“Mai rồi mưa tạnh trong xuân” là tập tản văn gồm 45 “tiểu tự sự” của tác giả Thái Kim Lan. Những bài viết “hư ảo và nên thơ”, “như sương như mưa” khó có thể xếp loại vào thể văn gò bó cứng nhắc nào.
Là người con của xứ Huế, sinh ra và lớn lên tại Huế, “thấm đẫm Phật giáo từ ngày còn thơ”, nhưng tác giả Thái Kim Lan lại dành hơn nửa thế kỉ gắn bó với nước Đức, là giáo sư giảng dạy triết học so sánh Đông - Tây ở quê hương của những triết gia lừng danh.
Trong những “tiểu tự sự” của Thái Kim Lan, độc giả cảm nhận những thái cực cảm xúc trong một trái tim nhạy cảm và một cái đầu duy lý.
Sau bao năm xa quê hương, những tưởng bản tính Đức mạnh mẽ đã “bứng” Thái Kim Lan ra khỏi căn tính Huế. Có những lúc, Thái Kim Lan đã hoang hoải cảm thấy “chẳng biết nơi nao là chốn quê nhà”.
Nhưng rồi bỗng, một tiếng chuông chùa thoảng ngân, một cánh hoa hải đường bé bỏng, một nụ mai vàng chớm nở, “một vài sợi nắng le lói trên từng không” buổi giao mùa, màu áo trắng tinh khôi bảng lảng… đã níu giữ Thái Kim Lan lại với Huế.
 |
| Tán văn của tác giả Thái Kim Lan. |
Những câu chuyện tuổi thơ về Bà, về Mạ, về Chị, về những bạn học trường nữ sinh Đồng Khánh, trong những dịp Lễ Vu Lan, ngày Phạt đản, Tết Nguyên đán… hiển hiện tươi rói trong kí ức của tác giả, đưa người đọc trở về với những cảnh cũ người xưa “rặt Huế”.
Huế hiện lên trong niềm thương nỗi nhớ thường trực khôn nguôi của tác giả, “cung đàn “Nhớ Huế” như được căng giây trên khắp mọi nẻo, chỉ cần một giọt nước mưa rơi trên cầu Bến Ngự, một chút nắng trên tàu chuối trong vườn Vỹ Dạ, một câu hò vẳng xa mô đó trong một bài thơ hay một tiếng rao hàng não nuột trên một trang giấy” là kí ức Huế lại bừng lên xôn xao.
Đi khắp phương trời, tác giả mới nghiệm ra rằng “đi mô cũng không đẹp bằng ở Huế”. Để rồi, “chính trong giây phút nghe sông núi tĩnh lặng từ nghìn xưa còn đó, thấy tiếng hòa ca êm ái chảy tràn trong nắng xuân chơi vơi giữa sông, nếm được vị xuân nồng đang chuồi êm trên dòng Hương, sờ được màu tinh khôi của thời gian đang rải tơ xanh trên đỉnh Kim Phụng, nhận ra “dừng lại” cũng là “đang trôi” nơi sóng nước hồn nhiên dạt dào xuân tâm vô lượng, tôi chợt tìm thấy bóng mình đã in trong lòng sông ấy từ vô thủy vô chung".
Nhẩn nha đọc những bài viết “văn phong thi vị và trong sáng” của người phụ nữ Huế “vừa tài giỏi trong nghiên cứu giảng dạy triết học, vừa có cách viết về Phật giáo giản dị và đầy thiền vị” như cách GS Trần Văn Khê nhận xét về tác giả Thái Kim Lan, giữa một “chung trà nhỏ”, ngẫm về cuộc đời, về hạnh phúc, chợt bừng ngộ “Mai rồi mưa tạnh trong xuân”.
Tác giả Thái Kim Lan, sinh ở Huế, là Giáo sư Triết học Trường Nữ Trung học Đồng Khánh Huế (1964-1965). Năm 1965 du học Đức với học bổng của Viện trao đổi hàn lâm Đức (DAAD). Từ 1978 - 2007, là giảng viên Triết học so sánh Đông (Phật giáo) - Tây tại Trường Đại học Ludwig-Maximilian Universitat, Munchen.
