Cuộc đua “khốc liệt”

Đi học về, việc đầu tiên Bùi Minh Quang - học sinh Trường Tiểu học Tân Định (quận Hoàng Mai) phải làm đó là soạn sửa sách vở để chuẩn bị cho lớp học tiếp theo. Đặt mục tiêu vào trường THCS tốp đầu Hà Nội, việc đi ôn luyện tại trung tâm là điều bắt buộc để em đạt được ước mơ của mình. Ngôi trường mà Minh Quang dự tuyển có số lượng hồ sơ lên tới hàng nghìn.

Trần Khánh Chi - học sinh Trường Tiểu học Đống Đa (quận Đống Đa) đặt mục tiêu thi vào lớp 6 Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam. Để thực hiện mong muốn, ngoài việc cố gắng học tập trong suốt 5 năm tiểu học, Khánh Chi còn tham gia một số lớp học luyện “đánh giá năng lực” với một số thầy cô có kinh nghiệm.

Thời điểm hiện tại, đa số các trường THCS chất lượng cao tại Hà Nội đã công bố kế hoạch tuyển sinh vào lớp 6 năm học 2023 - 2024. Điều kiện dự tuyển năm nay là học sinh đã hoàn thành chương trình tiểu học, thường trú tại Hà Nội hoặc có bố mẹ thường trú tại Hà Nội. Các trường THCS chất lượng cao tuyển sinh không theo tuyến.

Như mọi năm, mức độ gắt gao nhất thuộc về khối THCS của Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam khi yêu cầu hồ sơ tiểu học của học sinh phải đạt gần như toàn điểm 10. Cụ thể, với 17 đầu điểm cấp tiểu học, học sinh phải đạt từ 167 trở lên (trên tổng 170 điểm) mới được coi hợp lệ. Như vậy, học sinh chỉ được phép đạt tối đa 3 điểm 9 hoặc 1 điểm 9, 1 điểm 8 trong suốt 5 năm tiểu học mới đủ điểu kiện nộp hồ sơ.

Trường THCS Nam Từ Liêm (quận Nam Từ Liêm) ra điều kiện sơ tuyển: Lớp 1, 2, học sinh có tổng điểm các bài kiểm tra định kỳ cuối năm của hai môn Toán, Tiếng Việt đạt từ 17 điểm trở lên, trong đó không có môn nào dưới 8 điểm. Các lớp 3, 4, 5 có tổng điểm các bài kiểm tra định kỳ cuối năm của ba môn Toán, Tiếng Việt, Tiếng Anh đạt từ 26 điểm trở lên, trong đó không có môn nào dưới 8 điểm.

Trường THCS Cầu Giấy (quận Cầu Giấy) yêu cầu học sinh đảm bảo phần đánh giá năng lực và các phẩm chất trong 5 năm tiểu học phải được đánh giá Tốt hoặc Đạt. Điểm kiểm tra định kỳ cuối năm các môn Toán, Tiếng Việt (lớp 1, 2) đạt tổng 18 điểm trở lên/năm. Điểm kiểm tra định kỳ cuối năm môn Toán, Tiếng Việt, Tiếng Anh (đối với lớp 3, 4, 5) đạt tổng điểm từ 26 điểm trở lên/năm (không có môn nào dưới 8 điểm).

Ảnh minh họa INT.

Tái diễn “bệnh” thành tích?

Việc các trường THCS chất lượng cao đưa ra yêu cầu về hồ sơ, nhất là “học bạ toàn 10” của hệ THCS Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam luôn nhận được nhiều ý kiến trái chiều của dư luận. Không ít ý kiến bày tỏ, điều này dễ dẫn đến bệnh thành tích hoặc hiện tượng tiêu cực “làm đẹp” học bạ.

Trong năm 2022, theo danh sách mà Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam công bố, trong hơn 1.000 thí sinh đủ điều kiện dự thi đều có bảng điểm toàn điểm 10, cực hiếm học sinh đạt 9 điểm. Sự xuất hiện ngày càng nhiều những “học bạ siêu nhân” đang đẩy phụ huynh và học sinh vào cuộc đua khốc liệt và họ buộc phải ép con đạt điểm cao.

Ở chiều ngược lại, có người quan điểm rằng, việc đưa ra điều kiện hồ sơ dự tuyển là cần thiết để lọc bớt thí sinh không có đủ năng lực ngay từ vòng loại, tránh mất thời gian cho thí sinh, phụ huynh; mặt khác giảm gánh nặng, chi phí cho công tác tổ chức thi vì chỉ tiêu của lớp 6 của các trường này thường hạn chế.

Được biết, dù vòng loại hồ sơ gắt gao như vậy nhưng con số đủ điều kiện dự tuyển vào các trường chất lượng cao năm nào vẫn rất đông, vượt nhiều lần so với chỉ tiêu. Năm 2022, Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam có khoảng 1.200 thí sinh vượt qua vòng 1, dự thi đánh giá năng lực để tuyển 200 chỉ tiêu. Với 440 chỉ tiêu, Trường THCS Cầu Giấy có hơn 1.700 học sinh tham gia dự thi. Tương tự, Trường THCS Nam Từ Liêm chọn 240 học sinh.

Một phụ huynh có con thi vào lớp 6 năm nay thừa nhận đã “ép” con học căng thẳng ngay từ năm lớp 1 để lấy học bạ toàn điểm 10. Không chỉ để phục vụ thi cử mà cuốn học bạ sẽ theo con suốt cả quá trình học tập sau này. Phụ huynh này cũng cho rằng, nếu con được vào danh sách thi lớp 6 của Trường Amsterdam, gia đình thấy rất tự hào.

Thầy Nguyễn Viết Tiến - giáo viên Trường THCS Xuân Sơn (TX Sơn Tây, Hà Nội) - nêu quan điểm: Mục tiêu lớn nhất của các kỳ thi tuyển sinh đầu cấp đó là tuyển chọn được những học sinh có năng lực, kiến thức phù hợp với yêu cầu của cơ sở giáo dục. Vì vậy, thiết nghĩ, điểm số ở học bạ chỉ là một “kênh” để Hội đồng tuyển sinh đánh giá các em tham gia dự tuyển. Học bạ chỉ thực sự có giá trị khi phản ánh chính xác kết quả học tập của học sinh chứ không phải là “tấm vé” để các em vượt qua những vòng tuyển chọn.