Hội thảo do Viện Nghiên cứu Hải quan (Tổng cục Hải quan) tổ chức, chiều 10/10, tại Hà Nội.
Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Lưu Mạnh Tưởng, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Hải quan cho hay, với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, hoạt động ngoại thương, giao lưu buôn bán quốc tế ngày càng phát triển; khối lượng hàng hóa xuất nhập khẩu tăng nhanh cả về số lượng và giá trị, nhu cầu làm thủ tục của các chủ hàng tăng lên, cộng thêm với các quy chế, chính sách pháp luật mới đã làm cho các quy trình làm thủ tục, kiểm tra, quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu càng trở nên phức tạp hơn.
Ở hầu hết các quốc gia, đại lý hải quan là một loại hình dịch vụ rất phát triển trong hoạt động xuất nhập khẩu, đây là một khâu trong chuỗi dịch vụ giao nhận hàng hóa mà nhiều nước đã áp dụng hiệu quả.
Hiện nay, các quốc gia phát triển trên thế giới gần như 100% đã áp dụng thông quan điện tử, các thủ tục đều được thực hiện trên hệ thống tự động hóa nên hệ thống đại lý khai thuê hải quan cũng mang tính đặc thù và phát triển chuyên nghiệp hơn, đáp ứng nhu cầu của xã hội.
Trong bối cảnh thương mại hoá toàn cầu, xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, các bộ, ngành chức năng trong đó có cơ quan Hải quan phải thường xuyên đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính để tạo điều kiện hơn nữa cho các hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu.
“Việc hình thành một đơn vị trung gian, thay mặt chủ hàng đứng ra làm thủ tục hải quan là cần thiết, là loại hình dịch vụ nằm trong chuỗi cung ứng cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá và được coi như “cánh tay nối dài” trong việc khai báo, thực hiện thủ tục hải quan”, ông Lưu Mạnh Tưởng nói.
Cũng theo ông Tưởng, chính đại lý hải quan sẽ giúp cơ quan Hải quan phổ biến các chế độ chính sách đến doanh nghiệp xuất nhập khẩu kịp thời hơn, tránh tình trạng ùn tắc, tạo sự thông thoáng trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan, ngăn chặn được các hiện tượng tiêu cực, phiền hà, sách nhiễu.
Đối với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, đại lý hải quan sẽ giúp doanh nghiệp xuất nhập khẩu thông quan nhanh hàng hoá, tránh được những vi phạm trong quá trình làm thủ tục hải quan và tiết kiệm được chi phí.
Việc đại lý hải quan phát triển sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp giảm chi phí đầu tư về nhân sự, trang thiết bị, phương tiện hiện đại phục vụ cho việc làm thủ tục hải quan, tăng năng lực cạnh tranh trên thị trường.
Tuy nhiên, theo ông Tưởng, so với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, đại lý hải quan hoạt động chưa thực sự hiệu quả; nhiều đại lý làm thủ tục hải quan có trình độ quản lý còn hạn chế, dẫn đến bị xử lý vi phạm hành chính về hải quan hoặc bị truy thu thuế hoặc phải thực hiện chính sách quản lý đối với hàng hóa xuất nhập khẩu mà chính doanh nghiệp đại lý hải quan là người phải thay mặt chủ hàng thực hiện.
Đây là chính là hạn chế cơ bản của các doanh nghiệp vừa và nhỏ khi tham gia làm đại lý hải quan.
Ông Tưởng cho rằng phần lớn đại lý làm thủ tục hải quan chưa nhận thức đầy đủ và đúng đắn về vai trò của mình, nên chưa đầu tư cho hoạt động đại lý hải quan như trang bị cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động đại lý hải quan; tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng nhân viên đại lý hải quan đủ kiến thức và năng lực bảo đảm thực hiện tốt dịch vụ đại lý hải quan, tạo uy tín và quảng bá hoạt động dịch vụ đại lý hải quan của mình đối với khách hàng.
Trình độ nghiệp vụ của nhân viên đại lý hải quan chưa thực sự đồng đều, nhiều nhân viên có thẻ đại lý nhưng cũng chưa nắm một cách rõ ràng các chính sách, quy trình thủ tục hải quan liên quan.
“Chính điều này đã phần nào hạn chế vai trò của đại lý trong việc làm thủ tục hải quan và chịu trách nhiệm trước pháp luật về các công việc mà đại lý làm thủ tục hải quan phải thực hiện”, ông Tưởng nhấn mạnh.
