Các đại biểu nhận định, việc ban hành Nghị quyết nhằm thể chế hóa kịp thời, đầy đủ và hiệu quả các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đột phá được nêu tại Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị; tạo hành lang pháp lý đặc thù, vượt trội để Chính phủ, các Bộ, ngành và địa phương triển khai đồng bộ, quyết liệt ngay từ năm 2026.
Bên cạnh đó, nhiều đại biểu đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục hoàn thiện thể chế nhằm bảo đảm minh bạch trong tuyển dụng, thuyên chuyển giáo viên, phù hợp với vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp như hiện nay.
Bảo đảm minh bạch trong tuyển dụng và thuyên chuyển giáo viên
Góp ý về vấn đề phát triển nguồn nhân lực ngành giáo dục được quy định trong Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, đại biểu Phạm Hùng Thắng, Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình nhất trí với việc phân cấp và giao thẩm quyền cho Giám đốc Sở GD&ĐT trong việc tuyển dụng, tiếp nhận, điều động, thuyên chuyển, bố trí, phân công, thay đổi vị trí việc làm đối với nhà giáo, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục và nhân viên trong các cơ sở giáo dục công lập.
Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị cần có những quy định cụ thể để bảo đảm tính công khai, minh bạch, công bằng trong việc tuyển dụng, điều động, thuyên chuyển nhân sự giáo dục; đặc biệt là quy định về sự phối hợp giữa Sở GD&ĐT, Giám đốc Sở GD&ĐT với chính quyền địa phương cấp xã – nơi có nhân sự giáo dục được điều động, thuyên chuyển đi và nơi tiếp nhận nhân sự điều động, thuyên chuyển đến – nhằm tránh nguy cơ lạm dụng quyền, tiêu cực và những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai.
Cùng quan tâm về vấn đề này, đại biểu Hoàng Văn Cường, Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội nhận định, để có một nhà trường tốt, yếu tố quyết định đầu tiên là phải có đội ngũ giáo viên tốt, tâm huyết với nghề, yêu nghề; đặc biệt phải coi trọng danh dự nghề nghiệp, vì vậy, khâu quan trọng nhất trong tuyển dụng là thi tuyển.
Nếu giao cho Sở GD&ĐT tổ chức một cuộc thi chung cho tất cả các trường cần tuyển giáo viên trên toàn tỉnh thì sẽ có một thước đo chung cho tất cả ứng viên và loại được những người không đủ điều kiện, tiêu chuẩn cần thiết. Dựa vào kết quả thi tuyển đó, các trường, các xã chỉ việc lựa chọn số lượng giáo viên cần tuyển theo điểm từ cao xuống thấp.
Cũng theo đại biểu, ngược lại, nếu giao cho từng trường, từng xã tự tổ chức kỳ thi tuyển thì số lượng đề thi và số hội đồng thi sẽ nhân lên tương ứng; không chỉ gây tốn kém, lãng phí mà còn tiềm ẩn nguy cơ chênh lệch chất lượng đề thi; dẫn đến chất lượng tuyển dụng giáo viên không đồng đều. Đồng thời, ứng viên nếu không đỗ ở trường này lại phải tiếp tục thi ở trường khác, gây bất cập.
Từ thực tế này, đại biểu đề nghị giao cho Sở GD&ĐT tổ chức một kỳ thi chung cho tất cả các trường trong tỉnh để bảo đảm công bằng, minh bạch và nâng cao hiệu quả lựa chọn nhân sự. Đại biểu cũng nhấn mạnh, cần có cơ chế đủ thẩm quyền để điều động giáo viên từ nơi thừa sang nơi thiếu, nhằm khắc phục tình trạng chênh lệch giáo viên hiện nay.
Phân cấp, phân quyền mạnh gắn với đặc thù mô hình chính quyền địa phương 2 cấp
Cho ý kiến về việc điều chuyển giáo viên các cấp học phổ thông, đại biểu Triệu Thị Ngọc Diễm, Đoàn ĐBQH thành phố Cần Thơ bày tỏ lo ngại việc cấp xã không có cơ quan chuyên môn giáo dục.
Theo đại biểu, tại điểm B khoản 1 Điều 2 dự thảo Nghị quyết quy định giao Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền điều động, thuyên chuyển, biệt phái, bố trí, phân công, thay đổi vị trí việc làm đối với nhân sự thuộc các cơ sở giáo dục công lập do xã quản lý, điều này thể hiện rõ nét việc phân cấp, phân quyền mạnh gắn với đặc thù mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay, cấp xã không có cơ quan chuyên môn giáo dục, chỉ có phòng văn hóa – xã hội với một công chức phụ trách lĩnh vực giáo dục và đào tạo.
Đại biểu Triệu Thị Ngọc Diễm nhấn mạnh, công tác điều động, thuyên chuyển, biệt phái, bố trí, phân công và thay đổi vị trí việc làm đối với nhà giáo, cán bộ quản lý và nhân viên trong các cơ sở giáo dục công lập cần gắn với việc đánh giá, quản trị nhân sự một cách toàn diện về năng lực chuyên môn, đạo đức, chiều hướng phát triển và khả năng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Quá trình này không thể tách rời cơ chế tuyển dụng, sử dụng và quản lý nhân lực ngành giáo dục – thẩm quyền hiện nay đang thuộc Giám đốc Sở GD&ĐT. “Như vậy, nếu trao toàn bộ thẩm quyền cho UBND cấp xã sẽ dễ phát sinh tình trạng thiếu tính thuyết phục trong công tác cán bộ; việc đánh giá có thể thiếu triệt để, thiếu chặt chẽ và thiếu thông tin đa chiều; đồng thời cũng chưa phù hợp với tinh thần Nghị quyết 71 là bảo đảm nguyên tắc gắn trách nhiệm quản lý chuyên môn với quản lý nhân sự và tài chính”, đại biểu lưu ý.
Từ ý kiến trên, đại biểu đề xuất vẫn giao thẩm quyền điều động, bố trí nhân sự cho Chủ tịch UBND cấp xã để phù hợp mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; nhưng không tách rời sự quản lý chuyên môn, nghiệp vụ và năng lực quản lý giáo dục của ngành giáo dục; cần nâng cao cơ chế phối hợp chặt chẽ và chỉ phân cấp một phần cho địa phương để bảo đảm sự nhất quán trong đánh giá cán bộ và quản lý đội ngũ giáo viên.
