Chung tay tạo 'lá chắn số' cho học sinh trên không gian mạng

Không để học sinh “đơn độc” trên không gian số

Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, Internet và mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống học tập, sinh hoạt của học sinh. Tuy nhiên, song hành với những tiện ích to lớn là hàng loạt nguy cơ tiềm ẩn: lừa đảo trực tuyến, xâm hại trẻ em, bạo lực học đường trên không gian mạng, đánh cắp dữ liệu cá nhân, thao túng tâm lý… Thực tế đó đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc trang bị kỹ năng an toàn số cho học sinh, đặc biệt tại các địa bàn vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Nhận thức rõ vấn đề này, thời gian qua, nhiều cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh Điện Biên đã chủ động phối hợp với lực lượng công an, biên phòng và các đơn vị chuyên môn triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền, giáo dục kỹ năng sử dụng Internet an toàn cho học sinh, qua đó từng bước hình thành “lá chắn số” vững chắc, bảo vệ các em trước những rủi ro trên môi trường mạng.

Vừa qua, Trường THPT Tủa Chùa phối hợp với Công an xã Tủa Chùa tổ chức buổi tuyên truyền về bảo vệ an ninh mạng với chủ đề “Không để ai một mình”. Buổi tuyên truyền thu hút sự tham gia của toàn thể cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên cùng hơn 600 học sinh toàn trường.

Tại chương trình, cán bộ Công an xã Tủa Chùa đã trực tiếp cung cấp nhiều thông tin, ví dụ thực tế về các thủ đoạn lừa đảo phổ biến hiện nay như: giả mạo ngân hàng, giả danh cơ quan chức năng, gửi đường link nhận quà, nhận trợ cấp, dụ dỗ đầu tư “siêu lợi nhuận”, đánh cắp mã OTP, chiếm quyền kiểm soát tài khoản mạng xã hội, thậm chí sử dụng công nghệ deepfake để tạo video giả nhằm đe dọa, tống tiền.

Thông qua các tình huống cụ thể, học sinh được hướng dẫn cách nhận diện dấu hiệu bất thường, kỹ năng xử lý khi gặp sự cố, cũng như những nguyên tắc cơ bản trong bảo mật thông tin cá nhân trên không gian mạng.

Nhà trường đặc biệt nhấn mạnh thông điệp: Mỗi học sinh cần luôn cảnh giác, không chủ quan khi tham gia Internet; tuyệt đối không chia sẻ thông tin cá nhân, mật khẩu, dữ liệu riêng tư cho người lạ; không tin vào các lời mời gọi “quá hấp dẫn”; không truy cập đường link không rõ nguồn gốc; khi có nghi vấn cần kịp thời báo cho thầy cô, phụ huynh hoặc cơ quan chức năng.

Buổi tuyên truyền không chỉ trang bị kiến thức, kỹ năng cần thiết mà còn góp phần lan tỏa tinh thần tương trợ, đúng với chủ đề “Không để ai một mình”, mỗi học sinh vừa là người tự bảo vệ bản thân, vừa là điểm tựa để hỗ trợ bạn bè trong môi trường số.

Hưởng ứng Chiến dịch “Không một mình – Cùng nhau an toàn trực tuyến”, Trường PTDTNT THPT Mường Ảng đã phối hợp với Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (PA05), Công an tỉnh Điện Biên tổ chức buổi tuyên truyền chuyên đề dành cho hơn 450 cán bộ, giáo viên, nhân viên và toàn thể học sinh nhà trường.

Nội dung tuyên truyền tập trung trang bị kiến thức, kỹ năng cho ba đối tượng then chốt: học sinh, phụ huynh, giáo viên. Trong đó, học sinh được hướng dẫn cách nhận diện lừa đảo, phòng tránh các hành vi “bắt cóc trực tuyến”; phụ huynh được chia sẻ phương pháp giám sát, đồng hành cùng con; giáo viên được trang bị kiến thức để kịp thời hỗ trợ, can thiệp khi học sinh gặp rủi ro.

Điểm nhấn của chương trình là phần giao lưu, thảo luận nhóm và hỏi đáp mở với nhiều tình huống sát thực tế. Hình thức tuyên truyền sinh động giúp học sinh dân tộc nội trú, những em xa gia đình, sinh hoạt trong môi trường khép kín có cơ hội trực tiếp bày tỏ thắc mắc, chia sẻ lo lắng và tiếp cận giải pháp phù hợp.

Chiến dịch “Không một mình” không chỉ là khẩu hiệu mà còn là cam kết đồng hành, bảo vệ học sinh, tạo dựng môi trường giáo dục an toàn, thân thiện và hạnh phúc trong thời đại số.

Chung tay vì môi trường mạng an toàn

Trường PTDTNT THPT tỉnh Điện Biên đã phối hợp với Trung tâm Giáo dục kỹ năng sống tổ chức chương trình tư vấn với chủ đề “An toàn trên không gian mạng” cho học sinh toàn trường. Tại chương trình, các chuyên gia tập trung phân tích những rủi ro mà học sinh dễ gặp phải như: lừa đảo trực tuyến, dụ dỗ đánh bạc, thao túng tâm lý…

Ông Vũ Trung Hoàn, Hiệu trưởng Trường PTDTNT THPT tỉnh Điện Biên cho biết: “Không chỉ dừng lại ở việc cảnh báo, học sinh còn được hướng dẫn cách nhận diện sớm các dấu hiệu nguy hiểm, kỹ năng từ chối, xử lý tình huống và các biện pháp phòng tránh rủi ro hiệu quả. Thông qua đó, từng bước hình thành ý thức tự bảo vệ bản thân, bạn bè và người thân; đồng thời biết kiểm soát, sử dụng mạng xã hội một cách hợp lý, lành mạnh”.

Ngày 18/12, Đồn Biên phòng Nậm Nhừ phối hợp với Công an xã Nà Hỳ và Trường PTDTBT Tiểu học và THCS Nậm Nhừ tổ chức tuyên truyền bảo vệ trẻ em trên không gian mạng cho khoảng 500 học sinh. Hoạt động nằm trong khuôn khổ mô hình “Chiến sĩ quân hàm xanh đẩy nhanh chuyển đổi số” do tuổi trẻ Bộ đội Biên phòng tỉnh Điện Biên triển khai.

Thiếu tá Đỗ Xuân Điềm, Chính trị viên Đồn Biên phòng Nậm Nhừ cho biết: “Thông qua hình thức tuyên truyền trực quan, kết hợp hỏi đáp, tình huống thực tế, video ngắn và infographic dễ hiểu, học sinh được trang bị kiến thức cơ bản về sử dụng Internet an toàn, kỹ năng bảo vệ dữ liệu cá nhân, ứng xử văn minh trên mạng xã hội, cảnh giác với các hành vi xâm hại trẻ em trên môi trường số”.

Sự phối hợp chặt chẽ giữa lực lượng biên phòng, công an và nhà trường đã góp phần nâng cao dân trí số, thu hẹp khoảng cách số tại khu vực biên giới; đồng thời giáo dục ý thức chấp hành pháp luật, trách nhiệm công dân số cho học sinh.

Trong hành trình chuyển đổi số của ngành giáo dục, việc bảo vệ học sinh trên không gian mạng không thể là trách nhiệm của riêng nhà trường hay lực lượng chức năng, mà cần sự chung tay của gia đình và toàn xã hội. Khi mỗi học sinh được trang bị đầy đủ kỹ năng, được đồng hành và không bị “đơn độc” trong môi trường số, không gian mạng sẽ thực sự trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực cho học tập, phát triển toàn diện.