Chương trình GDPT 2018: Đổi mới từ Hội thi Giáo viên dạy giỏi

Hội thi ghi nhận nhiều điểm mới về phương pháp, hình thức tổ chức.

Yêu cầu đổi mới

Từ ngày 19 - 21/2, Sở GD&ĐT Hải Phòng tổ chức Hội thi Giáo viên dạy giỏi thành phố cấp THPT năm học 2024 - 2025 với 434 giáo viên đăng ký dự thi. Lần đầu tiên môn Mỹ thuật và Âm nhạc được đưa vào hội thi. Đặc biệt, có 21 tiết dạy trong phòng học thông minh; 60 tiết dạy được ghi hình và phát trên các nền tảng công nghệ; 3 tiết dạy Khoa học tự nhiên hoàn toàn bằng tiếng Anh. Các giờ giảng đã ghi dấu đổi mới về phương pháp, hình thức tổ chức dạy học tích cực, đáp ứng yêu cầu của Chương trình GDPT 2018.

Bà Phạm Thị Thu Hà - Trưởng phòng Giáo dục Trung học, Sở GD&ĐT Hải Phòng cho hay, Hội thi Giáo viên dạy giỏi năm nay có nhiều điểm mới. Đó là: Giáo viên dự thi phải thực hiện 2 nhiệm vụ: Thể hiện một tiết dạy và báo cáo biện pháp nâng cao chất lượng công tác giảng dạy.

Cụ thể, mỗi giáo viên dạy một tiết theo kế hoạch giảng dạy tại thời điểm diễn ra hội thi của trường THPT đặt làm địa điểm tổ chức thi. Tiết dạy tham gia hội thi được tổ chức lần đầu tại lớp học với nguyên trạng số lượng học sinh trong lớp. Thầy cô không được dạy trước (dạy thử) tiết dạy tham gia hội thi mà bắt thăm lớp, tiết dạy theo hướng dẫn của Ban tổ chức và thời gian chuẩn bị tiết dạy không quá 2 ngày trước thời điểm thi;

Cùng đó, tiết dạy phải bám sát chuẩn kiến thức, kỹ năng, chính xác, khoa học và thực tiễn. Các nội dung tích hợp, lồng ghép (nếu có) các vấn đề: Giáo dục môi trường, dân số, chủ quyền biển đảo, kỹ năng sống, biến đổi khí hậu, dạy học giáo dục địa phương, dạy học gắn liền với di sản và thực tiễn...

Đặc biệt, thầy cô phải thể hiện được phương pháp dạy học tích cực phù hợp mục tiêu bài dạy, đổi mới kiểm tra đánh giá theo định hướng hình thành và phát triển năng lực học sinh; sử dụng đồ dùng và ứng dụng công nghệ thông tin hợp lý.

Theo cô Nguyễn Thị Hồng Dịu - Hiệu trưởng Trường THPT An Hải (An Dương), quan điểm đổi mới giáo dục theo Chương trình GDPT 2018 thể hiện cụ thể qua Hội thi Giáo viên dạy giỏi. Các tiết trình bày báo cáo và thực hành tiết dạy của hội thi hướng tới mục tiêu phát triển phẩm chất, năng lực người học. Học sinh được làm chủ, vận dụng kiến thức, kỹ năng vào đời sống, tự học suốt đời, định hướng nghề và phát triển các mối quan hệ xã hội.

Các tiết dạy thực hành thiết kế theo 4 hoạt động: Khởi động, khám phá, luyện tập và vận dụng phương pháp giao nhiệm vụ học tập rõ ràng, cụ thể, phù hợp; học sinh hứng thú, tích cực, không khí lớp học thân thiện, cởi mở, nhẹ nhàng hiệu quả. Đặc biệt, các tiết học được ứng dụng công nghệ nhằm chuyển đổi số trong dạy học một cách mạnh mẽ.

Thoát tư duy lối mòn

Tham gia hội thi, cô Nguyễn Hà Hương Ly - giáo viên Ngữ văn, Trường THPT Kiến Thụy bốc vào bài 15: Đọc văn bản ký (Hồi ký) theo yêu cầu cần đạt của Chương trình GDPT 2018, lớp 12. Cô Ly đã thực hiện thành công tiết dạy với số điểm giỏi. Theo cô Ly, yêu cầu hội thi có nhiều điểm mới xuất phát từ Chương trình GDPT 2018.

Với môn Ngữ văn, ở chương trình cũ, học sinh tiếp cận văn bản theo hướng văn học sử thì chương trình mới phải dạy học sinh kỹ năng tiếp cận thể loại văn bản. Do đó, giáo viên không đổi mới thì không thể “thoát xác” khỏi tư duy lối mòn.

Với nhiệm vụ trong bài dạy tại hội thi, cô Ly đã dùng văn bản trong sách giáo khoa làm ngữ liệu để giúp học trò hiểu, nhận biết, phân tích đặc trưng của Hồi ký, từ đó hình thành kỹ năng cho học sinh. Cô Ly áp dụng phương pháp dạy học dự án, ứng dụng công nghệ số và phần mềm Padlet (phần mềm hỗ trợ giảng dạy) trong tiết dạy.

Theo cô Ly, để nắm được kiến thức, kỹ năng, thầy cô cần tổ chức hoạt động, giao nhiệm vụ để các em làm việc. Đích đến của hoạt động giáo dục là hình thành kỹ năng để các em có thể tự mình khám phá văn bản. Có như vậy, khi tham gia các kỳ thi hay tiếp cận bộ sách khác nhau, học sinh mới có kỹ năng đọc hiểu, thành thạo và khám phá được cái hay, đẹp của văn bản.

Trong báo cáo nâng cao chất lượng giáo dục môn Ngữ văn, cô Trịnh Thị Huyền - giáo viên Trường THPT Hữu Nghị đã trình bày biện pháp “Vận dụng phương pháp dạy học phân hóa kết hợp ứng dụng trí tuệ nhân tạo - tạo sinh (GEN AI) nhằm phát huy năng lực đọc hiểu cho học sinh qua văn bản chèo “Xúy Vân giả dại”, Ngữ văn 10, Bộ sách Kết nối tri thức. Phần thi của cô được Ban giám khảo đánh giá cao và xếp loại giỏi.

Cô Huyền cho hay, thực tế nhiều học sinh gặp khó khăn trong tiếp cận và cảm thụ tác phẩm văn học truyền thống như chèo, cải lương… do khoảng cách ngôn ngữ, văn hóa và bối cảnh lịch sử. Bên cạnh đó, phương pháp dạy học truyền thống chưa khai thác hết tiềm năng của công nghệ, dẫn đến thiếu hấp dẫn và kém hiệu quả trong giảng dạy.

Với sự phát triển của công nghệ giáo dục, đặc biệt AI đã khắc phục những hạn chế của phương pháp cũ. Ứng dụng GEN AI trong giảng dạy không chỉ tiết kiệm được thời gian chuẩn bị bài giảng mà còn giúp trò tiếp cận bài học một cách hào hứng, sáng tạo. Vì thế, cô Huyền đã mạnh dạn ứng dụng công nghệ để dạy văn bản chèo tại các lớp được phân công và đem lại hiệu quả tích cực.

Theo cô Huyền, đổi mới giáo dục là yêu cầu khách quan, tất yếu và thầy cô là nhân tố quan trọng của quá trình đó. Nếu giáo viên không đổi mới thì không thể đem lại giờ học hiệu quả trong không gian lớp học hiện đại.

Với môn Ngữ văn càng cần thiết đổi mới để cuốn hút học trò. Vì thế, đổi mới từ yêu cầu Hội thi Giáo viên dạy giỏi là điều hiển nhiên, qua đây lãnh đạo ngành sẽ đánh giá khách quan nhất những nội dung, phương pháp, kỹ thuật dạy học hiệu quả mà các nhà trường đang thực hiện.