"Con quá nhạy cảm rồi!", "Đừng có mà khóc!", "Đúng là con trai!", "Vì bố (mẹ) bảo thế!". Đây là những câu mà người ta thường nói với các bé trai, tuy nhiên những câu nói kiểu như vậy không hề tốt cho sự phát triển về mặt tinh thần của trẻ và có khả năng làm giảm lòng tự trọng của trẻ, thay vì thể hiện sự quan tâm, ủng hộ của cha mẹ.
Những quan niệm cứng nhắc và cũ kĩ về cách hành xử nên có ở một bé trai có những tác hại khôn lường đến các em, bởi mỗi em một tính cách, sở thích và thiên hướng, chuyên gia tâm lý trẻ em người Mỹ Anahid Lisa chia sẻ.
Dạy con không phải là chuyện dễ, đôi khi có những lúc bực mình không kiểm soát được cảm xúc bạn có thể nói những lời mà mình không cố ý. Tuy nhiên, hãy chú ý rằng dù con mới tầm 2-3 tuổi hay là đã đến lứa tuổi dậy thì thì những lời nói ấy đều dễ dàng ảnh hưởng đến các con. Cha mẹ nên là người giúp con xây dựng sự tự tin dù trong hoàn cảnh nào chăng nữa. Do vậy, hãy tránh nói những điều sau đây khi nuôi dạy con trai để không ảnh hưởng lòng tự trọng của các con nhé.
1. Những câu nói coi thường cảm xúc của bé trai
Những câu nói thường bỏ qua cảm xúc của các con và khiến các con thấy cảm xúc của mình là sai trái hoặc không quan trọng. Bác sĩ tâm lí người Mỹ Jamie Long cho biết: "Phủ nhận cảm xúc của người khác là một trong những dạng bạo hành tinh thần đáng sợ nhất. Điều đáng ngại hơn là đây là một dạng bạo hành phổ biến dù đôi khi là vô thức".
Khi con trai buồn, giận, hoặc thể hiện cảm xúc của mình thì tránh nói với con những điều sau:
- Con quá nhạy cảm rồi!
- Con trai ai lại khóc!
- Không có việc gì đâu!
- Đừng có như trẻ con thế, con lớn rồi!
- Có gì đâu mà buồn!
- Cư xử cho ra dáng con trai xem nào!
- Đừng có thế nữa đi!
- Chắc con mệt thôi chứ không có gì đâu!
2. Những câu nói khiến bé trai nghĩ con cần phải cư xử theo chuẩn mực nhất định
Khen ngợi các con giúp các con tự tin hơn trong cuộc sống, tuy vậy, đôi khi những lời khen lại hại nhiều hơn lợi, bởi các con sẽ nghĩ rằng thông minh, tài năng hay khỏe sẽ giúp con thành công khi lớn lên mà không cần nỗ lực. Do vậy con không thử thách bản thân để phát triển. Giáo sư Jo Boaler, giảng dạy tại trường đại học Stanford, Mĩ cho biết: "Đừng lúc nào cũng khen trẻ thông minh".
Tất nhiên, khen con khi con đạt được thành tích không phải là điều gì quá tai hại, nhưng những câu nói như sau đây thì nên tránh bởi nó ẩn chứa thông điệp rằng con phải như thế này, thế kia mới có thể thành công và hạnh phúc trong cuộc sống về sau. Điều này khiến các con phụ thuộc vào lời khen, sợ mắc lỗi và do đó ít học hỏi được từ sai lầm.
- Con thông minh quá!
- Con khỏe quá!
- Con giỏi toàn diện quá đi!
- Con giỏi hơn bạn A nhiều!
3. Những câu nói khiến con hình thành định kiến về giới
Khi bạn thấy một bé gái mặc đồ màu xanh, hiếm khi nào lại có người nói "Màu xanh là màu của con trai", vậy mà nếu bé trai mặc màu hồng thì người ta lại bảo đấy là màu của con gái. Không phải rất bất công với các bé trai hay sao? Tuy nhiên, chuyên gia tâm lí Rachel Miller cho rằng: "Quan niệm hạn hẹp về giới đang giới hạn lựa chọn của con người". Và điều này không chỉ dừng lại ở việc nói rằng bé trai không được mặc váy hồng như bé gái.
Những câu nói sau đây khiến cho các con hình thành định kiến về giới và khiến con tin rằng con phải như thế này, thế kia chỉ vì con là con trai (và nếu con thích thứ khác thì là sai trái bởi chỉ con gái mới làm vậy):
- Con trai là thế!
- Màu hồng là màu của con gái!
- Con yếu đuối như con gái ấy!
- Con trai ai lại chơi búp bê!
- Đây là đồ cho con gái mà!
- Đúng là đồ chỉ biết nghe lời mẹ!
- Con trai không được sợ!
- Con trai phải biết đánh trả!
4. Những câu nói khiến con nghĩ bạn không quan tâm đến nhu cầu của con
Có những ngày bạn đi làm về mệt chẳng muốn làm gì, đúng lúc ấy, con bạn lại chạy ra kể lể hôm nay con gặp phải chuyện khiến con rất buồn, thì có thể bạn sẽ chẳng muốn an ủi con bởi vì những chuyện ấy thực ra không có gì (với người lớn), nhưng với đầu óc non nớt của trẻ thì những chuyện ấy thực sự có ý nghĩa ghê gớm lắm. Những câu trả lời như sau thể hiện bạn không quan tâm đến nhu cầu, cảm xúc của con và do vậy nên tránh nói với con:
- Vì bố (mẹ) bảo thế!
- Đừng có hỏi gì hết!
- Im đi, ra chỗ khác!
- Bố (mẹ) đã nói mà, ai bảo con không nghe!
- Con làm bố (mẹ) bực mình lắm rồi đấy!
- Về phòng con đi!
