "điểm yêu cầu" để giám khảo chấm bài thi ghi lại hoặc Tổ trưởng viết thông tin "mã phách", "điểm yêu cầu" ra phiếu chấm để giám khảo chấm điểm. Có trường hợp, Tổ trưởng ghi điểm trực tiếp điểm vào bài thi của thí sinh, phiếu chấm để giám khảo chỉ việc ký.
Kết quả điều xác định, có 20 bài thi của 20 thí sinh được 18 giám khảo nhận mã phách, trực tiếp chấm, nâng điểm và ký hợp thức... Cơ quan ANĐT Bộ Công an đã yêu cầu Bộ GD&ĐT thành lập Hội đồng và tiến hành chấm, thẩm định các bài thi Ngữ văn có dấu hiệu được can thiệp nâng điểm. Kết quả chấm thẩm định của Bộ GD&ĐT xác định 22 bài thi môn ngữ văn được nâng điểm từ 1,25 đến 4,5 điểm. Trong đó, Tổ chấm thi của Loan chấm điểm nâng 10 bài thi; Tổ chấm thi của Chung nâng điểm 7 bài thi; Tổ chấm thi của Trà chấm nâng điểm 3 bài thi...
Kết quả điều tra hành vi sai phạm lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái công vụ xác định: 65 thí sinh được can thiệp nâng điểm bài thi (64 thí sinh tham gia kỳ thi THPT Quốc gia 2018, 1 thí sinh tham gia kỳ thi THPT Quốc gia 2017). Các thí sinh này đã sử dụng kết quả thi để xét tốt nghiệp THPT.
