Tuy nhiên, đây không phải trí tưởng tượng của con người mà việc chúng ta tự bốc cháy là hoàn toàn có thật.

Nguyên nhân do rượu

Trong 400 năm qua, đã có hàng trăm bài báo cáo về hiện tượng kỳ lạ được cho là con người tự bốc cháy.

Sự bốc cháy tự phát xảy ra khi một vật thể cháy nhưng không phải bị bắt lửa từ bên ngoài, đồng nghĩa ngọn lửa hình thành từ các phản ứng hóa học bên trong cơ thể. Trong trường hợp xảy ra ở người, hiện tượng này được gọi là người tự bốc cháy. Tuy nhiên, đây còn là hiện tượng gây nhiều tranh cãi và các nhà khoa học chưa tìm được lời giải thích xác thực.

Ngoài ra, các trường hợp tự bốc cháy thường không có nguồn nhiệt rõ ràng nào có thể gây cháy. Phần lớn nạn nhân là người lớn tuổi, thừa cân, bị cô lập về mặt xã hội, là phụ nữ... hoặc trước khi bị tự bốc cháy đã uống một lượng lớn rượu.

Bất chấp những hoài nghi, tự bốc cháy vẫn có lúc được chấp nhận trong pháp y và được liệt kê là nguyên nhân tử vong hợp pháp. Đơn cử, năm 2011, một nhân viên điều tra đã xác định cái chết của một người đàn ông 76 tuổi ở Galway, Ireland là do tự bốc cháy.

Đến nay, con người vẫn đi tìm lời giải cho hiện tượng bí ẩn này. Các trường hợp tự bốc cháy được ghi nhận từ thế kỷ 17, phổ biến nhất vào thế kỷ 19 nhưng chỉ một số ít diễn ra trong 100 năm qua.

Theo ghi chép của chuyên gia y học Thomas Bartholin, hiệp sĩ người Italy Polonus Vorstius là trường hợp tự bốc cháy đầu tiên. Cụ thể, trong một buổi tối vào năm 1470, khi đang nghỉ ngơi sau khi uống vài ly rượu, Vorstius đột nhiên nôn ra lửa, toàn thân bốc cháy và bị thiêu chết ngay trước mặt cha mẹ.

Sự kiện này được tác giả Thomas Bartholin ghi lại trong tác phẩm “Historiarum Anatomicarum Rariorum” xuất bản năm 1641, gần hai thế kỷ sau khi vụ việc xảy ra. Thomas cho biết ông đã nghe con cháu của hiệp sĩ kể lại nhưng nhiều người nghi ngờ tính chính xác của câu chuyện do thời gian đã trôi qua rất lâu.

Một số trường hợp khác xảy ra sau đó, bao gồm những trường hợp liên quan đến rượu, dẫn đến giả thuyết cho rằng tự bốc cháy là quả báo cho việc uống rượu quá nhiều. Bản thân nhà văn Dickens khi đưa chi tiết nhân vật tự bốc cháy cũng miêu tả đó là kẻ nghiện rượu.

Hay vào đêm Giáng sinh năm 1885, tại thị trấn Seneca, bang Illinois, Mỹ, chị Matilda Rooney đã tự bốc cháy. Người phụ nữ ở trong bếp một mình khi sự việc xảy ra. Ngọn lửa nhanh chóng thiêu rụi toàn bộ cơ thể cô trừ đôi chân. Vụ việc cũng cướp đi sinh mạng của chồng cô, Patrick, người được tìm thấy đã chết ngạt vì khói ở một căn phòng khác.

Thảm kịch khiến các nhà điều tra bối rối. Vợ chồng Rooney sống hòa thuận, không bị ai ghét bỏ hay trả thù. Tối hôm đó, hai vợ chồng đã uống rượu whisky cùng hàng xóm trước khi ngủ. Khám nghiệm hiện trường không tìm thấy bất kỳ nguồn đánh lửa nào xung quanh thi thể của Matilda. Vợ chồng họ đã trở thành nạn nhân của hiện tượng tự bốc cháy hiếm gặp.

Rượu được cho là nguyên nhân khiến con người tự bốc cháy.

Hiệu ứng sợi bấc

Đến năm 1851, nhà hoá học người Đức Justus von Liebig đã tiến hành một loạt thí nghiệm và phát hiện, các mẫu giải phẫu được bảo quản trong ethanol 70% không cháy và chuột được tiêm ethanol cũng không cháy. Như vậy, rượu bị bác bỏ không phải là nguyên nhân duy nhất hoặc là nguyên nhân gây ra tự bốc cháy.

Do không thể đổ lỗi cho rượu, mọi người liền chuyển sang cách lý giải khác từ khí đường ruột, điện sinh học, ty thể hoạt động quá mức, thậm chí là do ma quỷ. Tuy nhiên, không giả thuyết nào khớp với khoa học.

Đến nay, GS Roger Byard, chuyên gia Bệnh lý học tại Đại học Adelaide, Australia, cho rằng nguyên nhân gây ra tự bốc cháy là hiệu ứng sợi bấc. Lấy ví dụ, những người nghiện rượu thường sống cô lập, thừa cân và đang cuốn chăn có thể làm đổ một ít rượu hoặc đang uống, sau đó lại là rơi điếu thuốc đang cháy. Tất cả sự việc này dẫn đến quá trình đốt cháy chậm.

Về cơ bản, hiệu ứng sợi bấc cần một nguồn đánh lửa bên ngoài cơ thể khiến mỡ trong cơ thể tan chảy. Từ vết rách trên da, chất béo sẽ thấm vào quần áo, lúc này đóng vai trò như bấc nến, và cháy trong thời gian dài ở nhiệt độ tương đối thấp.

Theo GS Byard, người ta đã chứng minh rằng một sợi bấc vải trong mỡ người nóng chảy có thể tiếp tục cháy ở nhiệt độ thấp đến 24 độ C. Điều này được coi là lời giải thích cho quy mô đám cháy hạn chế, một số bộ phận cơ thể và quần áo liền kề không bị ảnh hưởng. Toàn bộ quá trình có thể trở nên nghiêm trọng hơn khi rượu đổ ra quần áo, đặc biệt nếu nạn nhân hút thuốc.

Hiệu ứng sợi bấc, gây ra bởi một nguồn đánh lửa bên ngoài bị bỏ sót, hiện là lời giải thích khoa học phổ biến cho các trường hợp tự bốc cháy.

Tuy nhiên, GS Byard nhìn nhận: “Tự bốc cháy chắc chắn không có thật. Con người có bốc cháy nhưng không tự phát. Đó là lý do không trường hợp nào thực sự xảy ra dưới sự quan sát đáng tin cậy”. Điều này không đồng nghĩa việc con người tự bốc cháy là không thể không xảy ra nhưng lời giải thích cho hiện tượng này đơn giản và gần gũi hơn so với những giả thuyết hiện nay.