Phát biểu tại buổi gặp mặt, đồng chí Võ Văn Thưởng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương đã điểm lại tên tuổi những trí thức thuở xưa luôn ý thức về trách nhiệm và bổn phận đối với đất nước với tinh thần “quốc gia hữu sự, sĩ phu hữu trách” trong lịch sử và đặc biệt là việc quy tụ, sử dụng người tài của Chủ tịch Hồ Chí Minh để “giúp dân, giúp nước”.
Nhiều chủ trương của Đảng, Nhà nước về phát triển đội ngũ trí thức đã đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả. Đồng thời, ghi nhận vai trò đi đầu của đội ngũ trong những đổi mới sáng tạo, góp phần tăng năng suất lao động, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế... Tuy nhiên, những đóng góp của trí thức vẫn chưa đáp ứng, giải đáp kịp thời nhiều vấn đề của thực tiễn đặt ra, chưa thật sự trở thành động lực cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
Đảng, Nhà nước đã có nhiều cơ chế chính sách, ưu tiên phát triển đội ngũ trí thức, khoa học. Nhiều công trình khoa học đã góp phần quan trọng trong thay đổi cơ cấu kinh tế, tăng năng suất lao động, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở mức cao, các công trình nghiên cứu khoa học cơ bản, khoa học ứng dụng, khoa học xã hội đã để lại nhiều dấu ấn trong tiến trình của đất nước, trong đời sống xã hội và góp phần vào sự phát triển của nền khoa học thế giới…
Sau khi ôn lại những chính sách mà Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư cho đội ngũ trí thức, GS.VS.TSKH. Đặng Vũ Minh - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam khẳng định, các nhà khoa học có kinh nghiệm, có kiến thức chuyên môn sâu rộng có vai trò rất quan trọng. Đó là những nhà khoa học có kinh nghiệm quản lý phong phú, được tích lũy qua quá trình công tác, có uy tín, tiếng nói trong nhân dân, đã trọn đời cống hiến, gắn bó với dân tộc và đi theo sự phát triển thăng trầm của đất nước. Đây là những nhà khoa học không ngại va chạm, đóng góp những ý kiến khách quan, tâm huyết, dựa trên cơ sở khoa học cho đường lối phát triển đất nước.
Đại diện các trí thức, nhà khoa học cũng bày tỏ và đưa ra kiến nghị cụ thể để thuận lợi hơn trong nghiên cứu, tiếp cận được công nghệ mới trong bối cảnh chuyển đổi công nghệ số, nhanh chóng làm chủ công nghệ, tạo ra các sản phẩm ứng dụng rộng rãi trong thực tiễn.
Phát biểu tại cuộc gặp mặt, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh: Trong suốt chiều dài lịch sử, vai trò của nhân tài, hiền tài quốc gia vô cùng quan trọng. Qua góp ý của các nhà khoa học, Phó Thủ tướng cho rằng cần thẳng thắn nhìn nhận nhiều nơi, nhiều lúc, trong chỉ đạo thực hiện chưa thực sự coi “khoa học, công nghệ là quốc sách hàng đầu”.
Trong thời gian tới, Phó Thủ tướng nhấn mạnh với sự phát triển của khoa học, công nghệ, các dân tộc đều đang đứng trước thời cơ và thách thức rất lớn. Và nếu dân tộc nào, đất nước nào không coi khoa học, công nghệ là yếu tố có tính quyết định thì chắc chắn sẽ thất bại. Điều đó đòi hỏi phải có đột phá trong lĩnh vực khoa học, công nghệ với một số việc cụ thể.
Trước hết là hoạt động chỉ đạo, điều hành về khoa học, công nghệ thực sự “nói đi đôi với làm”, kỷ cương để khoa học, công nghệ đúng là “quốc sách hàng đầu”. Không để sức ép tăng trưởng kinh tế, những mục tiêu ngắn hạn, khó khăn chung của các nước đang phát triển lấn át những yếu tố có tính nền tảng, dài hạn…
Phó Thủ tướng yêu cầu tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ tự chủ trong các trường ĐH, biến các trường ĐH thành những trung tâm nghiên cứu lớn. Đồng thời thay đổi phương pháp dạy học trong các trường phổ thông, chuyển từ truyền thụ kiến thức thụ động, một chiều sang giúp học sinh chủ động tiếp cận kiến thức, có tư duy tranh luận, tìm tòi, ứng dụng mạnh mẽ các chương trình STEM...
