Công nghệ và tuổi thọ

Ai trong chúng ta rồi cũng phải đối mặt với cái chết. “Thân cát bụi trở về với cát bụi”. Trải qua sinh, lão, bệnh, tử là một vòng tròn đơn. Bất kể chúng ta khát khao “vòng tròn kép” thế nào, đời một người vẫn chỉ một vòng tròn đơn.

Rất có thể, khi ở độ tuổi 70-80, chúng ta buộc phải trở về với đất. Bảy, tám thập kỷ không phải là ngắn song, có ai lại không mong mỏi quãng thời gian một đời người được tăng gấp đôi, gấp ba. Ta vẫn còn quá nhiều điều muốn biết, muốn trải nghiệm, muốn tận mắt chứng kiến. Đó là lý do, dù ở thời đại nào, sự thèm thuồng với gia tăng tuổi thọ chưa bao giờ vơi.

Càng đến gần với giai đoạn cuối cuộc đời, con người càng mong muốn có được sức khỏe và tuổi tác. Chúng ta không muốn bị thời gian đánh bại, càng không muốn bị nó cuốn trôi. Không ít những khám phá khoa học thành công trong việc kéo dài tuổi thọ nhưng, thời gian níu được là vô cùng hữu hạn.

Thật tiếc nhưng phải nói với các tín đồ của rượu và cà phê rằng, không thứ nào trong số chúng có tác dụng trong việc gia tăng tuổi thọ. Cũng thật tiếc khi phải thừa nhận rằng, dù có uống bao nhiêu nước trái cây tươi và thực tế là chúng cực kỳ có lợi cho sức khỏe, bạn cũng không chống lại được việc bị già đi.

Sự lão hóa không chỉ là cái già của tuổi tác, nó còn kéo theo vô số bệnh tật, từ ung thư, tim mạch đến tiểu đường. Thuốc cũng như các loại chất bổ sung chỉ có thể “lừa” cơ thể phần nào, giảm nguy cơ chứ không ngăn chặn được bệnh tật do tuổi tác.

Đảo ngược lão hóa

Theo Bloomberg (Mỹ), công ty dược phẩm khổng lồ Novartis hiện đang theo đuổi một loại thuốc có khả năng khôi phục các chức năng sinh lý bị suy giảm theo độ tuổi.

Ví dụ, họ có thể đảo ngược một vài nguy cơ lão hóa như lão hóa sụn, cái gây ra bệnh đau khớp, hạn chế vận động. Họ cũng tìm được phương pháp để khôi phục các “tế bào lông” trong ống tai, loại tế bào sẽ chết dần theo thời gian, gây mất thính giác.

Cũng có một số ít các công ty mới thành lập phát triển cái gọi là “dược phẩm bổ sung”. Đó không phải là một phương thức chữa lão hóa song, họ khẳng định có thể làm bạn trông trẻ hơn.

Công ty nổi bật nhất là Elysium Health, đồng sáng lập bởi một nhà khoa học nổi tiếng của MIT (Viện Công nghệ Massachusetts), được sáu nhà khoa học đoạt giải Nobel ủng hộ. Sản phẩm của họ là thuốc uống hàng ngày, Basis.

Nó được kết hợp bởi các chất tự nhiên và chất chống oxy hóa liên quan đến tuổi thọ. Elysium Health tự tin Basis có khả năng khôi phục mô cơ, cải thiện chức năng não, tăng năng lượng cho cơ thể.

Tuy nhiên, vì y học vẫn chưa xem lão hóa như một loại bệnh, Elysium Health cũng không tuyên bố Basis như thuốc chữa bệnh, loại thuốc này chỉ được sử dụng như một dược phẩm chức năng. Bỏ ra 50 dollar (khoảng 1,13 triệu VNĐ), bạn sẽ mua được một hộp Basis viên với dòng quảng cáo hấp dẫn trên bao bì “suối nguồn của tuổi trẻ”.

Có thể dễ dàng xóa bỏ dấu hiệu tuổi tác nếu tái thiết lập gen

Tất nhiên, ngoài Basis còn rất nhiều loại dược phẩm chức năng khác được khẳng định có tác dụng chống lão hóa.

Tất cả chúng đều qua thử nghiệm và ít nhiều có tác dụng. Thực tế, nhiều nhà khoa học của MIT cũng như các tổ chức khoa học khác trên khắp thế giới đang đánh cược mọi thứ vào khát vọng gia tăng tuổi thọ, bất kể kết quả đạt được có thấp thế nào.

Với sự nỗ lực không ngừng ấy, họ đang tạo ra ngày càng nhiều sản phẩm hiệu quả hơn, khiến việc kéo dài tuổi thọ trở nên hiện hữu.

Thao túng gen

Một vài nghiên cứu gần đây cho thấy, với việc tái thiết lập cấu trúc gen, chúng ta có thể đảo ngược lão hóa trên quy mô toàn bộ cơ thể chứ không phải lẻ tẻ dăm ba điểm như khớp, tai hay mắt.

Bằng cách thao túng một số gen chọn lọc, bạn có thể thiết lập gen về trạng thái ban đầu, từ đó dễ dàng xóa bỏ các dấu hiệu tuổi tác.

Trong bài báo xuất bản vào cuối năm 2016, các nhà khoa học tại Viện Salk (Mỹ) tiết lộ đã thành công biến đổi gen của chuột, khiến bốn loại gen có thể tái xuất hiện sau khi tiếp xúc với một loại hóa chất.

Sáu tuần sau biến đổi, con chuột không chỉ trở nên “non” hơn mà còn sống lâu hơn những con chuột khác 30% thời gian. Đáng chú ý là họ khẳng định có thể thử nghiệm lâm sàng trên người. Theo nhà khoa học của Đại học Harvard, David Sinclair, một trong những nhà khoa học chống lão hóa hàng đầu thế giới, nghiên cứu này là hy vọng đầu tiên cho việc sống tới trăm năm của loài người.

Sinclair cực kỳ hào hứng và trông đợi. Trước đây, khi còn là một thanh niên, ông từng nói, đến năm 2100, nhân loại có thể thọ tới 150 tuổi. Nếu thao túng gen, sống khỏe mạnh tới 150 tuổi có lẽ không phải ước vọng viển vông.

Một trong các lĩnh vực thú vị khác của đại đề “chống lão hóa” là di truyền. Năm 2006, nhà di truyền học Mỹ Craig Venter, thành công sắp xếp hoàn chỉnh chuỗi gen người đầu tiên.

Ông chuyển sang nhiệm vụ khám phá trình tự gen, từ đó giúp chủ động chống lại bệnh tật. Về cơ bản, Venter dự tính tích hợp một cơ sở dữ liệu bao gồm 1 triệu chuỗi gen người, xếp đặt kiểm tra chéo và liên kết các biến thể trong số chúng với các điều kiện khác nhau, bất thường, từ đó hỗ trợ y khoa xác định vấn đề trước khi chúng hình thành.

Chúng ta vẫn quen gọi những “vấn đề” này là “bệnh tiềm ẩn”. Nhờ phát hiện và giải quyết bệnh tiềm ẩn, tuổi thọ được gia tăng, thậm chí dài hơn cả dự kiến. Tuy nhiên, đây là một quy trình phức tạp và cực kỳ tốn kém. Hiện tại, Venter mới có hơn 10.000 chuỗi gen. Ông đang lên kế hoạch tăng số lượng 100.000 chuỗi mỗi năm.

Cường hóa từng phần

Rất nhiều người, thay vì mơ ước khỏe mạnh toàn diện đến năm 150 tuổi, chọn mục tiêu thấp hơn, khỏe mạnh một phần. Năm ngoái, sau nhiều vất vả, các nhà khoa học cuối cùng cũng tìm ra “enzyme trẻ da” trong da người.

Theo Giáo sư Mark Birch-Machin, Anh, người tìm được enzyme chuyển hóa chủ chốt này, khi cơ thể người già đi, các “enzyme trẻ da” giảm thiểu còn các gốc tự do gây hại tăng lên. Da vì thế xuất hiện nếp nhăn.

“Enzyme trẻ da” thực ra là một enzyme phổ biến trong tế bào da. Nó giữ chức năng quan trọng trong việc tạo ra năng lượng cho tế bà. Sự sụt giảm của nó đồng nghĩa với sự mất dần sức sống của da, khiến da trở nên nhăn nheo.

Phát hiện sự có mặt của loại enzyme đặc biệt này có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, nhất là với lĩnh vực mỹ phẩm. Rất sớm, các loại kem chống lão hóa hiệu quả mới sẽ lũ lượt xuất hiện trên thị trường.

Không chỉ có kem chống lão hóa mà còn cả các loại kem phục hồi da, điều chỉnh sắc tố, độ tuổi cho da. Ngoài ra, phát hiện “enzyme trẻ da” cũng mở ra hiểu biết sâu rộng hơn về các cơ quan khác trong cơ thể người, giúp tìm kiếm các giải pháp giải quyết quá trình lão hóa ở mọi bộ phận.

Tất nhiên, so với mong đợi to lớn của nhân loại, những khám phá nhằm kéo dài tuổi thọ này chưa đủ để thỏa mãn. Có lẽ không ít người, vì không đủ kiên trì để chờ đợi, vẫn đâm đầu vào các biện pháp chưa từng được thử nghiệm khoa học chứng minh, ví dụ bôi dầu rắn hay uống huyết tươi.

Nhiều kẻ giàu có thậm chí xoay xở để được truyền máu của thanh niên khỏe mạnh vào mình vì tin đó là cách nhanh nhất khôi phục thanh xuân. Dù có nghiên cứu chỉ ra máu của tuổi trẻ có khả năng đẩy lùi lão hóa, nó vẫn chưa qua thử nghiệm lâm sàng ở người.

Phiền não lớn nhất với những người không còn nhiều thời gian để chờ đợi là phần lớn các kết quả đáng khích lệ của việc kéo dài tuổi thọ chỉ được rút ra từ các thí nghiệm trên chuột.

Trước khi một loại thuốc chống lão hóa đặc biệt hữu hiệu ra đời hay việc thao túng gen trở nên đơn giản, nhân loại sẽ vẫn phải đè nén khao khát sống lâu dài. Vẫn thật khó để họ quay lưng với các cách thức viễn tưởng nhằm kéo thêm khoảng thời gian được sống.