Những cảm nhận khó phai
Theo Phó Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế - Bộ VH,TT&DL Nguyễn Phương Hòa: “CHDCND Triều Tiên là nước thứ 3 mà Chính phủ Việt Nam thiết lập quan hệ ngoại giao (31/1/1950) sau Trung Quốc và Liên Xô. Trong những năm qua, Triều Tiên và Việt Nam vẫn luôn giữ truyền thống hữu nghị giữa hai dân tộc mà Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Kim Nhật Thành đã vun đắp. Nổi bật nhất trong lĩnh vực giao lưu văn hóa là Bộ VH,TT&DL liên tục cử các đoàn nghệ thuật tham gia Liên hoan nghệ thuật mùa xuân Bình Nhưỡng (LHNTBN).
Nghệ sĩ Tạ Duy Ánh - Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam chia sẻ: “Trong thời gian từ năm 1989 - 2016, Liên đoàn đã 5 lần tham dự LHNTBN. Từng tham dự liên hoan nghệ thuật tại nhiều quốc gia phát triển trên thế giới nhưng LHNTBN đã để lại trong tôi những ấn tượng sâu đậm.
Mặc dù các rạp hát của nước bạn đã được xây dựng từ lâu nhưng thiết kế về kỹ thuật sân khấu rất chuyên nghiệp và hiện đại. Khâu tổ chức sự kiện của Triều Tiên cũng chuyên nghiệp, đón tiếp cùng lúc hàng nghìn nghệ sĩ quốc tế nhưng mọi hoạt động đều chu đáo ngay từ lúc đặt chân đến sân bay, giờ giấc biểu diễn, tham quan, dự tiệc… Các nghệ sĩ Việt Nam nhiều người đã được chụp ảnh kỷ niệm với lãnh tụ Kim Nhật Thành. Vinh dự này không phải nghệ sĩ nước nào cũng có cơ hội…”.
“Điều khiến tôi khâm phục đất nước và bản lĩnh con người Triều Tiên là tuy nền kinh tế gặp nhiều khó khăn nhưng lãnh đạo đất nước vẫn chú trọng xây dựng thiết chế văn hóa và nghệ thuật. Triều Tiên có những nhà hát xây dựng hàng chục năm nay nhưng vẫn bảo đảm chất lượng biểu diễn nghệ thuật hiện đại. Điều khiến chúng tôi ngạc nhiên nữa là nước bạn rất chú trọng đến phổ cập văn hóa.
Một người dân bình thường cũng đã được sử dụng nhạc cụ từ trong trường học. Tôi đã sửng sốt khi chứng kiến một người phiên dịch trong một hoàn cảnh ngẫu nhiên đã ngồi xuống bên chiếc đàn piano chơi nhạc rất tự tin… Triều Tiên đã đào tạo âm nhạc cho trẻ em ngay từ 6, 7 tuổi nên có nhiều nhân tài và nghệ sĩ chuyên nghiệp”, NSND Anh Phương - Giám đốc Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam không giấu nổi niềm cảm phục.
NSND Quang Thọ đã từng có 4 lần sang Triều Tiên biểu diễn. Lần đầu, năm 1989, ông tham gia LHNTBN với ca khúc “Bài ca trung thành”, ca ngợi Chủ tịch Kim Nhật Thành. Ca khúc này đã đem về cho ông Cúp vàng của liên hoan và được khán giả Triều Tiên thích thú, cổ vũ nhiệt liệt. NSND Quang Thọ vinh dự được là ca sĩ Việt Nam đầu tiên được giải vàng tại Liên hoan Bình Nhưỡng.
“Tôi đã vinh dự được Chủ tịch Kim Nhật Thành, ông nội của Chủ tịch Kim Jong-un, đến xem biểu diễn. Đó là một kỉ niệm đẹp trong sự nghiệp ca hát của tôi. Trước khi sang Triều Tiên, tôi đã được người của Đại sứ Triều Tiên dạy tiếng Triều Tiên. Khi đoàn Việt Nam sang đến Bình Nhưỡng, Ban tổ chức đã yêu cầu giáo sư ở Bình Nhưỡng đến nghe để chỉnh sửa cho tôi. Khi đó, các giáo sư đến rất đông và có một cô gái đệm piano cho tôi hát.
Tôi nhớ mãi, sau ba vòng sát hạch, đêm cuối cùng của Liên hoan, Chủ tịch Kim Nhật Thành đã đến dự và sau khi tôi kết thúc tiết mục, người vỗ tay đầu tiên chính là ông. Cả hội trường vỗ tay không ngớt, những khán giả Triều Tiên không chỉ ghi nhận tài năng của giọng ca trầm ấm, khỏe khoắn thể hiện thành công ca khúc quen thuộc của họ mà còn bày tỏ sự hài lòng về tình cảm mà nghệ sĩ dành cho vị lãnh tụ của họ”, NSND Quang Thọ kể giọng xúc động.
 |
|
Kết nối và tỏa sáng
Sau 30 năm, NSND Quang Thọ sẽ biểu diễn lại “Bài ca trung thành” trong chương trình nghệ thuật “Ánh dương mùa xuân” do Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam thực hiện trong khuôn khổ tiệc chiêu đãi của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng dành cho nhà lãnh đạo Kim Jong-un và đoàn đại biểu Triều Tiên thăm Việt Nam, nhân Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên được tổ chức tại Việt Nam.
NSND Quang Thọ chia sẻ: “Ca khúc “Bài ca trung thành” là tình cảm của người dân Triều Tiên dành cho nhà lãnh đạo Kim Nhật Thành, họ nguyện cả một đời trung thành. Giờ đây, lại một lần nữa tôi được hát ca khúc mình từng được giải thưởng, tôi thực sự rất tự hào. Tình cảm của tôi dành cho ca khúc vẫn luôn trào dâng. Tôi sẽ hát ca khúc này bằng tiếng Triều Tiên với tất cả sự tôn kính của mình và gửi gắm tình cảm của người dân Việt Nam với đất nước Triều Tiên”.
Năm 1993, NSND Quang Thọ tiếp tục được sang Triều Tiên biểu diễn tại LHNTBN lần 2. Tiết mục song ca của NSND Quang Tho và NSƯT Quỳnh Liên mang nội dung tiễn vị lãnh tụ Kim Nhật Thành đi làm cách mạng lại vinh dự được trao cúp Vàng. Đặc biệt, ở chuyến biểu diễn lần này, áp lực công việc chuyên môn còn gắt gao hơn. Trước chương trình biểu diễn chỉ có một ngày, hai danh ca được tập lời bài hát nhưng hai nghệ sĩ đã vượt qua được rào cản ngôn ngữ, thể hiện thành công ca khúc.
Những nỗ lực vượt bậc của nghệ sĩ Việt Nam và cả tài năng của họ đã vượt qua rào cản ngôn ngữ để thể hiện thành công các ca khúc bằng Triều Tiên. Trong hành trình làm nghệ thuật, ý thức trách nhiệm với nghề nghiệp, thái độ cống hiến hết mình cho chất lượng nghệ thuật đã giành được sự trân trọng của khán giả và đồng nghiệp quốc tế. Họ giữ mãi ký ức đẹp về đất nước và con người Triều Tiên.
